سینماسینما، امیر اثباتی
وزیر ارشاد در پاسخ به پرسش خبرنگارِ روزنامهٔ فرهیختگان (که گویا نگرانِ خلع ید حاکمیت در حوزهٔ فرهنگ بود) شایعهٔ انتقال «شورای انتخابِ فیلم برای اسکار» به خانه سینما را تکذیب کرد.
گویا قرار است -پس از سالها و در دورانی تازه که به قول خودِ وزیر، دیگر نمیتواند شبیه سابق باشد- بنیاد فارابی همچنان به نیابت از دولت و حاکمیت، طوری مدیریت کند که فیلمِ منتخبْ برای معرفی به آکادمی اسکار، مغایر با صلاحدیدِ ایشان (دولت و حاکمیت) نباشد و صرفاً در چارچوبِ تنگِ مقرراتِ ناکارآمدِ قبلی انجام بگیرد. در این صورت چه لزومی دارد خانه سینما رسماً در این فرایند مشارکت کند؟ آقایان خودشان با سینماگرانِ مورد نظر و مطلوبشان تماس بگیرند و برای همکاری دعوتشان کنند. مسئولیتِ انتخابِ فیلمی هم که معرفی میشود با خودشان است و به حساب خانه سینما گذاشته نمیشود (جلوگیری از حکایتِ آشِ نخورده و دهنِ سوخته!).
البته از خانه سینما انتظار میرود متوجه جایگاه خودش به عنوان نمایندهٔ رسمیِ اصناف سینمایی باشد و مسئولیتِ نقشی را که میتواند و باید در روندِ انتخاب فیلم برای اسکار بازی کند بپذیرد و برای انجام این وظیفه، شرایط و ارتباطاتِ لازم را در سازمانِ خودش فراهم کند؛ (تلاش برای اصلاحِ قوانین و مقرراتِ نادرست هم بهجای خود).
میتوان فرض کرد که در آن صورت، با رویکردی کارشناسانه، غیر سیاسی و مبتنی بر حق آزادیِ بیان و نفیِ انواعِ محدویتهای ناموجه و سانسور، منافع سینمای ایران و کشور را بهتر از کارگزارانِ دولتی و حکومتی -که مدام با تغییر دولتها و شرایط تغییر میکنند و گرفتار نوسانهای کارکردی هستند- در نظر خواهد گرفت و امکان و فرصتِ بهرهمندیِ اعتباری/اقتصادی بیشتری را برای سینمای ایران در سطح جهانی فراهم میکنند.
امسال که گذشت، اما از همین امروز باید برای سال آینده اقدام کرد. البته این حرکت طبعاً به مذاق فرهیختگانی! که همواره نگران حقِ اِعمالِ نظارتِ حاکمیتی در حوزهٔ فرهنگ و هنر هستند، خوش نخواهد آمد، اما بهتر است ایشان و همنظرانشان بیشتر به بررسیِ نتایجِ وخیمِ عمیق و مصیبتبارِ گستردهٔ کارنامهٔ نظارتها و دخالتهای بیپایانشان در همهٔ عرصههای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و… بپردازند.
پ.ن: نگارنده سالهاست که داوری در امور هنری -از جمله سینما- را در جشنوارهها و نظر سنجیهای گوناگون، اساساً و لزوماً ناظر بر درستیِ تشخیصِ ارزشهای ماندگارِ هیچ اثری نمیداند. اما موافق است که این رویدادها و مراسم و… به گرمیِ بازارِ صنعتِ سینما و توجه علاقمندان به بعضی آثارِ خاص و… کمک میکند و برگزاریشان ضروری است.