سینماسینما، یزدان سلحشور
اگر فیلم «هِناس» را ندیدهاید، این نوشته میتواند حاوی برخی جزئیات از اتفافات فیلم باشد
«هِناس» [به معنی «نفس»] به نویسندگی احسان ثقفی و مهدیه عیناللهی و کارگردانی حسین دارایی، در یک کلام فیلمی سفارشیست. آیا این نکتهی منفیِ فیلم است؟ موافق نیستم! بخشی از بهترین آثار دورانِ اتحاد جماهیر شوروی سفارشی بودند حتی بخشی از بهترینهایِ تاریخ سینمای امریکا و اروپا هم سفارشی بودند و در واقع، سفارشیِ سیاسی هم بودند نه فقط سفارش فرهنگی یا اقتصادی یا ایدئولوژیک. [حتی استاد بزرگی مثلِ هیچکاک هم نتوانسته از چنین مسیری دوری کند.] فیلمِ سفارشی ساختن به معنای فیلمِ بد ساختن نیست اما «هِناس» به رغم آنکه بازیهای خوبی دارد [مخصوصاً وحید رهبانی که با وجودِ ضعفِ فیلمنامه در ساخت و پرداختِ شخصیتها، با تواناییهای فردی خود، مخصوصاً در دو سکانسِ نخستی که حضور دارد، فراتر از انتظار ظاهر میشود و از فیلمنامه و فیلم جلو میزند] فیلمِ ناموفقیست در «زیرژانر جاسوسی» و فیلمنامهنویسان، اصلاً این «زیرژانر» مهم را جدی نگرفتهاند و به جای آنکه «ملودرام» را در بخشِ «ایدههای کمکی» به کار بگیرند، به «ایده اصلی» بدل کردهاند البته بدون آنکه به «اجرا»ی باورپذیری از همین ایده هم برسند. کلِ فیلمنامه، فقط یک «شخصیت» دارد که نقش مریلا زارعیست نقش بهروز شعیبی در حد تیپ مانده است و باقی اشخاصِ فیلم هم در فیلمنامه، حتی در حدِ تیپ هم نیستند و فقط «اسم»اند [یعنی نقطهی صفرِ روندِ ساختِ شخصیت در روایت]؛ اوضاع باورپذیریِ موقعیت هم بهتر از شخصیتپردازی نیست. سرویسهای اطلاعاتیِ خارجی، در پایهی میزِ غذاخوریِ خانهی یک دانشمند معتبر -با ارزشی استراتژیک- از میکروفونی استفاده میکنند که آخرین تاریخ کاربردش قبل از فوتِ مائو بوده در دههی ۱۹۷۰؛ برای هک کردنِ کامپیوترِ این دانشمند از طریقِ اینترنت خانهاش عمل میکنند که عملاً برای دولِ خارجی غیرِ مستقر غیرممکن است و حتماً باید با نصبِ بدافزار در سیستم صورت بگیرد؛ برای تخلیهی اطلاعاتی سیستمِ کامپیوتر، دائم مونیتور را روشن و خاموش میکنند تا همه بفهمند که کامپیوتر هک شده! [فیلمنامهنویسان عزیز اگر از روندِ جنگ سایبری بیاطلاع هستند لطفاً کمی فیلم ببینند! برای تخلیه اطلاعات سیستم نیازی به روشن کردن مونیتور از راه دور نیست!] این دانشمند که در معرضِ خطرِ ترور است، نه تنها محافظ ندارد که تلفن خودش، همسرش و اطرافیانش هم تحت پوشش امنیتی نیست در حدی که تروریستها دوبار با موبایلِ همسرش تماس میگیرند و پیشنهاد همکاری میدهند و هیچ کس هم شستاش خبردار نمیشود! دانشمندِ فیلم، که میفهمد کسی به قصدِ ترور پیش میآید و درِ پارکینگ هم هنوز باز نشده، به جای دنده عقب گرفتن، بیهوده به درِ پارکینگ میزند و تروریست که قطعاً آموزشدیده است به جای شلیک به قلب و مغز، فقط وقت تلف میکند. مواردِ خیلی بیشتری هست که چون قصدم لو رفتن قصه نیست، به سراغشان نمیروم. «هِناس» فیلمِ ناموفقیست که میخواهد با عبارت براساسِ داستانی واقعی، ضعفهایش را در باورپذیری وقایع، بپوشاند [امسال خیلی رایج شده، سازندگانِ اکثرِ فیلمها دارند همین کار را کردهاند] در یک کلام، اگر قرار است که از پولِ مملکت فیلم سفارشی ساخته شود لطفاً بدهید یک نفر خوبش را بسازد!
«شب طلایی» به نویسندگی و کارگردانی یوسف حاتمیکیا و تهیهکنندگی ابراهیم حاتمیکیا، «درام فضای بسته» است که در خلقِ موقعیت و درگیری منطقی میانِ آدمهای داستان، مشکلِ چندانی ندارد مشکل اصلی این است که ایدهی اصلی یک نهال است که نویسندهی فیلمنامه سعی کرده با شگردهای سینمای فرهادی، بالایش یک آسمانخراش بسازد! فرض کنید که من هم حرفی نزنم آن آسمانخراش اگر از بهترین مصالح هم باشد، به فوتی فرو میریزد! بازیهای خوب از امتیازهای فیلم است و اگر «ایده»ی اصلی، تا این حد کمجان نبود -برای فیلمی بلند-، احتمالاً فیلمنامهنویس آن قدر به کارِ خودش تسلط داشت که به فیلمی ملالانگیز در دوایر تکرارشدنی [که لزوماً به تولید فرم منجر نمیشود] نرسیم که رسیدهایم. جمع کردن تعداد قابلِ توجهی آدم زیرِ یک سقف، البته خرج کار را برای تهیهکننده شدیداً پایین میآورد [فیلمهای ارزانقیمت را در خارج از ایران هم همین طوری میسازند] اگرچه مخاطبان اغلب با چنین فیلمهایی کنار نمیآیند با این همه کارگردانی یوسف حاتمیکیا در همین اولین کارش نمره قبولی میگیرد و اگر «ایده»ی اولیهی کار، تا این حد لاغر و کمرمق نبود، احتمالاً تسلطاش بر کُنشمندی شخصیتها و بحرانسازی دیالوگها، به فیلمنامهی خوبی منجر میشود اما همهی این حرفها بحث «اگر» است و به قول مولانا « گفت آری پهلوی یاران به است/ لیک ای جان در اگر نتوان نشست»!

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- انتشار فراخوان چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر همزمان با عید قربان
- وعده سینمایی وزیر ارشاد محقق میشود؟/ سکوت فارابی و مهلت هشت ماهه برای ساخت پنج فیلم فاخر
- پشتپرده حواشی چهلمین جشنواره فیلم فجر؛ از سهمخواهی تا حملات تلفنی و پیامکی به دبیرخانه
- مریلا زارعی؛ واقعیترین مهدعلیا
- عذرخواهی سینماتیکت و قبول مسئولیت کافی نیست
- نقد یا مانیفست؟!/ نگاهی به میز نقد برنامه «هفت» در چهلمین جشنواره فیلم فجر
- «سینماتیکت» بیانیه داد؛ انتشار لیست برگزیدگان پیش از اختتامیه جشنواره فیلم فجر به دلیل اشتباه اپراتوری-انسانی
- چرا به دو سؤال بزرگ جشنواره فجر پاسخی داده نشد؟/ هنر پشت گوش انداختن
- عاشقانهای خام از کارگردانی کاربلد/ نگاهی به سریال «جیران»
- آیا خودتان تابهحال هرگز اشتباه نکردهاید؟
- واکنش رییس جمهوری به حواشی جشنواره فجر: خطای آشکار فردی نباید به جامعه هنری تعمیم داده شود
- حجتالاسلام عالی: اتفاق خوبی بود که نوشین معراجی، لجاجت به خرج نداد و عذرخواهی کرد
- ساختن سخت است، ویران کردن آسان/ چهلمین جشنواره فیلم فجر و چند نکته مهم
- وزیر ارشاد: جشنواره فیلم فجر در سال آینده تغییرات جدی خواهد داشت
- نظر وزیر ارشاد درباره حواشی جشنواره فیلم فجر؛ خطای فردی را به جامعه هنری تسری ندهید
نظر شما
پربازدیدترین ها
- پروانه نمایش برای دو فیلم صادر شد
- روایتهایی از زندگی معاصر/ نگاهی به سه فیلم «جویلند»، «تصمیم به ترک کردن» و «ایئو» در جشنواره فیلم کارلووی واری
- کنسرت نمایش سی صد / گزارش تصویری
- مردی که خودِ زندگی بود و دیگر هیچ/ به بهانه سالروز درگذشت عباس کیارستمی
- نخستین آکادمی آنلاین استعدادیابی و مهارتآموزی ایران افتتاح شد
آخرین ها
- مردی که خودِ زندگی بود و دیگر هیچ/ به بهانه سالروز درگذشت عباس کیارستمی
- کنسرت نمایش سی صد / گزارش تصویری
- نشست هماندیشی دبیر جشنواره فیلم کودک با سینماگران / گزارش تصویری
- روایتهایی از زندگی معاصر/ نگاهی به سه فیلم «جویلند»، «تصمیم به ترک کردن» و «ایئو» در جشنواره فیلم کارلووی واری
- همراهاول، ارزانترین اپراتور آسیا برای حجاج
- وزیر ارشاد: نقض قانون، خط قرمز ماست/ هنرمندان از مجوزها تخطی نکنند
- آثار راهیافته به بخش داستانی کوتاه و نیمه بلند جشنواره فیلم شهر معرفی شد
- با حضور رئیس سازمان سینمایی؛ هیات امنای جدید مرکز گسترش معرفی شدند
- پروانه نمایش برای دو فیلم صادر شد
- نخستین آکادمی آنلاین استعدادیابی و مهارتآموزی ایران افتتاح شد
- سید جواد هاشمی مطرح کرد؛ سوءتفاهم با رقص یک گربه/ با گیشه ۵۰ میلیارد تومانی هم ضرر میکنیم!
- در سینماتک خانه هنرمندان ایران مطرح شد؛ چرا کسی «کریمر علیه کریمر» را جدی نگرفت؟/ فیلمی که در یادها ماند
- یک مسابقه طلایی برای شنوندگان رادیو
- اکران خصوصی فیلم روز ششم / گزارش تصویری
- هرج و مرج خانوادگی/ نگاهی به «بورنهلم لعنتی»، «پیهتا» و «احمقها» از بخشهای مسابقه جشنواره کارلووی واری ۲۰۲۲
- موج جدید کرونا در رادیو بررسی شد
- اثر مشترک آلبانو و فریمن منتشر شد
- فوت نویسنده «خشم اژدها»/ نی کوانگ درگذشت
- معرفی آثار راهیافته به بخش اقلام تبلیغات سینما در جشنواره فیلم شهر
- انتشار فراخوان چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر همزمان با عید قربان
- احیاکنندگان سینمای مستقل
- برادوی ماسک از چهرهها برداشت/ به خاطر هیو جکمن ماسک بزنید!
- گزارش تصویری/ آیین معارفه مدیرعامل جدید خانه هنرمندان ایران
- در آیین معارفه محمدمهدی عسگرپور چه گذشت؟/ آنچه باقی مانده و میماند «خانه هنرمندان ایران» است
- واکنش نصیریان به حذف دروس عمومی از کنکور/ زبان و ادبیات فارسی هویت و بخشی از شناسنامه ماست
- چشم انداز به بیماری های نادر در رادیو
- همراهی پزشکان با سپهر دانش در رادیو
- فوت کارگردان پیشگام تئاتر/ پیتر بروک درگذشت
- مدیر شبکه نسیم در نشست خبری مطرح کرد؛ سروش صحت ممنوعالفعالیت نیست/ تذکر به خطاهای برنامهها در فضای مجازی
- معرفی مستندهای جشنواره بینالمللی فیلمهای ورزشی