سینماسینما، پاریس- محمد حقیقت؛
هرساله در این فصل کمیته انتخاب کشورها شروع به معرفی فیلمهای برتر خود به آکادمی اسکار میکنند تا در رقابت بهترین فیلم بینالمللی سال (غیر انگلیسی زبان) شانس خود را بیازمایند.
در این رابطه تا به امروز چندین کشور هم فیلمهای خود را مشخص کرده و ارسال کردهاند.
پیش از این ایران موفق شده با دو فیلم از اصغر فرهادی دو جایزه اسکار بدست آورد. در حال حاضر بهنظر میآید مسئولان دولتی سینما در بنیاد فارابی فعلا ایده خاصی در این باره ندارند یا روی هیچ فیلمی که تا حدی بتواند شانسی داشته باشد، توافقی بهعمل نیامده است.
اما در عوض از سوی کشور آلمان، «دانه انجیر معابد» ساخته محمد رسولاف که تماما در ایران، با سوژه ایرانی، به زبان فارسی، با هنرپیشههای ایرانی و با تکنیسینهای ایرانی ساخته شده، برگزیده و به اسکار معرفی شده است.
اما سابقه اینکه فیلمی از فیلمسازی ایرانی، توسط کشور دیگری برگزیده شود چیست؟
این مورد به فیلم «دونده» اثر درخشان امیر نادری برمیگردد که وقتی این فیلم در آمریکا تحت قرارداد با پخش کننده آن، کمپانی اینترنشنال هوم سینما به مدیریت رافق پویا بود، در سال ۱۹۸۶ آمریکا آن را به آکادمی اسکار معرفی کرد، ولی مورد قبول واقع نشد زیرا در آن زمان قانون اسکار بدین گونه بود که حتما باید کشور مبدا که تهیه کننده فیلم است به طور رسمی چنین درخواستی را ارسال میکرد، که این کار عملی نبود و نشد و متاسفانه امیر نادری این شانس را از دست داد.
در این زمینه فیلمهای دیگری هم بودند؛ مثل «پرسپولیس» ساخته مشترک مرجان ستراپی و ونسان پارانوود که در فرانسه با سوژه کاملا ایرانی و صداپیشگی کاترین دونوو و دخترش شیارا، بهشکل انیمیشن ساخته شد، در سال ۲۰۰۷ از سوی فرانسه به آکادمی اسکار معرفی شد و از طرف کمپانی مهم سونی پیکچر کلاسیک در آمریکا پخش شده بو، اما ناکام ماند همچنین «عنکبوت مقدس» با سوژه ایرانی و هنرپیشههای ایرانی به کارگردانی علی عباسی با سرمایه گذاری اروپاییها ساخته شد و بعد از موفقیت در بخش مسابقه جشنواره کن ۲۰۲۲ از سوی دانمارک به آکادمی اسکار معرفی شد و توانست به مرحله ۱۵ کاندیدای اولیه راه یابد.
فیلم «زیر سایه» ساخته بابک انوری، با سوژه ایرانی و بازیگران ایرانی در انگلیس ساخته و به اسکار معرفی شد. اما به مرحله کاندیدا شدن نرسید.
یکی دیگر از این فیلمها، «شیدا» (یا پائیز شیدا) اولین فیلم نورا نیاسری است. با موضوعی ایرانی و بازیگران ایرانی از جمله زر امیر ابراهیمی. این فیلم با تبلیغات وسیع از سوی استرالیا، به عنوان نماینده این کشور برای آکادمی فرستاده شد، که موفقیتی بدست نیاورد.
جدا از اینها، چون اصغر فرهادی دوبار جایزه اسکار بدست آورده بود، تهیه کننده و پخش کننده فیلم «همه میدانند» که در اسپانیا با بازیگران مشهور این کشور ساخته شد، بسیار روی آن برای بدست آوردن اسکار برای سینمای اسپانیا حساب باز کرده بود ولی در نهایت کمیته انتخاب اسکار آن کشور، این فیلم را انتخاب نکرده و ترجیح داد یک فیلم از یک کارگردان اسپانیایی برگزیده و به آکادمی اسکار معرفی کند.
امسال که فیلم محمد رسول اف، از سینمای آلمان راهی اسکار می شود، باید دید چقدر شانس خواهد داشت.
این فیلم در آمریکا توسط کمپانی نیون که در زمینه فیلمهای هنری از اهمیتی نسبی برخوردار است، بزودی در آن کشور پخش خواهد شد. باید یادآوری کرد که «دانه انجیر معابد» به دلیل اهمیت سوژه و گیرایی آن، و همچنین مردمی بودن، میتواند شانس بالایی برای رسیدن به شورت لیست ۱۵ فیلم اولیه داشته باشد، ولی موفقیتش بستگی به زمان نمایش فیلم در آمریکا و شرایط سیاسی ایران در صحنه بینالمللی در نزدیکی برگزاری مراسم اسکار هم خواهد داشت.