سینماسینما، گلاره محمدی
یکی از بارزترین ویژگی های چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، حضور پرتعداد فیلم اولی ها و حذف بخش نوعی نگاه است. پیش از این دوره در بخش نگاه نو صرفاً فیلم های اول در آن به نمایش در می آمد و مورد قضاوت قرار می گرفت. امسال اما تمام فیلم های بخش مسابقه بدون هیچگونه تفکیکی در کنار هم قرار گرفته و قضاوت می شوند. این اتفاق از یک سو می تواند دریچه ای به جهانی بکر و با رویکردی تازه از منظر جوانان باشد و از سوی دیگر فیلمسازان نوظهور را از فضایی گلخانه ای نجات داده و در شرایط مقایسه و سنجش با سینماگران باسابقه قرار دهد.
«بی مادر» نخستین فیلم بلند سیدمرتضی فاطمی با نگاهی به موضوع رحم اجاره ای، ملودرامی کم رمق و ناموفق است که نتوانسته از پسِ موضوع حساسی که برگزیده به خوبی برآید. چرا؟ پاسخ روشن است؛ چون عنصری به نام منطق در فیلمنامه تقریباً وجود ندارد! فیلمنامه؟ کدام فیلمنامه؟ همان متنی که قرار است شخصیتها در آن معرفی شوند، کنش و واکنش هایی که نسبت به هم و در ارتباط با یکدیگر دارند مشخص شود و سیر روایی داستان را هدایت کند و… شاید بتوان یک سری از ضعف ها و نقصان ها را پای کم تجربه بودن و پروسه ناگزیر آزمون و خطا در اولین فیلم گذاشت اما آنچه شاهدش بودیم نمی تواند فیلمی دغدغهمند در سینمای اجتماعی نام گیرد، اثری که میخواسته حرف مهمی بزند و تاثیرگذار واقع شود در ابتدایی ترین عناصر و الهمانها الکن ظاهر شده است.
اینکه زوج پزشک نمی خواهند یا نمی توانند بچه دار شوند؟ چرا با وجود موارد فراوانی که می توانند برای رحم اجاره ای با آنها قرارداد ببندند، «آن انتخاب» را می کنند؟ چرا این حجم شک و سوءظن از طرف زن نسبت به مرد وجود دارد؟ چرا طبقه فقیر و مرفه اینقدر سیاه و سفید و غیرواقعی تصویر شده اند؟ و هزاران پرسشی که در طول فیلم پاسخی به آنها داده نمی شود و با حرکت آخر و پایان بندی فیلم، عملاً به این نتیجه می رسیم که فیلمساز توانایی به سرانجام رساندن موضوعی که خود طرح کرده بود را ندارد.
دیگر کارگردان فیلم اولی، یوسف حاتمی کیا، هم با فیلم «شب طلایی» موضوعی نه چندان تازه را برای روایتش انتخاب کرده که در اجرا و شخصیت پردازی چندان موفق نبوده است. «شب طلایی» فیلمی آپارتمانی است که نماهای بیرونی چندانی ندارد، داستانش از جهاتی شبیه به فیلم «مرگ ماهی» است که اختلافات درون یک خانواده را روایت می کند و برای به روز بودن، بیماری کرونا را وارد داستان خود کرده است، که البته کارکرد دراماتیکی به جز در یکی دو دیالوگ پیدا نمی کند.
در «شب طلایی» هم نقطه ضعف اصلی فیلمنامه است؛ شخصیتها بیش از ظرفیت فیلمنامه اند و همین تعدد باعث می شود که به درستی تعریف نشوند و بر همین اساس دست به هر عملی که می زنند موجه به نظر نمی رسد. برای نمونه کاراکتر گلبرگ را به خاطر بیاورید که چطور در مقابل مادر، از پدرش دفاع می کند و پس از چندی با گردش ۱۸۰ درجه مدافع مادر می شود! یا در مورد سکانس پایانی پرسشی که مطرح می شود این است که چرا و با چه انگیزه ای فرامرز آن تصمیم خاص را می گیرد و چند درصد از مخاطبان می توانند آن باور کنند؟ صرفِ شوکه کردن بیننده و یا خلاف روند معمول عمل کردن منجر به موفقیت فیلمساز نمی شود و نمی توان بدون منطق و باورپذیری توسط مخاطب ایده ای را اجرایی کرد. در کنار نقاط ضعفی که مطرح شد نمی توان از کنار بازی های خوب و تاثیرگذار فیلم به سادگی گذشت؛ مریم سعادت، بهناز جعفری، مسعود کرامتی و حسن معجونی با نقش آفرینی های روان و یکدست، توانسته اند تماشاگر را تا پایان «شب طلایی» با خود همراه سازند.

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- انتشار فراخوان چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر همزمان با عید قربان
- وعده سینمایی وزیر ارشاد محقق میشود؟/ سکوت فارابی و مهلت هشت ماهه برای ساخت پنج فیلم فاخر
- پشتپرده حواشی چهلمین جشنواره فیلم فجر؛ از سهمخواهی تا حملات تلفنی و پیامکی به دبیرخانه
- عذرخواهی سینماتیکت و قبول مسئولیت کافی نیست
- نقد یا مانیفست؟!/ نگاهی به میز نقد برنامه «هفت» در چهلمین جشنواره فیلم فجر
- «سینماتیکت» بیانیه داد؛ انتشار لیست برگزیدگان پیش از اختتامیه جشنواره فیلم فجر به دلیل اشتباه اپراتوری-انسانی
- چرا به دو سؤال بزرگ جشنواره فجر پاسخی داده نشد؟/ هنر پشت گوش انداختن
- آیا خودتان تابهحال هرگز اشتباه نکردهاید؟
- واکنش رییس جمهوری به حواشی جشنواره فجر: خطای آشکار فردی نباید به جامعه هنری تعمیم داده شود
- حجتالاسلام عالی: اتفاق خوبی بود که نوشین معراجی، لجاجت به خرج نداد و عذرخواهی کرد
- ساختن سخت است، ویران کردن آسان/ چهلمین جشنواره فیلم فجر و چند نکته مهم
- وزیر ارشاد: جشنواره فیلم فجر در سال آینده تغییرات جدی خواهد داشت
- نظر وزیر ارشاد درباره حواشی جشنواره فیلم فجر؛ خطای فردی را به جامعه هنری تسری ندهید
- پاسخ جشنواره پر اشکال و غیرپاسخگو به یک ویدیو
- فضای کافکاگونه/ کوتاه درباره «خائنکشی»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- خبرهایی از جشنواره لوکارنو/ شهرام مکری داور بخش عملکرد اول شد
- سینماسینما/ پسر هالیوود/ برترین بازیهای تام کروز به مناسبت تولد شصت سالگیاش
- «نان مقدس» برنده جایزه دومین جشنواره فیلم کُردی مسکو شد
- دیزنی، مالکیت انحصاری «میکی ماوس» را از دست میدهد
- رسول صدرعاملی: در هیچ کدام از دولتهای قبل سینمای کودک و نوجوان جدی گرفته نشد
آخرین ها
- رسول صدرعاملی: در هیچ کدام از دولتهای قبل سینمای کودک و نوجوان جدی گرفته نشد
- دیزنی، مالکیت انحصاری «میکی ماوس» را از دست میدهد
- سینماسینما/ پسر هالیوود/ برترین بازیهای تام کروز به مناسبت تولد شصت سالگیاش
- خبرهایی از جشنواره لوکارنو/ شهرام مکری داور بخش عملکرد اول شد
- «نان مقدس» برنده جایزه دومین جشنواره فیلم کُردی مسکو شد
- ماجرای خدیجه خانم تجریشی/ مروری بر نقاط قوت و ضعف مجموعه «جیران»
- اطلاعیه ادارهکل هنرهای نمایشی؛ تئاتریها بدون پروانه نمایش تمرین و هزینه نکنند!
- واکنش رضا کیانیان به اظهارات توهین آمیز حسن عباسی درباره فوتبالیست ها
- مدیر جشنواره فیلمهای ایرانی پراگ، جایزه جشنواره کارلووی واری را گرفت
- برای مجوز کارگردانی باید ۱۰۰ امتیاز گرفت/ تغییر در فرمول امتیازدهی
- “گل یا پوچ” در رادیو نگاه تازه ای به اعتیاد دارد
- مردی که خودِ زندگی بود و دیگر هیچ/ به بهانه سالروز درگذشت عباس کیارستمی
- کنسرت نمایش سی صد / گزارش تصویری
- نشست هماندیشی دبیر جشنواره فیلم کودک با سینماگران / گزارش تصویری
- روایتهایی از زندگی معاصر/ نگاهی به سه فیلم «جویلند»، «تصمیم به ترک کردن» و «ایئو» در جشنواره فیلم کارلووی واری
- نشست خبری جشنواره عروسکی / گزارش تصویری
- همراهاول، ارزانترین اپراتور آسیا برای حجاج
- وزیر ارشاد: نقض قانون، خط قرمز ماست/ هنرمندان از مجوزها تخطی نکنند
- آثار راهیافته به بخش داستانی کوتاه و نیمه بلند جشنواره فیلم شهر معرفی شد
- با حضور رئیس سازمان سینمایی؛ هیات امنای جدید مرکز گسترش معرفی شدند
- پروانه نمایش برای دو فیلم صادر شد
- نخستین آکادمی آنلاین استعدادیابی و مهارتآموزی ایران افتتاح شد
- سید جواد هاشمی مطرح کرد؛ سوءتفاهم با رقص یک گربه/ با گیشه ۵۰ میلیارد تومانی هم ضرر میکنیم!
- در سینماتک خانه هنرمندان ایران مطرح شد؛ چرا کسی «کریمر علیه کریمر» را جدی نگرفت؟/ فیلمی که در یادها ماند
- یک مسابقه طلایی برای شنوندگان رادیو
- اکران خصوصی فیلم روز ششم / گزارش تصویری
- هرج و مرج خانوادگی/ نگاهی به «بورنهلم لعنتی»، «پیهتا» و «احمقها» از بخشهای مسابقه جشنواره کارلووی واری ۲۰۲۲
- موج جدید کرونا در رادیو بررسی شد
- اثر مشترک آلبانو و فریمن منتشر شد
- فوت نویسنده «خشم اژدها»/ نی کوانگ درگذشت