سینماسینما، محسن جعفری راد

۱- این متن بدون در نظر گرفتن حواشی حضور قهرمان در جشنواره کن و فرستادنش برای اسکار و… به خود فیلم به طور مستقل می پردازد و داستان را لو نمی دهد چون در روز اول اکران نوشته شده است.

۲- در قهرمان، فیلمساز انگار می خواسته مستندی درباره جامعه امروز بسازد و یک تحقیق میدانی گسترده کرده است، انقدر که فیلم به رئالیستی ترین شکل ممکن (حتی بهتر از جدایی نادر از سیمین از نظر واقع گرا بودن) جامعه را بازنمایی می کند.

۳- بعد از جدایی نادر از سیمین، فرهادی نتوانست آن طور که باید توقع مخاطبانش را برآورده کند اما قهرمان، همان فیلمی است که از او انتظار می رود و به زعم نگارنده بعد از درباره الی، بهترین فیلم کارنامه فرهادی است.

۴- شخصیت پردازی ملموس قهرمان داستان با بازی عالی امیر جدیدی، استفاده از لوکیشن نه در حد یک مکان و فضایی برای روایت بلکه به عنوان یک شخصیت که در قالب شهر و جامعه خود را نشان می دهد، فیلم را صاحب یک جهان بینی می کند. فرهادی از طریق تاثیر دنیای مجازی و شناخت دقیق از ابعاد پنهان و پیدای آن توانسته مردمی را نشان دهد که واکنش صفر و صدی به هر موقعیتی نشان می دهند.

۵- طبق معمول هیچ شخصیت اضافی نداریم و حتی شخصیت و بازی همسر قهرمان داستان، خیلی خوب است .البته که ثابت شده فرهادی استاد هدایت بازیگران است. از گلشیفته فراهانی و شهاب حسینی در درباره الی … گرفته تا فرید سجادی حسینی در فروشنده یا حتی خاویر باردم با آن نگاه مبهوت و مغمومش در فیلم همه می دانند. فیلم از لحاظ بازیگری نمره عالی می گیرد که شاید حاصل سختگیری فرهادی است و بهترین بازی کارنامه امیر جدیدی. جدیدی فن بیان و زبان بدنی دارد که کمتر از او شنیدیم و دیدیم و کاملا خودش را با نقش وفق داده است.

۶- فیلم برعکس روایت کلاسیکش ، اصلا در پی دادن پیام و کاتارسیس و صادر کردن مانیفست اجتماعی نیست، بلکه سوال ایجاد می کند و ذهنیت و ناخودآگاه جمعی مخاطب جامعه مد نظر داستان را به چالش می کشد که بالاخره قهرمان خود را دوست دارید یا نه؟ از او بت می سازید و در یک چشم به هم زدن می شکنید؟! از این لحاظ شاید بهترین فیلم سینمای ایران تا به حال باشد که تاثیر عجیب و شاید مخرب دنیای مجازی در تار و پود زندگی همه آدمها در هر قشری را به خوبی ترسیم می کند.

۷- یک پایان بندی عالی که مثل درباره الی…، از آن پایان بندی هایی است که بعد از پایان فیلم، مخاطب را وادار به مشارکت در تکمیل پازل معنایی فیلم می کند.‌در واقع یکی از خصوصیات فیلم تاثیر گذار است که با پایانش در ذهن تماشاگر شعورمند شروع شود و فیلم قهرمان به خوبی واجد این خصوصیت است. یک فیلم کاملا داستانگو؛ در چند سال اخیر که کارگردان ها به قواعد تکنیکال و فرم بصری و بازی ها بیشتر بها می دادند، برای فرهادی، فیلمنامه، هم خشت بناست و هم سقف بنا و مثلا اضطراب دائمی شخصیت قهرمان داستان، نشان از چیدمان صحیح در فیلمنامه دارد.

۸- شاید تنها ایراد فیلم در این باشد که سوژه اش تکراری به نظر برسد. یعنی پیدا کردن یک کیف و رفتار انسان دوستانه از سوی کسی که کیف را پیدا کرده اما در بسط و گسترش این سوژه، اصلا تکراری عمل نمی کند و آینه ای مقابل هر یک از ما قرار می دهد که قهرمان زندگی خودمان را در آینه خانه خودمان ببینیم نه با قضاوت و بگو و مگو های دیگران.

۹- امیدواریم فیلم قهرمان فارغ از حواشی اش و به طور مستقل دیده شود تا ثابت کند فرهادی هنوز می تواند مخاطب را به چالش بکشد و هنوز به چگونه گفتن، هم تراز با چه گفتن فکر می کند و هیچ اولویتی بر این دو قائل نیست. برای فرهادی تیم فوتبالش، زمانی درست عمل می کند که مالکیت حداکثری توپ را داشته باشد( فیلمنامه ای سرشار از جزئیات به ظاهر بیهوده اما در واقع کاربردی و اثر گذار)

۱۰- نکته آخر اینکه فرهادی به خوبی این مفهوم کلیدی را دریافته که درخت، در زمین مناسب خودش، میوه خوبی خواهد داد و بعد از تجربیات نسبتا ناموفق فیلم های گذشته و همه می دانند ، حالا دوباره به زمین مناسب درخت مورد نظرش رسیده. فضای مجازی مانند سم و کرم به جان این درخت افتاده و انگار هیچ گریزی از درگیر شدن با دنیای مجازی نیست. همان آونگ میان هیچ انگاری و خود بزرگ بینی حاصل از استفاده ناصحیح از پتانسیل بالای فضای مجازی.