سینماسینما، فرهاد خالدی نیک
«در خانه تک و تنها نشستم روی صندلی. خیره شدم به دیوار رو به رو. سال ها قبل که رفته بودم دانشگاه یو اس سی درس سینما بخوانم به این فکر نکرده بودم که ممکن است روزی هر فیلمنامه ای که برای تصویب می دهم بگویند نه. فکر نکرده بودم ممکن است کل کارنامه فیلمسازی ام همان دو فیلمی باشد که قبل از انقلاب ساخته ام. دومی هم که فقط سه روز روی پرده رفته بود. کنار آمدن با این حقیقت اصلاً آسان نبود!»
این بخش هایی است از کتاب «هفتاد و پنج سالِ اول به روایت بهمن فرمان آرا» که به تازگی به همت محسن آزرم و نشر چشمه منتشر شده است. خواندن همین چند سطر و نگاهی گذرا به کارنامه ی سینمایی بهمن فرمان آرا، آدمی را متاثر می کند. متاثر از این که چرا چنین استعداد نابی باید مدت بیست سال، دور از فیلمسازی باشد؟ آن هم فیلمسازی که با دو اقتباس سینمایی دیدنی از قصه های خواندنی هوشنگ گلشیری و مشارکت در تهیه ی آثاری درخشان در سینمای پیش از انقلاب، نقشی تاثیرگذار در سینمای موسوم به موج نوی ایران ایفا کرده است. یکی از وزنه های این سینما که این بیست سال دوری گویی او را به سمت و سوی مرگ اندیشی و فیلمسازی درباره ی مرگ آدمی سوق داد:
«همین طور که نشسته بودم روی آن صندلی، آفتاب کم و کم تر شد. غروب که از راه رسید هنوز روی همان صندلی به دیوار رو به رو نگاه می کردم. آفتاب که رفت ایده ای به ذهنم رسید: کارگردانی دلش می خواهد فیلم بسازد، اما به هر دری که می زند فایده ندارد. فکر می کند باید فیلمی درباره مردن خودش بسازد!»
ایده ای که بالاخره مجوز می گیرد و بدین ترتیب بهمن فرمان آرا موفق می شود پس از سال ها دوری، با «بوی کافور، عطر یاس» به سینما بازگردد. سینمایی که روزی همه ی زندگی اش بوده و فکرش را هم نمی کرده که آن روی سکه اش چنین بی رحم باشد.
فرمان آرا پس از «بوی کافور، عطر یاس» فقط پنج فیلم دیگر ساخته است. فیلم هایی که در هر کدام به نوعی مرگ در کانون توجه آقای کارگردان بوده است. گویی مرگ اندیشی آن چنان به دغدغه اصلی فرمان آرا تبدیل شده که حتی در فیلم به ظاهر شاد و سرخوشانه ی «دلم میخواد» نیز نشانه های افسردگی و پریشانی خاطر بیش از هر چیز دیگری به چشم می آید. انگار که صاحب اثر نه تنها اعتقادی به این سرخوشی متظاهرانه ندارد بلکه با این فضا و حال و هوا به شدت غریبه و بیگانه است.
من اما حالا به سینماگری می اندیشم که می توانست مسیری متفاوت را در پیش بگیرد اگر آن محرومیت های اولیه و محدودیت های ثانویه نبود. کارگردانی که حتی در روی صحنه تاتر نیز با «مردی برای تمام فصول» نشان داد که چه هنرمند یگانه ای است و چه توانایی های کشف نشده ای دارد. به هنرمندی می اندیشم که در ابتدای راه طولانی هفتاد و پنج سالِ دوم است و هنوز شاهکارش را نساخته است!

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- باشگاه آموزشهای آنلاین یونسکو برگزار میکند/ سینما از نگاه بهمن فرمانآرا
- پاسخ تند علی عباسی به «بهمن فرمانآرا»
- برشهای کوتاه/ تصاویری از هجدهمین جشنواره فیلم فجر
- گفتوگو با منوچهر محمدی: وظیفه فیلمسازان است که به جنگ خطوط قرمزی که هیچ مبنای شرعی و قانونی ندارند، بروند
- کارِ روشنفکریِ بهمن فرمانآرا
- کلاهم را به احترام شما بر میدارم/ به مناسبت تولد بهمن فرمانآرا
- در باب آدمهای مرده و روحهایی خونریز که کالبدی تازه برای حیات میجویند/ به بهانه تولد بهمن فرمانآرا
- بهمن فرمانآرا، فیلمسازی که خیال را هم واقعی میسازد/ به مناسبت تولد بهمن فرمانآرا
- عطر مرگ، بوی زندگی/ بازنمایی مفهوم مرگ در سینمای بهمن فرمان آرا
- دخترک سیدی فروش/ کوتاه درباره فیلم «دلم میخواد»
- در آستانه زادروز بهمن فرمانآرا؛ انتشار نسخه ویژه نابینایان «یک بوس کوچولو» با صدای علیرضا آرا + تیزر
- پست اینستاگرامی بهمن فرمانآرا درباره ساخت سریال «داستان جاوید»
- «حکایت دریا» و «عصر جمعه» به شبکه نمایش خانگی میآیند
- فیلمهای بخش کلاسیک جشنواره کن معرفی شدند/ «شطرنج باد» در بین فهرست اعلام شده
- دعوت محمود کلاری از مردم برای تماشای «حکایت دریا» به صورت قانونی + ویدئو
نظر شما
پربازدیدترین ها
- جدول ستارههای منتقدان بینالمللی به فیلمهای جشنواره کن (۳)
- یادداشت محمد حقیقت از کن/ در روز پنجم جشنواره، فعلا فیلمی شایسته نخل طلا نیست
- برگزیدگان آکادمی ایسفا معرفی شدند/ جوایز اصلی به «ارفاق» رسید
- بهرام دهقانی در جشنواره «سایه» تجلیل شد/ دهقانی: ما به «سینما» اعتبار نمیدهیم
- با حکم مدیرکل هنرهای نمایشی؛ مدیر مجموعه تئاتر شهر منصوب شد
آخرین ها
- در نشست رسانهای مطرح شد؛ اکران فیلمهای برگزیده ۲۰ سال جشنواره پویانمایی تهران/ خودکفا میشویم
- خطاب به معاون دادستان کل کشور نگاشته شد؛ نامه دبیر ستاد امر به معروف درباره «دینامیت» و «گشت ارشاد ۳»
- با حکم مدیرکل هنرهای نمایشی؛ مدیر مجموعه تئاتر شهر منصوب شد
- راد و تیموریان در صدر آرا/ منتخبین انتخابات هیات مدیره مرکزی خانه تئاتر مشخص شدند
- دومین جشنواره فیلم کرمان افتتاح شد
- ویژه برنامه «سینما خرمشهر» در خانه هنرمندان ایران برگزار میشود
- یادداشت محمد حقیقت از کن/ در روز پنجم جشنواره، فعلا فیلمی شایسته نخل طلا نیست
- جدول ستارههای منتقدان بینالمللی به فیلمهای جشنواره کن (۳)
- برگزیدگان آکادمی ایسفا معرفی شدند/ جوایز اصلی به «ارفاق» رسید
- بهرام دهقانی در جشنواره «سایه» تجلیل شد/ دهقانی: ما به «سینما» اعتبار نمیدهیم
- فیلمنامهی جزئینگر، اجرای دقیق/ نگاهی به سریال «یاغی»
- مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم: ستاد صیانت از آثار سینمایی فعال است/ ضرورت مساعدت صداوسیما
- پایان نقشآفرینی شقایق فراهانی در «عقرب عاشق»
- معرفی چهار بسته ویژه و استثنایی رومینگ همراه اول در امارات
- جشنواره فیلمهای ایرانی در زوریخ با فیلم سینمایی «گاو» افتتاح میشود
- نمایش «تیغ پنهان» سینمای ژاپن در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- سرویس سفر و گردشگری اپلیکیشن «اوانو» راهاندازی شد
- شناسایی افکار منفی برای دوستداران کتاب
- حقایقی درباره عزیز الله حمید نژاد به بهانه سالروز تولد او:قصه گوی آدمهای گمنام
- نمایش «اول شخص مفرد» / گزارش تصویری
- جدول ستارههای منتقدان بینالمللی به فیلمهای جشنواره کن (۲)
- با فرومایگان چه باید کرد؟
- در انتخاب برنده بخش فیلم کوتاه؛ همکاری با «تیکتاک» برای کن دردسرساز شد!/ جدایی رئیس داوران
- یادداشت محمد حقیقت از کن/ EO؛ فیلم جنونآمیزی که داوران جرات نمیکنند به آن جایزه بدهند!
- اصلانی در رونمایی از کتاب «شطرنج باد» مطرح کرد؛ ناسرهها جای سرهها را گرفتهاند/ از توجه به «شطرنج باد» دیگر خرسند نمیشوم
- اما سفر نیست علاجِ این درد/ نگاهی به فیلم «جاده خاکی»
- در دیار خود غریب/ نگاهی به فیلم «مجبوریم»
- ونجلیس، آهنگساز یونانی برنده اسکار درگذشت
- نشست تخصصی اولین جشنواره ایده تا محصول صنعت ارتباطات برگزار شد
- جدول ستارههای منتقدان بینالمللی به فیلمهای جشنواره کن (۱)