سینماسینما، مهگان فرهنگ
مرضیه برومند از زنان پیشکسوت در سینمای ایران و بهویژه سینمای کودک و نوجوان است. او به شکلهای مختلف در سینما حضور داشته و همچنان اثرگذار است.
برومند متولد۱۷ خرداد ۱۳۳۰ و دانش آموخته رشته هنرهای نمایشی است. در خانواده ای فرهنگی بزرگ شد و آغاز فعالیت سینماییاش مربوط به سالهای قبل از انقلاب بود.
یکی از کارهای درخشان مرضیه برومند مجموعه تلویزیونی مدرسه موش ها در سال ۱۳۶۰ برای تلویزیون بود که به قصه های شاد و بچه موش ها در مدرسه میگذشت و در فضایی شاد، داستانهای موشها را در مدرسه نشان میداد.
موفقیت این مجموعه به برومند کمک کرد تا فیلم شهر موش ها را در سال ۶۴ بسازد. فیلم بسیار موفق بود و فروش خوبی هم در سینمای ایران داشت. در تاریخ سینمای جهان فیلم های بسیاری با استفاده از عروسک و عروسک گردانی ساخته شده اند و برنامه های عروسکی شاخص بسیاری در دنیا وجود دارند که بهخوبی در ذهن مخاطب خود تاثیر گذاشته اند.
مرضیه برومند یکی از زنان پیشکسوت در سینمای کودکان و نوجوانان که فیلم هایش برای این گروه سنی است، اگر چه دیگر افراد هم از دیدن فیلم های کودک و نوجوان او لذت میبرند. ضمن اینکه آثار خوب خانوادگی و گاهی طنز نیز در تلویزیون دارد.
در تاریخ سینمای ایران فیلم های عروسکی ماندگاری وجود دارد که برخی از آنها به عنوان پرفروش های سینمای ایران هم شناخته شده اند.
حتی سریال های خوب عروسکی که بیشتر برای کودکان و نوجوانان ساخته شده اند.
جهان هنری عروسکی، بسیار وسیع و پر از خلاقیت های عجیب است. همانطور که فیلم سینمای سرود کریسمس ساخته برایان هنسون است، در ایران زمانی که شهر موش ها یک به کارگردانی مرضیه برومند ساخته و اکران شد تحول و نقطه ی عطفی در طول ساخت فیلم های ایران، بهویژه سینمای کودک و نوجوان را ایجاد کرد.
این فیلم کاملا یک فیلم عروسکی است با حضور افراد کاربلد در حوزه های مختلف دکور، ساخت عروسک، عروسک گردانی ، صداپیشگی و …
دنیای عروسک های مرضیه برومند پس از شهر موش ها به آثار موفق تری چون خونه مادر بزرگه و زی زی گولو در تلویزیون و الوالو من جوجو ام و کارهای دیگر انجامید.
تاثیر آثار عروسکی بهویژه اثری با داستان خوب و شخصیت پردازی های حساب شده بر مخاطب کودک بسیار زیاد است.
عروسکها از اولین وسایل بازی کودکان هستند آنها گاهی با اشیای پیرامونشان مانند سنگ، تکه چوب، تکه پارچهها و … عروسک و دکور میسازند و بازی هایی نمادین را انجام میدهند و این اولین اجراهای کودکان است. آنها به مرور میتوانند بسیاری از این داستان ها و عروسک ها را جایگزین برخی از واقعیت ها کنند و به تدریج میخواهند نمادهای آنها شباهت بیشتری با دنیای واقعی داشته باشد. آنها حتی به کسب مهارتهای برقراری روابط اجتماعی بین عروسکها با دنیای واقعی میپردازند. از موش های پر سرو صدا که رونق زندگی به روزهای تلخ دهه ۶۰ میدادند تا نگاه متفاوت و نو در قصه های تابه تا و زی زی گولو که موجودی مهربان و دوست داشتنی با گویش متفاوت بود. قصه های های تابهتا خانم برومند محیطی رویایی و دکور عروسکی مانند خونه مادربزرگه نداشت؛ همه چیز در بستر رئال قرار داشت اما روح زندگی و حتی نو شدن را به زندگی افراد عادی آن دوره میداد.
برومند و عروسک هایش در ایران موفق بودند همانگونه که برخی از کارهای عروسکی در دنیا موفق و ماندگار است.
بسیاری از فیلم ها و حتی مجموعه های عروسکی تلویزیونی بسیار موفق عمل میکنند به گونه ای که عروسکها پس از مدتی میتوانند به شخصیت های مستقل تبدیل شوند. به عنوان مثال شخصیت کپل در مدرسه موش ها و یا گوش دراز و یا مخمل در خونه مادر بزرگه، زیزی گولو و یا کلاه قرمزی که متعلق به ایرج طهماسب است و از عروسک های ماندنی در ایران است.
در گوشه و کنار دنیا گاه ما حضور عروسک های مطرح را در کنار شخصیت های بزرگ میبینیم. که نشان دهنده تاثیر حضور عروسک هاست.
مرضیه برومند تنها کسی است که در حوزه اندیشه تا اجرای آثار در خور توجه عروسکی در ایران به صورت حرفه ای تلاش کرده و از خودش آثار به یاد ماندنی برجا گذاشته است که تا به امروز تاریخ مصرف دارند و در ذهن ها ماندگارند.
همانطور که گفته شد برومند از جمله کارگردانانی است که در عرصه آثار دیگری جز عروسکی نیز موفق بوده از جمله سریال های آرایشگاه زیبا، کارآگاه شمسی و دستیارش مادام، کتابفروشی هدهد، همه بچههای من و آب پریا که در آن زمان به مساله مهمی چون آب میپرداخت.
در نگاه کلی و حرفه ای این را میتوان درباره مرضیه برومند گفت که او نشان داده که در ارایه آثارش موفق و توانمند است. خودش و کارش را میشناسد، تکلیفش با خودش و قهرمان هایش روشن است.
قهرمان رئالیستی او برای رسیدن به آرزوهایشان از جمله ازدواج، کتابخوان کردن مردم، آشتی با همسر، حل یک معمای پلیسی، بهبود بخشیدن به وضع اقتصادی و مراقبت از آب با موانعی روبرو میشود اما پایان قصهها همیشه خوشایند است.
وجه زنانگی را در آثار او میتوان دید، اگر چه او در آثارش به یک قهرمان شاخص نمیپردازد و شخصیتهای بسیاری در کارهایش مطرح هستند. اما در آثارى نیز زنان محور اصلی کار هستند و کمی متفاوت، به عنوان مثال پوراندخت یا پوری در همه فرزندان من که خانمی مجرد است اما محوریت خانواده و صفت مادرانه بالایی دارد.
زنان در کارآگاه شمسی و یا آب پریا و…
او نشان داده که در پرداخت شخصیت و بازنمایی توانمند است.
مرضیه برومند در حدود ۴ دهه تلاش نشان داد که قهرمان داستان نسبت به محیط و آدمهای پیرامونش هیچ برتری خاصی ندارد و قهرمانهای داستان هایش از محیط و آدمهای پیرامونش از منظر جنس و مرتبه در حد افراد اجتماع است. حتی اگر عروسک باشند. او شکل دهنده نوعی شادی برای سال هایی است که شادی کمرنگ بود و تاثیر زیادی بر کودکان و نوجوانان نسلی که برایشان کار ساخت گذاشت. او با روح زمان و داستانهای روز برای مخاطب خودش بهویژه کودکان و نوحوانان آشنایی دارد و آهسته با زمان در اثارش پیش رفت، به طوری که در شهر موشها ۲ تغییرات زندگی بر نسلی که حالا کودکی و نوجوانی را طی کرده و خود پدر و مادر شده، را میتوان دید.
در نهایت مرضیه برومند فردی است که برای اصلاح و تاثیر مثبت در جامعه تلاش های بسیاری کرده و همیشه روح امید، نور و روشنایی در آثارش جاری است.