سینماسینما، محمد حقیقت

در ده سال اخیر ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، موقعیت زنان به عنوان فیلمساز بسیار نسبت به قبل متفاوت شده است. چند سالی است که جشنواره‌های جهانی سعی کرده‌اند موقعیت مهمتر ی به کارگردانان زن بدهند چراکه جنبش می تو (من هم)  توجه ها را بسیار به خودجلب کرده است. همین باعث شده حتی مدیریت برخی از جشنواره ها ازجمله لوکارنو و غیره را به تازگی زنان به دست بگیرند. در رابطه با تعداد فیلمهای ساخته شده اخیر، درتحقیقی که از سوی اتحادیه سینمایی اروپا اخیرا انجام شده آمده است مشخص شده که ۲۱ درصد فیلمهای ساخته شده در این قاره را زنان کارگردانی کرده اند که از این بابت روند رو به افرایش قابل توجهی بوده است.

جشنواره کن نیز از سال گذشته پنجاه درصد اعضای هیات انتخاب خود را از زنان انتخاب کرده است تا تساوی مرد وزن برقرارشود. اما آلبرتو باربرا مدیر جشنواره هنوز چنین اقدامی نکرده است. او اعتقاد دارد که فیلمها را براساس کیفیت آنها برای مسابقه اش انتخاب می‌کند و نه اینکه چون فیلمی کارگرانش زن است برگزیند.

در ونیز ۲۰۱۹، دو فیلمساز زن به مسابقه راه یافتند. همچنین درسال ۱۹۸۱ فیلم سالهای سرب  ساخته خانم مارگرت وون تروتا، از آلمان، در سال ۱۹۸۵ فیلم آواره ساخته انیس واردا از فرانسه، درسال ۲۰۰۱ فیلم عروسی موسمی ساخته میرانیر ازهندوستان،  در سال  ۲۰۱۰ خانم سوفیا کوپولا با فیلم جایی شیر طلا دریافت کرده بودند. بنابراین حداقل این چهارسینما زن در جشنواره ونیز برنده شیر طلا، جایزه اول آن شده بودند. در جشنواره کن خانم جین کامپیون با فیلم درس پیانو، سالها پیش یک بار برای زنان فیلمساز شانس آورد و نخل طلا گرفت. درجشنواره برلین البته دو سال قبل خانم فیلمسازی خرس طلا بدست آورد که البته از نظر کیفی فیلم متوسطی قلمداد شده بود.

حال باید منتظر جشنواره برلین ۲۰۲۰ بود تا مشخص شود چند فیلمساز زن در آنجا خواهند بود. خوشبختانه در طول ده سال اخیر رشد خوبی برای فیلمسازان زن در دنیا وجود داشته، کم و بیش از انتقادات منتقدین و دیگر کارشناسان سینما در این زمینه کاسته شده است.  امروزه می‌توان به این فیلمسازان زن تبریک گفت که حضور خوبی در عرصه کارگردانی داشته اند از جمله : نادین لبکی از لبنان، نویمی کاواسه از ژاپن، کاترین بیگلو از آمریکا، هودا بنیامینا، دنیس گامز ارگوان از ترکیه، کلردنی و پاسکال فران از فرانسه، ژان هری، هیفا آل منصور ازعربستان، رخشان بنی اعتماد از ایران، ماووین از فرانسه، ماتی دیوپ از سنگال و فرانسه  و غیره.

در هیاهوی میدان دادن به فیلمسازان زن که دوسالی است در رسانه ها و جشنواره ها مطرح شده، برخی از زنان معتقدند که باید ۵۰ درصد فیلمهای انتخاب شده جشنواره ها ساخته های زنان باشد! ادعایی که کاملا بی مورد  و بچه‌گانه به نظر می‌رسید وقتی که در مهمترین قاره فیلمسازی یعنی اروپا تنها ۲۱ درصد فیلمها توسط زنان کارگردانی شده است. البته اعتراض های برخی فمینیست ها در اروپا برای مدیران جشنواره ها دردسر ساز شده است. حال باید دید در سال ۲۰۲۰ چند درصد فیلمها، به ویژه بخش مسابقه جشنواره های مهم  برلین، کن و ونیز را ساخته های زنان تشکیل می‌دهند. و از سویی آیا از نظر کیفیت هنری پا به پای فیلمسازان مرد، پیش می‌روند؟ آیا با قراردادن یک شخصیت مهم فرهنگی -سینمایی به عنوان رییس هیات داوران در این جشنواره می‌تواند شانس خوبی برای بدست آوردن جایزه های مهم این جشنواره ها باشد؟ باید منتظر شد.