سینماسینما، حسین سلطان محمدی
بحث درجه بندی سنی فیلم ها و تعیین گروهی برای تصمیم گیری در این زمینه از سوی سازمان سینمایی، موجب شد تا به ضرورت این موضوع در سینمای معاصر توجه شود. اما پیش از تعیین درجه بندی سنی باید ملاک های آن توضیح داده شود و سپس دید که افراد تشخیص دهنده این ملاک ها و اعلام نظر، چه کسانی باید باشند. طبیعی است که مبنای این بررسی، اصول فرهنگی حاکم بر جامعه باید باشد. اما تجربه نشان داده که در ایران، تشخیص این موضوع، به سلیقه افراد بر می گردد تا قاعده ثابت فرهنگی.
هنگامی که در حافظه تاریخی مان داشتیم و داریم که فیلمی در دوره ای از مسئولیت، غیرقابل اکران تشخیص داده می شود (مانند آشغالهای دوست داشتنی) و در دوره ای دیگر اکران می گردد یا فیلم دیگری برای سال ها از منظر عمومی دور نگه داشته می شود (مانند گزارش یک جشن) و حتی تغییر مسئولان نیز آن را به منظر عمومی نمی گذارد، باید دید اعلام رده بندی سنی چه مبنایی دارد حتی اگر برای حفظ ظاهر، عده ای از جامعه شناسان و متخصصان فرهنگی و دست اندرکاران رسانه و مانند آن را عضو این گروه تشخیص دهنده قرار دهیم. خشونت یا صحنه های فلان و فلان، عناوین رسمی و آکادمیک برای این تصمیم است اما این عناوین در واقعیت جامعه ما، معنایی یکسان و مبنایی جدی در اذهان مسئولان فرهنگی یا دست اندرکاران توزیع آثار تصویری و حتی خانواده ها ندارد.
خانواده و دست اندرکار توزیع آثار، پیش از سالن سینما، با سهولت دسترسی به آثار تصویری در شبکه نمایش خانگی یا تلویزیون رو به روست و در آنها با محدودیتی برخورد نمی کند، حتی اگر مانند ماه های اخیر، در گوشه قاب تلویزیون، اعدادی برای محدودیت سنی ببیند. ما فراموش نکرده ایم که چند سال پیش، نه تلویزیون و نه خانواده، آگاه به این نبودند که در ماه رمضان و در کلیدی ترین ساعت حضور خانواده در کنار هم، سریالی که پخش یا مشاهده می کنند، ممکن است در ذهن فرزندان کوچک، برداشت دیگری ایجاد کند و مرگی را در پی داشته باشد و سپس در قضاوت درباره شکایت خانواده متوفی، قاضی هم بدون در نظر گرفتن نقش خانواده در جلوگیری از این حادثه، رسانه را محکوم به پرداخت جریمه کرد. یا آثار انیمیشن توزیع شده در شبکه نمایش خانگی و حتی نمایش داده شده در شبکه پویا و شبکه امید که خیلی از آنها با عنصر خشونت آغشته است و البته قابل بررسی است که چه ناهمگونی فرهنگی دیگری با تماشاگر ایرانی دارد، قابل اشاره است. مثال ساده این تلون دیدگاه ها در تلویزیون، تقطیع مذهبی ترین اثر تصویری همانند نسخه سینمایی فیلم «الرساله» مرحوم مصطفی عقاد است که در هر شبکه ای چه سراسری و چه استانی، نوعی تقطیع دارد. یا حتی آثار کره ای مانند «جواهری در قصر» یا همان یانگوم معروف، که انباشته از رقابت و قتل با شمشیر و سم دادن و توطئه و داستان های زندگی یک زن است، علاوه بر شبکه های سراسری و عمومی و استانی، یکی از سریال های برگزیده شبکه امید تلویزیون در سال های نخست کارش بود و به نوجوانان مان عرضه شد. یا اخیرا و در یکی از سریال های پخش شده، در دقایقی درجه بندی سنی بر قاب تلویزیون نقش می بست و در دقایقی دیگر، خیر؛ انگار خانواده لحظه به لحظه باید چشم و گوش فرزند را می بست و باز می کرد. از این مثال ها می توان در سینمای عمومی هم یافت که صاحبان گروه های سینمایی به بهانه اینکه تشخیص می دهند چه فیلمی خواهد فروخت یا نخواهد فروخت، با بعضی فیلمها قرارداد نمایش می بندند و با بعضی دیگر نه و سپس برای اثبات مدعای خود، هر تماشاگری را به سالن راه می دهند و مسئولیت این رفتار را بر عهده خانواده ها می گذارند که خودشان بچه بیاورند یا نیاورند و آنگاه شاهدیم که بخصوص در کمدی های اخیر، هر کلامی را به گوش بچه ها رساندند و هر رفتاری را با گوشه و کنایه به نمایش درآوردند و نوعی پرده دری حرمت و اخلاق را تعمیم دادند. در کنار اینها به یاد بیاوریم حضور کودکان و خانواده های بی ارتباط به فضای جشنواره فیلم فجر را در سالن های نمایش آثار جشنواره که با توجیه فرهنگی برپا می شود. اکنون قرار است این سیستم ناهمگون ایرانی که تلویزیونش در شبکه های مختلف سیاست متلون دارد و سیستم سینمایی اش هم با اولویت قرار دادن نفع مادی، متقاضی تماشاگر بیشتری است؛ چگونه درجه بندی سنی فیلم ها را هضم و جذب کرده و اصطلاحا، با ذات و جوهره اصلی این اقدام، همراه شود و آن را به اجرا درآورد؟
قبول که برای تثبیت هر اقدام اصولی فرهنگی مانند بحث درجه بندی سنی و رعایت آن، بالاخره باید از یک جایی شروع کرد تا بتدریج به نهادینه کردن آن دست یابیم؛ اما پیش از آن همه دست اندرکاران این حوزه، اعم از سینما و تلویزیون، باید گرد هم آیند و به پایه ای ثابت و عناوین و واژه های دقیق و روشن برسند تا بعد درباره اعمال آن قواعد، گروهی تعیین و حکمفرمایی نمایند. اما در وضعیت فعلی ما، که هنوز اعتماد به مسئولان حکومتی کامل نیست و هر گروهی مسئول شوند، باز اندیشه های دیگری به اعمال دیدگاه می پردازند، این اقدام نوعی افزونه کم اثر به کتاب نمایش آثار تصویری در جامعه ایران بیش نیست.
![](/wp-content/themes/cinemacinema/img/tel.gif)
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- «نمایه»/ برداشتهای غلط و محاسبات غلط در اکران!
- همکاری سازمان سینمایی با انجمن روانپزشکان برای درجهبندی سنی فیلمها
- بررسی درجهبندی سنی فیلمها/ از هالیوود تا سینمای ایران
- توییت رییس سازمان سینمایی درباره جزییات درجهبندی سنی فیلمها
- ثبت درجهبندی سنی فیلمهای سینمایی روی بلیت سینماها
- مکافات و مزایای سیستم درجهبندی فیلمها
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت کیوان کثیریان؛ کلی آیهی یأس و یک آرزو/ درباره انتخاب وزیر ارشاد دولت چهاردهم
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- سعید راد درگذشت
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- پدر، عشق و پسر/ درباره علیرضا داوودنژاد و «در انتهای شب»
آخرین ها
- عشق از راه میرسد/ نگاهی به فیلم «چرا گریه نمیکنی؟»
- معرفی فیلمهای سارایوو ۲۰۲۴/ ۵۴ فیلم در ۴ بخش رقابت میکنند
- فیلم استیو مککویین پایانبخش جشنواره نیویورک ۲۰۲۴ شد
- دو جایزه جشنواره ایتالیایی به «سرنوشتِ» ایرانی رسید
- مراسم اکران خصوصی فیلم ساعت ۶ صبح / گزارش تصویری
- «درون بیرون ۲» پرفروشترین انیمیشن تاریخ شد/ عبور از «یخ زده ۲»
- گفتوگو با مدیر جشنواره ونیز؛ سینما همچنان مؤثرترین راه برای اندیشیدن به دنیای معاصر است
- بهترین مستندهای سال در فهرست نهایی جوایز مستند بریتانیا ۲۰۲۴
- مراسم تشییع زنده یاد سعید راد / گزارش تصویری
- ستارهای که عاشق وطنش بود؛ بدرقه سعید راد به خانه ابدی
- واکنش وزیر ارشاد به انتقادات سینماگران از یک مصوبه
- به مناسبت آغاز ششمین سال فعالیت سوینا منتشر میشود؛ نسخه ویژه نابینایان «راتاتویی» با صدای محسن بهرامی
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- پدر، عشق و پسر/ درباره علیرضا داوودنژاد و «در انتهای شب»
- اعلام فیلمهای جشنواره ونیز؛ «شاهدِ» ایرانی در بخش افقها
- «مرد نمکی» به مثابه یک جریان بوروکراتیک
- جشنواره درسدن به «پریسان» ۳ جایزه داد
- نمایش «پیانو» در جشنواره «بچههای مارانو»
- سینمای ایران تیرماه امسال ۱۲۰ میلیارد فروخت
- سه نمایش جدید روی صحنه عمارت نوفل لوشاتو
- انتشار قسمت دوم نسخه ویژه نابینایان «هزار دستان» با صدای بهروز رضوی
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- فیلمهای بخش هفته منتقدان ونیز معرفی شدند/ فیلم یک سینماگر ایرانی در لیست
- انیمیشن ایرانی نامزد «گل طلایی» چینی شد
- «۱-» در آمریکا رقابت میکند
- سعید راد / گزارش تصویری
- معرفی بازیگران نمایش «رگتیچ»/ آغاز بلیت فروشی
- نمایش و تحلیل فیلم «ساز دهنی» امیر نادری در بنیاد حریری
- سعید راد درگذشت
- انتشار عکس گریم متفاوت رضا عطاران/ «قیف» اکران میشود