سینماسینما، عزیزالله حاجی مشهدی
اگر از من بپرسید که چه مشکلات عمدهای در “فیلمنامهنویسی” وجود دارد؟ با استفاده از آشنایی وتجارب محدود خود پاسخ خواهم داد که جریان فیلمنامهنویسی نیز همانند سایر رشتهها و شاخههای هنری مثل داستاننویسی، نمایشنامه نویسی، فیلمسازی و تدوین و تنظیم هر نوع محصول فکری خلاقه دیگر، متأثر از شرایط اجتماعی از یک سو، وضعیت خاص سیاست گذاریهای مسئولان، هدایت و نظارت در مراکز رسمی و دولتی از سوی دیگر است. به نظر میرسد که در شرایط کنونی، به ظاهر مشکل چندان حاد و دست و پاگیری که خلاقیتهای فردی یک فیلمنامهنویس را خدشهدار سازد، وجود ندارد.
گاهی نویسندگانی حتی با عبور از مثلاً خط قرمزهای آشنا، با استفاده از زبانی نمادین و آمیخته به کنایات و اشارات مختلف، حرف دلشان را در قالب گفتوگوها و افکار بسیاری از شخصیتهای اصلی یا فرعی فیلمنامهی خود بیان میکنند و بر زبان میآورند. چیزی که در حال حاضر مشکل عمدهی فیلمنامهنویسی ما به حساب می آید ، نبود” ایدههای بکر” و تازه و یا نداشتن “نگاه نو” در پرداختن به برخی ایدههای تکراری است.
گذشته از این ها، خلاء عوامل مؤثری چون ضرورت تحقیق و پژوهش و همچنین آموزش و فراگیری اصولی پذیرفته شده و کلاسیک و دانشگاهی فیلمنامهنویسی در کار بسیاری از کسانی که به این رشته روی آوردهاند به کیفیت کارهای آنان لطمهای انکارناپذیری زده است.
برگزاری برخی جشنواره ها با تاکید بر بخش رقابتی فیلمنامهنویسی، اگرچه به ظاهر باهدفی مثبت و خیرخواهانه شکل میگیرد، اما قرار نیست که از طریق برگزاری این جشنواره ها با تحولات و دگرگونیهای خیره کنندهای رو به رو شویم. البته نباید انکار کرد که این گونه جشنواره.ها، همواره به عنوان میدان رقابتی سالم، تنها فراهم کنندهی یک موقعیت مناسب برای فیلمنامهنویسان به ویژه جوانان و چهرههای نوآمده و نه چندان معروف به حساب میآید که میتواند در وجه ایجاد انگیزه برای تداوم و پیگیری کارهایشان بسیار مؤثر باشد با این همه، تأثیرگذاری عمیق چنین جریانهایی را تنها با برگزاری کلاسها و دورههای فشرده و کارگاههای آموزشی، با هدف ایجاد انگیزه.های مناسب در مسیر رشد و اعتلای فیلمنامه نویسی میتوان تضمین کرد.
برای تقویت توان فیلمنامه نویسی جوانان و نیروهای غیرحرفهای علاقهمند به فیلمنامه نویسی، شاید بتوان روش های عملی و کاربُردی نه چندان دشواری پیشنهاد کرد. یک فیلمنامهنویس جوان، پیش از انجام هر کاری، باید با خواندن داستان، رمان و فیلمنامه و تماشای فیلمهای تولیدشده در گونههای مختلف، پیوسته با نمونههای نوشتاری یا تولید شدهی آثار سینمایی به خوبی ارتباط برقرار کند و مهمتر از همه به عناصر مهمی چون پژوهش و تحقیق و نیز آموزش و یادگیری دانستههای تازه، توجهی جدی و مستمر نشان دهد.
هر فیلمنامه نویس جوان وعلاقه مند به نگارش فیلمنامه به خوبی می داند که “شخصیت پردازی” یکی از حساسترین و کلیدیترین مراحل کار فیلمنامهنویسی است که صد البته در مرحلهی نگارش فیلمنامه، با ساز و کار مشخصی انجام میپذیرد. در شخصیت پردازی است که ما با ویژگیهای جسمی، صوری و ظاهری یک شخصیت محوری از یک سو و با خلقیات و شرایط روحی و روانی و “توانش زبانی” و گفتاری و مهارت ها یا ناتوانی های او از سوی دیگر آشنا میشویم.
به نظر میرسد که در بسیاری از فیلمهای سینمای ما، برخی ازفیلمسازان یا بهتر است بگوییم فیلمنامهنویسان به اندازهی کافی به شخصیتهای محوری و اصلی فیلمنامههای خود نزدیک نمیشوند. وجود زوایای ناشناخته در شخصیتهای یک اثر داستانی و به تصویر کشیدن همان شخصیت ها با همان پیچیدگی و ابهام های بی شمار در یک فیلم سینمایی، کار برقراری ارتباط با چنین شخصیتهایی را برای مخاطبان فیلمها دشوار میسازد.
خلق یک شخصیت، همانند قلب و روح و سلسله اعصاب فیلمنامه است که اگر با دقت و هوشمندی شکل نگیرد، بر روند شکلگیری رویدادها و حوادث طراحی شده در داستان فیلم نیز تأثیری مستقیم بر جای میگذارد. افزون بر این ها، درنگارش فیلمنامه، به ویژه در طراحی و شکل دادن به شخصیت های داستان فیلم، توجه به نوع لهجه، گویش و بیان هرشخصیت و انتخاب میزان واژگان و بافت زبانی مناسب هرشخصیت ، متناسب با گروه اجتماعی و سطح دانش و سواد و آموزه های فرهنگی اجتماعی وی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است که به همین دلیل، برای تکمیل این مطالب مقدماتی، نیازمند طرح مباحث جداگانهای خواهیم بود.

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- ترجمه نمایشنامه و فیلمنامه و دیدگاههای رایج
- حداقل دستمزد نگارش فیلمنامه اعلام شد
- علیرضا زرین دست: مهمترین عنصر در فیلمبرداری پژوهش است
- در باب مصائب فیلمنامه نویسی
- «نمای نزدیک»/ نقش مکان در سینما
- «نمای نزدیک»/ نقش عنصر کشمکش در شخصیتپردازی
- «سوئیچ پن»/ رسانه، فیلمنامه و پیام؛ بررسی چالش فیلمنامه مطابق با الگوی مارشال مک لوهان- مرور چند فیلم در حال اکران
- «کوچه ژاپنیها» و «عنکبوت» مجوز ساخت گرفتند
- نقطه ضعف سریالهای ماه رمضان از نگاه نویسنده «دورهمی»
- داریوش مهرجویی مجوز ساخت گرفت
- برندگان جوایز بهترین فیلمنامه انجمن دیدگاه پاریس اعلام شد
- «نمای نزدیک»/ اهمیتِ شخصیت در داستان و فیلمنامه
- موافقت شورای پروانه ساخت با سه فیلمنامه
- فیلمنامه «خوابِ بیدار» در فینال یک جشنواره آمریکایی
- نگارش «بی سر» به پایان رسید/ حضور اسطوره مرگ در سینمای ایران
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- برگزیدگان آکادمی ایسفا معرفی شدند/ جوایز اصلی به «ارفاق» رسید
- بهرام دهقانی در جشنواره «سایه» تجلیل شد/ دهقانی: ما به «سینما» اعتبار نمیدهیم
- فیلمنامهی جزئینگر، اجرای دقیق/ نگاهی به سریال «یاغی»
- مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم: ستاد صیانت از آثار سینمایی فعال است/ ضرورت مساعدت صداوسیما
- پایان نقشآفرینی شقایق فراهانی در «عقرب عاشق»
- معرفی چهار بسته ویژه و استثنایی رومینگ همراه اول در امارات
- جشنواره فیلمهای ایرانی در زوریخ با فیلم سینمایی «گاو» افتتاح میشود
- نمایش «تیغ پنهان» سینمای ژاپن در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- سرویس سفر و گردشگری اپلیکیشن «اوانو» راهاندازی شد
- شناسایی افکار منفی برای دوستداران کتاب
- حقایقی درباره عزیز الله حمید نژاد به بهانه سالروز تولد او:قصه گوی آدمهای گمنام
- نمایش «اول شخص مفرد» / گزارش تصویری
- جدول ستارههای منتقدان بینالمللی به فیلمهای جشنواره کن (۲)
- با فرومایگان چه باید کرد؟
- در انتخاب برنده بخش فیلم کوتاه؛ همکاری با «تیکتاک» برای کن دردسرساز شد!/ جدایی رئیس داوران
- یادداشت محمد حقیقت از کن/ EO؛ فیلم جنونآمیزی که داوران جرات نمیکنند به آن جایزه بدهند!
- اصلانی در رونمایی از کتاب «شطرنج باد» مطرح کرد؛ ناسرهها جای سرهها را گرفتهاند/ از توجه به «شطرنج باد» دیگر خرسند نمیشوم
- اما سفر نیست علاجِ این درد/ نگاهی به فیلم «جاده خاکی»
- در دیار خود غریب/ نگاهی به فیلم «مجبوریم»
- ونجلیس، آهنگساز یونانی برنده اسکار درگذشت
- نشست تخصصی اولین جشنواره ایده تا محصول صنعت ارتباطات برگزار شد
- جدول ستارههای منتقدان بینالمللی به فیلمهای جشنواره کن (۱)
- قهرمان تنهایی که دوربین رهایش نمیکند/ نگاهی به فیلم «مرد بازنده»
- توضیحات روابط عمومی خانه هنرمندان ایران: آنقدر دیر درخواست دادند که امکان هماهنگی وجود نداشت/ بزرگداشت استاد بیضایی از ابتدا هم قرار بود در خانه تئاتر برگزار شود
- جشنواره کن تام کروز را غافلگیر کرد/ اهدای نخل طلای افتخاری
- جواد نوروز بیگی : در انتظار صدور پروانه ساخت فیلم زندگی شهید ابراهیم هادی هستیم
- تیمهای برتر در حل چالشهای هوش مصنوعی همراه اول برای رویداد مهما معرفی شدند
- Avast Driver Program updater Review
- رئیس سازمان سینمایی در همدان اعلام کرد: تولید فیلم سینمایی شهید «سردار همدانی»/ تشکیل کمیته پیگیری سفرهای استانی
- جزئیات برگزاری دورههای رفع اشکال رایگان در شاد