سینماسینما، عزیزالله حاجی مشهدی
“جدال” یا “کشمکش” (CONFLICT) یکی از عناصرمهم شخصیت پردازی است. درفضای یک داستان یا فیلمنامه و نمایشنامه، رویارویی یا درگیری و تعارض شخصیت اصلی (قهرمان) با فرد یا گروهی از افراد دیگر که در برابر او قرار می گیرند، منجر به کشمکش یا جدال میان آن ها می شود. این درگیری ممکن است تنها به جدال بین فرد با شخص یا اشخاص دیگری محدود نشود . گاه می تواند این کشمکش میان یک فرد با طبیعت، جامعه و یا حتی شرایط جغرافیایی و برخی پدیده های اقلیمی باشد. در مواردی نیز یک شخصیت در شرایطی خاص، با برخی از خصایل روحی – روانی و اخلاقی خود درستیز باشد و در کنش و واکنشی آشکار، درگیر جدال وکشمکش شود. وقتی یک قهرمان با برخی از تمایلات درونی خود مقابله می کند، خود را درگیر یک کشمکش جدی می کند. شاید کم اهمیت شمردن این گونه از درگیری ها، به این دلیل باشد که گاه دارای نمودی فیزیکی و عینی و قابل مشاهده نیستند . اما به هرحال برای کسی که در این کشمکش خود را درگیر می بیند، عملی توان فرسا به حساب می آید. کسانی هم ممکن است تنها از طریق درگیری ذهنی و درونی، واکنش هایی از خود بروز دهند که نشان دهد اسیر یک کشمکش ذهنی شده اند. صدالبته نباید انتظار داشت که در این دسته از کشمکش ها نیز مثل درگیری یک شخصیت با فرد یا گروهی از افراد، دارای کنش ها و واکنش های عینی، فیزیکی و ملموسی باشد. در واقع در این دسته از کشمکش ها با همه توان فرسایی شان، نه مشت و لگدی زده می شود نه زخمی بر چهره ای می نشیند و نه دندانی شکسته می شود!
در بسیاری از داستان ها و فیلمنامه ها و نمایشنامه ها، گاه ممکن است یک شخصیت همزمان با چند نیروی متضاد درگیر و درحال ستیز باشد. یعنی فرد می تواند درحالی که با خودش در جدال است، در همان حال با فرد دیگر یا با پدیده و شرایط اقلیمی دیگری نیز در حال کشمکش باشد. در بسیاری از شخصیت پردازی ها در فیلمنامه ها و جلوه های عینی همین وضعیت پیچیده را در بسیاری از فیلم ها به خوبی می توان شاهد بود. در واقع، تصاویر روی پرده تجلی عینی کنش ها یا واکنش های شخصیت موردنظرمان در جریان همین درگیری ها و جدال های فیزیکی و غیر فیزیکی یا ذهنی است. نمود عینی این کنش ها و واکنش ها، فضای تصویری یک فیلم سینمایی یا تلویزیونی را شکل می دهد. ما از طریق همین تصاویر، به عنوان نمودهای خارجی و عینی پدیده ها، با زوایای پنهان و آشکار یک شخصیت آشنا می شویم. تنها به کمک همین تصاویر و رمز گشایی از برخی نشانه ها و تفسیر مفاهیم نمادین است که از منظر روانشناختی به تحلیل شخصیت می پردازیم. چرا که می دانیم، دوربین فیلمبرداری و پس از آن، هنر “تدوین” و مهارت تدوینگر هوشمند، به ما این امکان را می دهد که بتوانیم با استفاده از نور و سایه روشن و زوایای خاص دوربین، احساسات متفاوتی از غم و شادی و ترس و دلهره و زشتی و زیبایی را بر روی پرده به نمایش بگذاریم و صد البته نباید از یاد برد که ما در تحلیل شخصیت از این کنش ها و واکنش ها تنها برای شناخت وضعیت روحی شخصیت موردنظرمان در یک داستان یا فیلمنامه و… بسنده نمی کنیم، بلکه با استفاده از همین نمونه ها، می توانیم به واکنش تماشاگران یا مخاطبان یک داستان یا فیلم و نمایش نیز پی ببریم و دریابیم که تصاویر روی پرده، به راستی چه تاثیری در برانگیختن احساسات آنان داشته است و تا چه اندازه مو جب ایجاد اندوه و غم، امید و اشتیاق و ترس و تردید یا شور وهیجان در وجودشان شده است؟

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- بررسی مشکلات فیلمنامهنویسی درگفتوگوی کیوان کثیریان با شادمهر راستین و مهران کاشانی/ سانسور مشکل اساسی سینمای ایران
- انتشار دو نمایشنامه از علیرضا نراقی
- معرفی آثار راه یافته به بخش فیلمنامه جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی
- راهیابی فیلمنامه «یکشنبه» به بخش نهایی فستیوال «۱۳ ترسناک»
- انتشار فراخوان دَهمین دورهی انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران
- چهلمین کتاب ایوب آقاخانی منتشر شد
- انتشار نمایشنامه آیلتس ۶.۵ به دو زبان فارسی و انگلیسی
- آیین اختتامیه «چهار راه» نیمه اسفند برگزار میشود
- ترجمه نمایشنامه و فیلمنامه و دیدگاههای رایج
- نامزدهای مسابقه نمایشنامهنویسی جشنواره تئاتر فجر اعلام شد
- حداقل دستمزد نگارش فیلمنامه اعلام شد
- آدمهای بد دلنشین و ذهنِ گوش به زنگِ هنرمند
- “نمای نزدیک”/ دشواریهای کار فیلمنامهنویسی!
- «کوچه ژاپنیها» و «عنکبوت» مجوز ساخت گرفتند
- نقطه ضعف سریالهای ماه رمضان از نگاه نویسنده «دورهمی»
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- حضور همراه اول در نمایشگاه کار ایران، فرصتی برای جذب استعدادهای جوان
- پیام حسن پورشیرازی به مصطفی زمانی؛ از تو آیین و رسم جوانمردی آموختم
- جمال و رومئو، ژولیت و شاه
- فیلمهایی در بستر نگاه گیشهای و ملودرامی غافلگیرکننده در سینمای ایران
- «آغوش باز» آنلاین اکران میشود
- جشنواره مجارستانی به «مرثیهای برای ایل» جایزه داد
- بستههای ویژه و عیدی همراه اول بهمناسبت نیمه شعبان
- با انتشار نامهای سرگشاده؛ نرگس آبیار از شورای پروانه نمایش استعفا داد
- واکنش شهاب حسینی به جوایز جشنواره فجر؛ میلی بودن جشنواره به یقین همگان رسیده است
- آیین پایانی جشنواره فیلم فجر / گزارش تصویری
- «خدای جنگ» سیمرغ ویژه جشنواره فجر را نپذیرفت
- برگزیدگان جشنواره فیلم فجر معرفی شدند؛ سعید خانی: «قاتل و وحشی» را اکران کنید/ مصطفی زمانی سیمرغش را با حسن پورشیرازی تقسیم کرد
- حاشیههای جشنواره فیلم فجر/ ادامه حسرت تماشای یک فیلم پس از ۵ سال و نامزدهای پرسش برانگیز
- به بهانه اعلام اسامی نامزدهای جشنواره فیلم فجر
- ایستگاه پایانی؛ ایدههایی که هدر رفت و سرمایههایی که بر باد شد
- آقای نعمتالله، فیلمتان را به خانهها ببرید!
- از فیلمهای نصحیتگونه و سفارشی تا بازی میخکوبکننده یک بازیگر
- تنوع ژانر؛ به چه قیمتی؟!
- پول می دهید که فحش بخورید ؟
- یادداشتی بر فیلم سینمایی «رها»/ رهایی
- آخرین روز جشنواره فیلم فجر / گزارش تصویری
- چهل و سومین جشنواره فیلم فجر؛ معرفی نامزدهای بخش مسابقه سینمای ایران
- جوایز گویا اهدا شد؛ اسکار سینمای اسپانیا به ۲ فیلم رسید
- واکنش ستاره اسکندری به توقیف «قاتل و وحشی»/ سالهاست که اندیشه را پشت قرهای کمر پنهان کردهاید
- یک اثر قابل اعتنا، رژه یک فیلم روی اعصاب و کارگردانی که دیر رسید
- یادداشتی برای «ژولیت و شاه»؛ قصهای آمیخته از تخیل و واقعیت
- «خاتی»؛ در حلقه داستان تکراری و نخنما
- از انیمیشنی ناتوان در جذب مخاطب تا ایدههایی هدر رفته و با ساختار تکراری
- معرفی برگزیدگان جشنواره رتردام
- وقت اعتراض به توقیف و ممیزی نرسیده است؟!