سینماسینما، ایلیا محمدینیا
هنگامی که رئیس سابق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سال گذشته در هنگامه برپایی جشنواره فیلم حقیقت گفت: “ایده ما روشن است، مستند برای همه” شاید کمتر کسی می توانست پیشبینی کند که او برای گرفتن یک امتیاز (جذب مخاطب)برای سینمای مستند چه چیزی(سینمای مستقل مستند) را ناخواسته قربانی میکند. برآیند نگاه او در شش دوره دبیری جشنواره فیلم حقیقت و تولیدات مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی مشخص است که در این مجال قصد تبیین آن را ندارم و بماند برای بعد.
با این سیاست چند ساله اخیر، تنها می توان عنوان مستند تجاری را بر آثار تولید شده اطلاق کرد که در آنها درام و شکل روایت به شدت تنه به سینمای تجاری می زند و گاه همانند فیلمنامهی داستانی، با دکوپاژ و بازیهای درخشان نابازیگرانش همراه می شود و این رویکرد تبدیل به الگویی مطلوب برای بیشتر سینماگران فعال در حوزه سینمای مستند جهت عرضه در جشنواره های دولتی و مشخصا جشنواره فیلم حقیقت شده است.
و افسوسکه دستاورد سالها زحمات مدیر سابق مرکز گسترش سینمای مستند همین بوده یعنی جذب هر چه بیشتر مخاطب سینما برای فیلم های مستند و عملیاتی کردن شعار سینمای مستند برای همه.
اما نکته غریب و بهت آور این رویکرد جایی است که شاید در خوشبینانهترین حالت فکر نمیکردیم که حاصل نزدیک به شش سال تلاش طباطبایی نژاد در مرکز گسترش سینمای مستند، تا این حد گسترده و عمیق در بطن جشنوارهها و جشنهای بخش خصوصی و دولتی که داعیه حراست از سینمای ناب مستند را دارند رسوخ کرده، به بار بنشیند. مستند تجاری خوب است اما نه به قیمت نادیده گرفتن مستند های تجربی و خلاقانه.
سینمای نجیب مستند نه تنها با انبوه مخاطبان مشکلی ندارد، بلکه به دنبال آن است که بیش از پیش فرهنگ سینمای مستند میان مخاطبان نهادینه شود ولی دستیابی به این خواست را با هر شیوهای مناسب نمیداند شیوهای که شوربختانه مدیران مرکز با مستندهای تجاری در پیش گرفتهاند.
سینمای مستند، نگران حیات خویش است که این روزها نه در جشنوارههای دولتی و خصوصی مجال نفس کشیدن دارد و نه به چشم بخشی از به اصطلاح منتقدان قشری نگر میآید که درکی از سینمای مستند ندارند و چشم و قلمشان بعضا به دهان و قلم سلبریتی های فیلمساز سالخورده ای است که چه چیزی درباره یک اثر که داعیه مستند بودن دارد میگویند و چه مینویسند تا آن را لق لقه دهانشان کنند.
راستی چگونه می شود که مستندی تجاری و بدون عنصر خلاقیت که در بهترین حالت مطلوب پخش در تلویزیون است تبدیل به اثر جذاب و منتخب جشنوارهها و جشنها و بسیاری از منتقدنماهای سینمایی می شود.
کاش مخاطب پیگیر سینمای مستند درک کند که جایزه جشنوارههای داخلی چه در بخش دولتی و چه حتی خصوصی دلیل موجهی برای کیفیت یک مستند نیست
کاش سیاست گذاران جشنواره و جشن های فیلم به مخاطب درباره اثر ارزشمند سینمای مستند نشانی غلط ندهند.
کاش بخشی از منتقدنماهای سینما درک کنند که تحلیل یک اثر داستانی با مستند تفاوتی بنیادین دارد.
کاش سینمای مستقل و تجربی و خلاقانه مستند جشنوارهای همچون جشنواره فیلم مستند کیش داشت.
![](/wp-content/themes/cinemacinema/img/tel.gif)
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- موازیکاری در نهادهای زیرمجموعه سازمان سینمایی
- جشن مستقل سینمای مستند افتتاح شد؛ سینمای مستند از جامعه عقب نیست/ مراقب باشید جشن، جشنواره نشود
- با حکم رئیس سازمان سینمایی؛ اعضای شورای سیاستگذاری شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت معرفی شدند
- دو فیلم از اردوان زینی سوق در روسیه/ سه مستند ایرانی در جشنواره یکاترینبرگ نمایش داده میشود
- بازگشت جوایز فنی به بخش مسابقه ملی سینماحقیقت
- جشنواره سینما حقیقت؛ اثرگذاری اجتماعی و آگاهیبخشی
- رضا تیموری: سهم فیلمبردار در فیلمهای مستند بسیار بیشتر از سینمای داستانیست
- آغاز ساخت موسیقی «روزهای ناتمام»/ آمادهسازی برای جشنواره سینماحقیقت
- مهلت ارسال اثر به جشنواره سینماحقیقت پایان یافت
- «دوربین شخصی، سینمای ذهنی و فیلم جستار» منتشر شد
- تمدید مهلت ارسال اثر برای حضور در پانزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»
- پیامهای تسلیت مرکز توسعه سینمای کودک و نوجوان ایران، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و فرهنگستان هنر به مناسبت درگذشت فرشته طائرپور
- راهاندازی سامانه خدمات غیرحضوری مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی
- آغاز رسمی طرح «اکران حقیقت»/ برگشت سرمایه در سینمای مستند را جدی بگیریم
- آغاز به کار «شبکه تخصصی اکران فیلمهای مستند»/ پنج فیلم در «اکران حقیقت» نمایش داده میشوند
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت کیوان کثیریان؛ کلی آیهی یأس و یک آرزو/ درباره انتخاب وزیر ارشاد دولت چهاردهم
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- سعید راد درگذشت
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- مراسم اکران خصوصی فیلم ساعت ۶ صبح / گزارش تصویری
آخرین ها
- عشق از راه میرسد/ نگاهی به فیلم «چرا گریه نمیکنی؟»
- معرفی فیلمهای سارایوو ۲۰۲۴/ ۵۴ فیلم در ۴ بخش رقابت میکنند
- فیلم استیو مککویین پایانبخش جشنواره نیویورک ۲۰۲۴ شد
- دو جایزه جشنواره ایتالیایی به «سرنوشتِ» ایرانی رسید
- مراسم اکران خصوصی فیلم ساعت ۶ صبح / گزارش تصویری
- «درون بیرون ۲» پرفروشترین انیمیشن تاریخ شد/ عبور از «یخ زده ۲»
- گفتوگو با مدیر جشنواره ونیز؛ سینما همچنان مؤثرترین راه برای اندیشیدن به دنیای معاصر است
- بهترین مستندهای سال در فهرست نهایی جوایز مستند بریتانیا ۲۰۲۴
- مراسم تشییع زنده یاد سعید راد / گزارش تصویری
- ستارهای که عاشق وطنش بود؛ بدرقه سعید راد به خانه ابدی
- واکنش وزیر ارشاد به انتقادات سینماگران از یک مصوبه
- به مناسبت آغاز ششمین سال فعالیت سوینا منتشر میشود؛ نسخه ویژه نابینایان «راتاتویی» با صدای محسن بهرامی
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- پدر، عشق و پسر/ درباره علیرضا داوودنژاد و «در انتهای شب»
- اعلام فیلمهای جشنواره ونیز؛ «شاهدِ» ایرانی در بخش افقها
- «مرد نمکی» به مثابه یک جریان بوروکراتیک
- جشنواره درسدن به «پریسان» ۳ جایزه داد
- نمایش «پیانو» در جشنواره «بچههای مارانو»
- سینمای ایران تیرماه امسال ۱۲۰ میلیارد فروخت
- سه نمایش جدید روی صحنه عمارت نوفل لوشاتو
- انتشار قسمت دوم نسخه ویژه نابینایان «هزار دستان» با صدای بهروز رضوی
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- فیلمهای بخش هفته منتقدان ونیز معرفی شدند/ فیلم یک سینماگر ایرانی در لیست
- انیمیشن ایرانی نامزد «گل طلایی» چینی شد
- «۱-» در آمریکا رقابت میکند
- سعید راد / گزارش تصویری
- معرفی بازیگران نمایش «رگتیچ»/ آغاز بلیت فروشی
- نمایش و تحلیل فیلم «ساز دهنی» امیر نادری در بنیاد حریری
- سعید راد درگذشت
- انتشار عکس گریم متفاوت رضا عطاران/ «قیف» اکران میشود