سینماسینما، محسن جعفری راد

صندلی خالی، ساخته سامان استرکی

شاید باورش سخت باشد اما سامان استرکی فقط ۲۵ ساله بود که این فیلم را ساخت و در جشنواره ای که اصغر فرهادی سیمرغ کارگردانی را برای درباره الی…. گرفت به او دیپلم افتخار دادند. با ساختاری کاملا آوانگارد، طوری که چهار «فیلم در فیلم» در یک فیلم بود و از معدود روایت های سینمایی که به مفهوم جبر و اختیار می پرداخت. با بازیگران مطرحی مثل رضا عطاران، فریبرز عرب نیا، محمدرضا شریفی نیا (با چهار نقش متمایز در این فیلم)، پانته آ بهرام، گوهر خیر اندیش، فریده فرامرزی.
فیلم در جشنواره سال ۸۷ اکران شد، مورد استقبال منتقدان واقع شد، فریده فرامرزی که همسر رضاعطاران است با اولین حضور حرفه ای اش در سینما، نامزد سیمرغ شد که رقبایی مثل لیلا حاتمی داشت. فیلم در چند جشنواره خارجی هم از جمله بوسان کره جنوبی تحسین شد. اما در کمال تعجب، بعد از چند سال با سر و شکل یک فیلم کمدی شاد «دقیقا همین ترکیب برای تبلیغات استفاده شد که هیچ ربطی به جهان فیلم نداشت» وارد شبکه نمایش خانگی شد، در حالیکه فیلم کمدی نبود و مثلا عطاران نقش جدی در فیلم داشت. خیلی ها استرکی را استعداد تازه سینمای ایران دانستند اما بعد از گذشت ۱۲ سال هنوز امکان این ایجاد نشده که این کارگردان خلاق، فیلم دوم سینمایی اش را بسازد.

احتمال باران اسیدی ساخته بهتاش صناعی ها

از معدود فیلم های شاعرانه در سینمای ایران که چند خرده روایت داشت و داستانی مدرن را برای تعریف انتخاب کرده بود و بر خلاف جریان اصلی سینمای کلاسیک در ایران، روایتی تجربه گرایانه را مد نظر قرار داد. فیلم در جشنواره فجر، جشن خانه سینما، جشن منتقدان و جشنواره های خارجی تحسین شد اما در اکران فروش چندانی نداشت.

ماهی و گربه ساخته شهرام مکری

از اولین فیلم هایی که در گروه هنر و تجربه اکران شد، در جشنواره ونیز شیر نقره ای دریافت کرد و در بیش از سی جشنواره جهانی مورد استقبال قرار گرفت،اما طبعا امکان این فراهم نمی شود که مخاطب به این گونه فیلم ها روی خوش نشان نمی دهد.

کوپال ساخته کاظم ملایی

یکی از فرمالیستی ترین فیلم های چند سال اخیر از فیلمسازی که فیلم های کوتاهش، مثل منها و دیلیت جزو بهترین فیلم های کوتاه به حساب می آیند و جوایز پرشماری دریافت کرده اند. در این فیلم، سراغ تنهایی انسان معاصر و تسلط تکنولوژی و زندگی مدرن بر انسان در زندگی روزمره رفت که در اکران، حقش خورده شد.

بوتیک ساخته حمید نعمت الله

اولین ساخته نعمت الله که که یک کمدی سیاه به معنای دقیق کلمه بود و شاید تنها فیلمی که محمدرضا گلزار تاکنون به معنای دقیق کلمه بازی خوبی کرده است. اما با وجود حضور او و گلشیفته فراهانی و … در اکران مهجور ماند.

ناهید ساخته آیدا پناهنده

از معدود فیلم هایی که از لوکیشن وجغرافیا به عنوان کاراکتر در فیلم استفاده هویتمندی می کند، محیط و شخصیت های قوام یافته دارد و جزو اولین فیلم هایی است که نوید محمد زاده نقش محوری دارد اما در اکران، با وجود بازیگرانی مثل ساره بیات و پژمان بازغی ناکام ماند، با وجود حضور در جشنواره کن و دریافت جوایز مختلف.

در دنیای تو ساعت چند است؟ ساخته صفی یزدانیان

یکی از نوستالژیک ترن و عاشقانه ترین فیلم های یک دهه اخیر که هم محبوب منتقدان شد و هم انواع و اقسام جوایز داخلی و خارحی را کسب کرد اما در اکران انتظار می رفت با حضور لیلا حاتمی و علی مصفا و حال و هوای نوستالژیکش، فروش خوبی داشته باشد که در نهایت کمتر از یک میلیارد فروخت.

من ساخته سهیل بیرقی

اولین فیلم بیرقی که از لیلا حاتمی به عنوان شمایلی از یک شخصیت نابهنجار، کار چاق کن، دلال و مرموز استفاده کرد و با وجود بازیگران مشهور دیگر، پیش بینی ها در زمان اکران درست از آب در نیامد.

شماره ۱۷ سهیلا ساخته محمود غفاری

فیلمی که یکی از بهترین ایده های مرکزی سینمای ایران را دارد. همسریابی در موسسه ای با همین رویکرد و روایت پیردختر چاقی که در این مسیر با جوانی بازیگوش آشنا می شود. فیلم هم محبوب منتقدان شد هم جوایز مختلفی گرفت اما در اکران، انگار نه انگار که یک فیلم باسوژه ای تازه را شاهدیم و در نهایت حدود ۱۲۰ میلیون در گیشه فروخت.

.
نتیجه اینکه با هیاهوی بسیار و تبلیغات میلیاردی، به هر قیمت و شکلی و حضور مافیای اکران، ده ها فیلم شبیه این فیلم ها با وجود ساخته بدیع و فرم نو آورانه آنقدر کم فروختند که کارگردانانشان کمتر انگیزه ادامه کار پیدا کردند، برخی، دیگر فیلم نساختند، برخی نتوانستند موفقیت فیلم اول را ادامه دهند و برخی مهاجرت کردند و این نتیجه بی عدالتی در اکران و پخش فیلم در سینمای ایران است.