سینماسینما، حسین سلطان محمدی:

هرچه مسئولیت مهم تر و حوزه مدیریتی واجد گستره بزرگتری باشد، طبیعی است قدرت مدیریت و سیاستگذاری، باید کلان تر باشد و به دور از اولویت دهی به جزئیات. در رسانه، این موضوع با توجه به مخاطبان و البته صاحب رسانه، تعریف می گیرد. و در ایران، چون رسانه برتر کشور از نظر قدرت، بودجه، گستره و شاخه های فعالیتی و ابزاری، «رسانه ملی» است، حساسیت کار بیشتر است. بگذارید با نقل خاطره ای به موضوع بپردازیم.

در ماه های آخر جنگ که قطعنامه را پذیرفته ولی ناگهان با هجوم دشمن در سراسر خطوط دفاعی مواجه شده بودیم و نوعی آشفتگی بر جبهه ها حاکم شده بود، برای رساندن افراد جدید به خطوط رزم، نیازمند قدرت تبلیغی بالا بودیم و این مهم، به دست نیامد مگر با مارش جنگی نواختن از رادیو و تلویزیون و فراخواندن مردم و ما که در منطقه بودیم، با شگفتی بسیار شاهد حضور افراد بسیاری شدیم که بعضا برای نخستین بار به منطقه آمده بودند و به قدری این تهییج جامعه مؤثر واقع شده بود که پادگان دوکوهه، جا برای استراحت افراد نداشت و تغذیه و تجهیز این افراد که حتی با تاکسی و مینی بوس از تهران و سایر شهرها به جبهه هجوم آورده بودند، سخت بود. در آن زمان، تهییج و برانگیختگی و حس وطن و میهن دوستی، اولویت نخست بود. همان نکته ای که بعضی مسئولان سینمایی وقت معتقد بودند و ساخت فیلم هایی چون «افق» را که برانگیزنده و تهییج کننده بود، در آن دوران اولویت می دادند. اما بعد از جنگ که فضا آرام تر شده بود و می شد با فیلم هایی دیگر حتی به نقد ابعادی از آن وقایع نشست، چون این حساسیت فروکش کرده بود، فیلم های بعضا انتقادی هم تولید شد. نقل این خاطره برای این بود تا بگویم، بر این مبنای بنیانی، در روزهای اخیر که عزیزان کشتی گیر، در مسابقات جهانی، خیلی موفق نبودند و حتی تیترهای سیاسی بعضی رسانه ها مبنی بر رویایی ایران و امریکا در تشک کشتی – منبعث از بحث تحریم های امریکا علیه ایران – را با شکست برابر ورزشکاران امریکایی به پایان رساندند، پخش مسابقات کشتی جهانی اولویت داشت یا پخش برنامه «نود» در شب بازی مهم پرسپولیس برابر السد قطر که نیاز به تهییج همه مشتاقان فوتبال داشت؟ دوشنبه شب ۳۰ مهرماه، در حالی که شبکه ورزش هم کشتی مسابقات جهانی را پخش می کرد، شبکه سه با به هم زدن کنداکتور پخش، هر کشتی ای در مسابقات جهانی انجام شد به نمایش گذاشت. مشخص بود که این کار برای ترمیم تصمیم مدیریتی ای بود که به دور از جامعیت سنجش مکان و زمان رخ داده بود. اما اولویت، تهییج ذهنی و روانی مردم در این شب، بازی پرسپولیس بود و استفاده از توان برنامه «نود» و نه نمایش شکست ها و بردهای کشتی گیران جهانی که نوعی افسوس هم در مردم ایجاد کرده بود از جهت عدم توفیق ورزشکاران خودی. برای همین بی خیال تماشاگران سریال های «اوک نیو» و «دلدادگان»، مرتب کشتی پخش شد و مرتب هم زیرنویس کردند که «دلدادگان» ساعت ۲۲ و ۲۰ دقیقه پخش می شود، بدون اعلام اینکه سریال خارجی پخش نمی شود، تا برسیم کم کم به برنامه مخاطب خاص رسالت بوذری از کربلا و بدین ترتیب، تایم مفقودشده برنامه «نود» پر شود.

مدیریت شبکه سه و کلا مدیران ارشد سازمان صداوسیما و رسانه ملی، می دانند که تا چه اندازه در زمانه فعلی، در فشارند تا پاسخ رسانه های غیرمجاز را با برنامه های خود بدهند و طوری عمل کنند که تماشاگر، محور بودن رسانه داخلی را بپذیرد. این محوریت و پیشگامی و جریان سازی سیما نیز در این چند سال با بعضی برنامه ها رخ داده، از جمله برنامه «نود» و حتی برنامه پرنوسان «هفت»؛ که برای رسیدن به زمان پخش هرکدام، همه جامعه و رسانه ها منتظر بودند و بعد از پخش آن نیز تا ساعات و روزهای بعد، رسانه ها و افراد در حال بازپخش آیتم هایی از این برنامه ها و بحث درباره مسائلی بودند که از این نوع برنامه ها منعکس شده بود. اما «هفت» را با شتابزدگی افرادی در پخش یا مدیریت وقت شبکه، نسبت به بعضی آیتم ها، از حیز انتفاع خارج کردیم و اکنون در یک برهه زمانی خاص و برای نشان دادن تدبیر مدیریتی، به «نود» رسیدیم تا حسرت بخوریم و انگشت حیرت به دندان بگزیم که چگونه می توان پیشگامی تلویزیون ملی را با شتابزدگی در مدیریت، خدشه دار کرد و از بین برد.

تلویزیون که در سال های اخیر و برای ترمیم سابقه خود نزد مخاطبان عام و خاص، کوشید همه آنانی را که از خود دور کرده بود برگرداند و ما شاهد حضور مجدد مهران مدیری، رضا رشیدپور و … بودیم و اکنون هم با برنامه ای که به پیام فضلی نژاد در شبکه چهار داده اند یا با برنامه ای که در قالب مناظره و گفت و گو، افرادی چون عباس عبدی و جلایی پور را به تلویزیون کشانده و سخنان آنان را بدون حذف و تقطیع، پخش کردند و مدیر شبکه چهار هم با اعلام تجربه دانش آکادمیک خود در عرصه ارتباطات، این کار را ضروری دانست، کوشیده تا خود را نقطه وحدت و تجمیع همه اندیشه های حاضر در کشور معرفی کند، چگونه در این زمان خاص، با تصمیم مدیران جدید و جوان خود تشخیص می دهد که برای منظم کردن مجری پرسابقه اش، فوتبال اروپا و کشتی جهانی را اولویت دهد و متمرکز نگه داشتن بیننده در حول و حوش فوتبال ملی و باشگاهی خود را به کنار زند؟

برادر من، متمرکز نگه داشتن مردم حول رسانه انحصاری و ملی و البته موضوعات میهنی، اولویت اصلی جامعه است. ولی اگر هم بنا بر نظم است، ابتدا کنداکتور عادی را به اجرا بگذار و نظم عادی برای تماشاگر را به هم نزن و سپس به اعمال دیدگاه مدیریتی بپرداز. یعنی ابتدا یک سوزن و … .