سینماسینما، محمد حقیقت – پاریس

بابازشدن مجدد سینماها وبا سانس های محدود بخاطر شیوع ویروس کرونا، فیلمهای انتخاب شده جشنواره کن ۲۰۲۰ یکی بعد از دیگری به پرده می آیند. فیلم فرانسوی که بسیاری منتظر آن دیدن آن بودند به نام  «آ  د  ن» چهارمین اثر خانم مای ون لوبسکو است که در مسابقه کن پذیرفته شده بود و هم اکنون پخش کننده تبلیغات فراوانی برای به پرده آمدن آن کرده است.  مای ون، دوست دارد فقط وی را با نام کوچک او بشناسند و همیشه با همین نام کوچکش به عنوان بازیگر، سناریست و کارگردان شناخته شده است.

سوژه فیلم : شخصیت اصلی فیلم به نام نژ(مای وین) زنی طلاق گرفته با سه فرزند که پدربزرگ الجزایری خود (امیر) را بسیار دوست دارد همواره به دیدار او در یک خانه سالمندان می‌رود. در روزهای آخر عمر حال وی رو به وخامت گذاشته و دچار آلزایمر هم شده است، در اینجا تمامی فامیل وی به گرد او جمع آمده اند و محبتشان به وی بیشتر می‌شود. وی به تازگی نیر کتابی با عکس های گوناگون از گذشته خود به چاپ رسانده که خاطره خوبی برای همه فرزندان و نوه های او است. یکی دو روز بعد از آخرین دیدار پدربزرگ همانجا در خانه سالمندان فوت می‌کند. بلافاصله بعد از مرگ و به ویژه برای انتخاب تابوت او، و سایر جزییات مربوط به خاکسپاری، اختلاف سلیقه زیادی بین افراد خانواده در می‌گیرد و حتی کار به دعوا هائی نیزمی انجامد. آنها حتی راجع به جنس چوب تابوب و پارچه ای که باید جسد را درآن بگذارند مشاجره می‌کنند. کارگردان این مشاجره ها را  به همراه طنز که چاشنی آن کرده پرداخته است. ماجراها ادامه پیدا می‌کند که البته لابلای موقعیت های به وجود آمده همچنان طنزهای ظریفی گنجانده شده است. فیلم  به روابط خانواده و مسایل گذشته بین افراد هم می‌پردازد.  شدت علاقه نژ به پدر بزرگ بسیار بیشتر از دیگران است به همین دلیل بعد ازسوزاندن جسد وی، نژ، خاکستر جسد را  در ظرف ویژه این کار به خانه خود می‌برد. دغدغه های این خانم و در کنار خاکستر پدربزرگ زندگی کردن، او را به دنبال اصلیت دورادور الجزایری خود می‌کشاند. وی بیشتر وسوسه می‌شود و با همکاری شوهر سابق خود شروع به تحقیق می‌کنند. او که کاملا فرانسوی بوده رفته رفته علاقمند می‌شود تا به الجزایر و گذشته دور خود که هرگز به آنجا نرفته بوده، برگردد و حتی می‌خواهد پاسپورت این کشور را به دست آورد. در این میان کارگردان از ورای عکس ها و فیلمهای قدیمی و آرشیوی، بخشی از گذشته کشور الجزایر را هم مرور می‌کند و آن‌را با تماشاگر تقسیم می‌کند. علاقه نژ به این مسله تا آنجا پیش می‌رود که با پیداکردن سندهایی از گذشته فامیلی خود به سفارت این کشور در پاریس رجوع کرده و درخواست پاسپورت الجزایری می‌کند و آن‌را به دست می آورد و غیره. 

فیلم در بسیاری از صحنه ها، که خیلی هم پردیالوگ است و از مکالمات با احساس و تاثیرگذار برخوردار است، موفق عمل کرده گرچه گاه در اواسط آن کمی از قوت فیلم کاسته می‌شود. در صحنه هایی که در میان فامیل هستند، پلانها اکثرا بسته، و رو دست فیلمبرداری شده اند که حس و حال زنده بودن صحنه خوب منتقل شود. کارگردان ادعا کرده که قبل از شروع فیلمبرداری یک سناریوی چهل صفحه ای بیشتر ننوشته بوده و خیلی مواقع در سر صحنه فی البداهه و به همراه هنرپیشه ها آن‌را گسترش داه است.  البته ساعت ها از هنرپیشه ها فیلمبرداری می‌کرده  و صحنه ها را بارها و بارها تکرار کرده است. در برخی موارد دوربین را رها می‌کرده تا هنرپیشه ها به حس وحالی که باید به آن دست پیدا می‌کردند، برسند. یک مجموعه از هنرپیشه های خوب به فیلم «آ د ن» جان داده اند و تماشاگر به راحتی با همه آنها احساس همدلی و نزدیکی می‌کند. این اثر ترکیبی از یک درام فامیلی و کمدی های موقعیتی است که به ریشه های فرهنگی/ اجتماعی شخصیت های خود نیز اشاره دارد. کارگردان که خود نقش اول را بازی کرده، خود را را د رمرکز و کمی خودپرستانه، در فیلمش جاداده است و در سرتاسر فیلم حضور دارد.

درگفتگوی با یکی از رسانه فرانسوی، درباره ایده اولیه پیدا کردن سوژه اش، مای ون، می‌گوید که یکی از فامیل مسن او که به تازگی فوت کرده بود نظر وی را به مساله مرگ و از دست دادن عزیران جلب کرد و مدتی با آن درگیر شده بود.

درباره کارگردان:

 وی ۴۴ سال پیش در حومه پاریس بدنیا آمد. ابتدا نقش های کوتاهی در فیلمها بازی کرد. از سال ۱۹۹۱ مورد توجه قرارگرفت و در ۱۶ سالگی با کارگردان مشهور لوک بسون ازدواج کرد واز وی فرزندی بدنیا آورد و در فیلمهای لئون و پنجمین عنصر از او نیزنقش هایی به عهده داشت. اولین تجربه کارگردانی را با فیلم کوتاه – من یک هنرپیشه ام درسال ۲۰۰۴ که ساخته بود بدست آورد. اولین اثر بلندش  – مرا ببخشید – درسال ۲۰۰۶ کارگردانی کرد. دومین فیلم بلندش رقص آکتریس ها درسال ۲۰۰۹، پلیس  فیلم بعدی او در سال ۲۰۱۱ به مسابقه کن راه یافت و جایزه هیات داوران آن را بدست آورد و موفقیت بسیاری در نمایش عمومی هم کسب کرد. در سال ۲۰۱۵، پادشاه من، و درسال ۲۰۲۰ هم این فیلم جدید را کارگردانی کرد. جدا از این به عنوان هنرپیشه در بیش از بیست فیلم بازی کرده است. 

صحنه ای از فیلم، کارگردان/بازیگر در کنار لوئی گارل