سینماسینما، ایلیا محمدی‌نیا؛

آرش کوردسالی را به واسطه محمود رحمانی چند باری در خانه او دیده بودم. دورادور می‌شناختم می‌دانستم فیلمساز است و اهل جنوب، اما هیچ گاه فیلم‌هایش را ندیده بودم.

از سال پیش که برنامه «مستند ماه» را در خانه هنرمندان به شکل ماهانه برگزار می‌کنم محمود پیشنهاد نمایش فیلم «تهران ۹۹۵» را در یکی از جلسات برنامه داد. درباره مضمون فیلم که پرسیدم گفت درباره مسجد سلیمان است که با کشف نفت، سهراب شد و شکوفا و حال با تمام شدن نفت آن، آدم‌هایش روزگار سختی را می‌گذرانند.

داستان فیلم آرش شباهتی تام به فیلم محبوب من از محمود رحمانی داشت. همان فیلمی که در جشنواره فیلم مستند کیش کامران شیردل ‌دیده و کشف کرده بودم یعنی «نفت سفید».

نپذیرفتم اما محمود اصرار داشت که فیلم خوبی است و جهانش متفاوت با آنچه که او ساخته.

با اکراه پذیرفتم فیلم را ببینم با کیفیتی نه چندان خوب در یوتیوب با زیر نویس انگلیسی.

اعتراف می‌کنم جزو محدود مستندهایی بود که مرا مجذوب کرد. ذوق زده به محمود زنگ زدم و درباره فیلم گفتم و گفتم و گفتم.

شماره آرش را گرفتم برای نمایش فیلم با او حرف زدم. ذوق و اشتیاقی شیرین داشت. ساده بود و بی آلایش. با نجابتی برآمده از جنوب تفتیده و سوادی که داشت.

در نشست فیلمش خیلی خوب درباره تهران ۹۹۵ حرف زد.

آرش جوانمرگ شد هم در سن و سال و هم در فیلمسازی.

با آنکه چهره‌ای تکیده داشت، سنی نداشت. با آنکه نمی‌داکستم با چه هیولایی جدالی نابرابر دارد اما درک می‌کردم درگیری سختی دارد. در این باره نه از او پرسیدم و نه حتی از محمود رحمانی.

وحشت داشتم از مواجهه با جوابی که می‌شنیدم. فکر کردم نپرسم شاید اتفاق نیفتد اما او به قول قیصر امین پور عزیز:

«افتاد

آنسان که برگ

آن اتفاق زرد

می افتد

افتاد

آنسان که مرگ

آن اتفاق سرد

می افتد

اما

او سبز بود و گرم که

افتاد.»

در فیلمسازی هم جوانمرگ شد چه بسیار ایده چه بسیار فیلم‌های نساخته که نشد بسازد نه اینکه وقتش را نداشته باشد. همیشه چیزهایی حداقلی برای فیلمسازی مستند لازم هست که نیست لاقل برای بسیار فیلمسازان دغدغه‌مند چون آرش نیست.

با این همه آرش اثری ارزشمند برای سینمای مستند گذاشت که فراموش نشود. او با تهران ۹۹۵ هیچ گاه فراموش نمی‌شود چرا که راز زیست شریف و ارزشمند را می‌دانست وگرنه که در سینما خاصه سینمای مستند چه بسیار کسانی که فیلم می‌سازند که اگر نانی برایشان دارد که دارد، نامی نخواهند داشت.

آرش کوردسالی، مستندساز خوزستانی، فیلم‌های مستند مستقلی چون «نفت»، «دیوار»، «تهران ۹۹۵»، «نفت، آتش، خاک» و… را کارگردانی کرده بود.