سینماسینما، عطیه مؤذن:
برنامه‌های ویژه شبکه‌های مختلف سیما برای لحظه تحویل سال، به ویترینی برای هدر رفتن ایده‌های خوب به‌واسطه کلیشه‌های تکراری در اجرا تبدیل شدند.
شبکه‌های سیما امسال شاید تمام تلاش خود را به کار بستند تا مخاطبان را با ایده‌هایی جدید در لحظه تحویل سال، پای تلویزیون بنشانند اما ایده‌ها و خلاقیت‌هایشان به‌اصطلاح روی کاغذ ماند و نگرفت و مخاطبان ناامیدتر و بی‌رمق تر از سال‌های قبل، شاهد برنامه‌هایی بودند که نه نشانی از محتوای ویژه داشتند و نه نسبتی با شور و نشاط تحویل سال.
شاید یکی از دلایل این تکرار و محقق نشدن خلاقیت‌ها حضور مجریان و برنامه‌سازان محدود و تکراری بود که اجرای هر خلاقیت جدیدی را در حد «یک ایده درنیامده» نزول داد.
اتفاقاتی که شاید حتی باعث شود برنامه‌سازان دیگر سراغ این ایده‌ها نروند چرا که حالا شیوه نازل و سطحی‌ای از این ایده‌ها اجرا شده است.
شبکه یک؛ فرمولی جدید اما شیوه‌ای تکراری
علی ضیا چند سال است اجرای ویژه برنامه‌های تحویل سال را برعهده داشته و با این فضا آشنایی زیادی دارد اما هنوز نتوانسته است مدل یک برنامه چند ساعته «ویژه» را نسبت به گفتگوها و اجرا و برنامه‌های طول سال «فرمول یک» متفاوت کند و به آن تمایز بخشد.
ضیا که خودش تهیه‌کنندگی «فرمول یک» را بر عهده دارد خودش هم مجری است و امسال هم به تنهایی ویژه‌برنامه تحویل سال شبکه یک را اجرا کرد.
برگ برنده: ضیا امسال با یک ایده جدید برای برنامه تحویل سال ۹۸ برنامه‌ریزی کرد، ایده‌ای که طی آن به چهره‌های مردمی و مؤثر در جریان زندگی روزمره آدم‌ها پرداخت و سراغ کسانی رفت که پیش از این به‌عنوان یک مهمان عادی اما به دلیل انجام یک کار مهم برای مردم در برنامه‌های تلویزیونی حضور یافته بودند افرادی همچون نرگس کلباسی در «ماه عسل» و یا یوسف اصلانی در «خندوانه» و دیگرانی که حالا قرار بود به چهره‌هایی تبدیل شوند که مردم به آنها رأی دهند.
نقطه ضعف: ضیا امسال ویژه‌برنامه تحویل سال خود را زودتر از باقی شبکه‌ها شروع کرد و هر شب مهمانانی از مردم عادی و همینطور هنرمندان به شبکه دعوت کرد اما نه در بخش مردمی و نه در بخش هنرمندان، گفتگوها نه تنها دلچسب و پرکشش نبود که مخاطب عادی هم حالا جای نبود برنامه‌ریزی و سوالات جذاب را در گفتگو با هنرمندان احساس می‌کرد.
نبود این گفتگوهای جذاب و حفظ نکردن ریتم برنامه باعث شد که تنها برگ برنده برنامه نیز دیده نشود و حتی بیشتر نقاط ضعف برنامه به چشم آید. گفتگوهای طولانی که ایده‌ای برای شب سال نو نداشتند و اتفاق ویژه‌ای را نتوانست در استودیو رقم بزند و باعث شد «فرمول یک» نتواند میان سایر مجریان رقیب خود پررنگ ظاهر شود.
حتی حضور مهمانانی مثل جمشید مشایخی که چندی پیش سخنانش در یک برنامه چالشی، حاشیه‌هایی را رقم زد و شاید مخاطب انتظار داشت حداقل به اختصار یا طنازی به آن گفتگو اشاره شود نتوانست برگ برنده‌ای برای این برنامه شود. حضور مهمانی چون رامبد جوان نیز که سال گذشته در برنامه ویژه تحویل سال «دورهمی» حضور یافت و شاید جزو جذاب‌ترین برنامه‌های تلویزیون شد، اتفاق جدیدی را رقم نزد. گفتگوها اغلب کسل‌کننده و طولانی شدند و مخاطب نتوانست روی شبکه یک متوقف بماند.
شبکه دو؛ قدم زدن بر پل یکنواختی و بی تحرکی
امسال هم ژیلا صادقی اجرای تحویل سال شبکه دو را بر عهده داشت که اگرچه حضور وی سال گذشته به همراه یک مجری دیگر نتوانسته بود برنامه موفقی را رقم بزند اما امسال باز هم با شیوه‌ای تکراری برای گفتگو با مهمانان دعوت شده به استودیو انتخاب شد و در شب دوم اجرا امیرحسین آرمان نیز مکمل وی در این اجرا شد.
ژیلا صادقی اگرچه همیشه بر اجرای گفتگوهای شاداب و پرهیجان تلاش دارد اما شاید شیوه کلاسیک و سنتی او در احوالپرسی و مهمان داری در تلویزیون اجازه نمی‌دهد که مخاطب سال ۹۷ و حالا ۹۸ در قالب یک برنامه «ویژه» تحویل سال با این اجراها همراه شود و البته حضور آرام آرمان نیز تکمیل کننده همین اجرای یکنواخت بود.
برگ برنده: سکان ویژه برنامه تحویل سال شبکه دو فقط روی گفتگوهای زنده در استودیو نچرخید و به سمت یک برنامه ترکیبی شامل مستند، گزارش و گفتگوهای تولیدی حرکت کرد و تلاش داشت تا غیر از آنتن زنده اتفاقات دیگری را رقم بزند و مخاطبان را به سمت فضاهای دیگری هم ببرد.
از جمله تلاش شد با مستندهایی از لوکیشن‌ها و مناطق مختلف طبیعت ایران مخاطب را با این فضا نیز آشنا کند، حرکتی که شاید بیشتر برای خود عوامل برنامه جذابیت آن به چشم آمد و حتی صادقی روی آنتن برنامه بیان کرد که نسخه‌ای از این مستندها به مهمانان برنامه نیز هدیه داده می‌شود.
نقطه ضعف: اگرچه امسال همه شبکه‌ها روی قرعه‌کشی‌های چند میلیونی برای مخاطبانشان تبلیغ کردند اما بار ستاره مربع‌ها و قرعه‌کشی‌ها در شبکه دو و شبکه پنج سیما از همه پررنگ‌تر بود. شدت این تبلیغات گاهی برنامه را به یک رپورتاژ تبدیل می‌کرد که مخاطبان می‌توانستند در میان آن حضور مهمانان بازیگر و خواننده را هم ببینند. گفتگوها با بازیگران و چهره‌ها مثل پولاد کیمیایی، مهرداد صدیقیان و… نیز چنگی به دل نمی‌زد و باعث شد مخاطبان باز هم سوالات و جواب‌هایی تکراری شاهد باشند.
شبکه سه؛ عصری نه چندان جدید
از همان زمان که احسان علیخانی به عنوان مجری تحویل سال شبکه سه سیما اعلام و گفته شد این برنامه در دکور «عصر جدید» ساخته می‌شود گمان‌ها بر این رفت که قرار است بخش اعظمی از شرکت‌کنندگان این مسابقه استعدادیابی در برنامه تحویل هم حضور یابند و از خود و زندگیشان بگویند. با این حال علیخانی این برنامه را با حضور مردم عادی و هنرمندان رقم زد و البته سعی کرد امسال سراغ بخش دیده نشده‌تری از هنرمندان برود.
برگ برنده: علیخانی امسال نگاه ویژه‌ای به اجرای موسیقی‌های محلی و بومی در برنامه تحویل سال خود داشت. اجراهایی که به مناطق مختلف کشور از کرمانجهای خراسان شمالی تا بلوچ‌های سیستان و لرهای خرم آباد و کردها اختصاص داشت و به این ترتیب تلاش کرد تا از شمال و جنوب تا شرق و غرب کشور را به یک شبکه رسمی بیاورد تا ضمن ملاحظه‌هایی که در نمایش ساز و حتی اجرای حرکات آئینی دارند این بار در تحویل سال آن هم در شبکه رسمی کشور این افراد به شکل پررنگ‌تری دیده شوند. اجراهایی که در شب اول حرکات آئینی را از دور نمایش می‌داد و دوربین در شب دوم بیشتر به این اجراها نزدیک شد.
همزمان با اجرای موسیقی هر خطه از کشور نیز زنانی از همان خطه در استودیو برنامه حاضر می‌شدند و نمایشی از لباس‌ها و فرهنگ و آئین این زنان هم به شکلی نمادین دیده می‌شد که خود برگ برنده دیگری بود.
نقطه ضعف: اجرای موسیقی‌ها اگرچه ایده خوبی بود که البته پیش از این هم در شبکه‌ها و برنامه‌های دیگر تجربه شده بود اما تنها ایده «عصر جدید» برای تحویل سال بود. علیخانی اگرچه امسال از بار موسیقی‌های پاپ و خوانندگان عامه‌پسند کم کرد اما مخاطب منتظر اتفاقات ویژه‌تری مثل حضور استعدادهای خوانندگی و حتی دیگر استعدادهای «عصر جدید» بود.
این برنامه سعی کرد تحویل سال چند ساعته خود را با بار موسیقی‌های بومی مناطق مختلف کشور غنی سازد اما شاید این ایده هم نتوانست جای خالی برنامه‌سازی محتوایی را پر کند. این برنامه هم فاقد گفتگوهای جذاب با مهمانان بود و حتی حضور نوجوانان بازیگر در فیلم «۲۳ نفر» و یا دیگر هنرمندان مدعو نتوانست مثل سال‌های قبل که علیخانی اتفاقات جدیدی را رقم می‌زد و گفتگوهایش از لحظات جذابی برخوردار بود یک رویداد متمایز باشد.
شبکه چهار؛ مهمانان شگفت‌انگیز تاریخ در سال ۹۸
شبکه چهار شاید هیچ سالی به اندازه امسال به چشم نیامد و تصاویر حضور مهمانانش در شبکه‌های اجتماعی با شوخی و طنز مخاطبان مواجه نشد. این شبکه که به دلیل رویکرد فرهیخته‌تر هر سال چهره‌های فرهنگی را به عنوان مهمانان خود انتخاب می‌کند امسال هم با همین رویکرد جلو رفت و امیرحسین مدرس مجری این برنامه میزبان مهمانانی از دل تاریخ شد.
برگ برنده؛ مهمانانی متفاوت از دل تاریخ شاید حضور حافظ و سعدی و شیخ‌الرییس ابن سینا به عنوان مهمانان شگفت انگیز شبکه چهار در شبکه‌های اجتماعی مورد شوخی و طنز مخاطبان قرار گرفت اما ایده جالب و جذابی بود که برای اولین‌بار در یک برنامه رسمی و جدی تلویزیونی اجرا شد. مدرس در هر بخش از برنامه میزبان یکی از چهره‌های فاخر و شناخته شده تاریخ بود که ابتدا به معرفی آنها می‌پرداخت و سپس با آنها گفتگوهایی را رقم می‌زد. این برنامه البته مهمانان دیگری هم داشت که بیش از بخش‌های دیگر حضور حافظ و سعدی در این ویژه برنامه دیده شدند.
نقطه ضعف: شاید در این گزارش در تحلیل همه نقاط ضعف در اولین نکته به اجرای بد برگ برنده‌های برنامه‌های تحویل سال شبکه‌ها برسیم. درواقع اولین نقطه ضعف همه این برنامه همین بود که نتوانستند برگ برنده و ایده خلاقانه خود را به درستی محقق کنند.
در ویژه برنامه شبکه چهار نیز اگرچه حضور شاعران و چهره‌های شناخته شده جهانی تاریخ با گریم و لباس‌های قدیمی در یک برنامه رسمی و نه طنز در دل تحویل سال می‌تواند بسیار جذاب و بکر باشد اما همانقدر که بکر و دیدنی است به دلیل درنیامدن این اجرا می‌تواند همانقدردستمایه شوخی و طنز قرار بگیرد.
نوع گریم و پاسخگویی و همچنین سوالات طولانی و چیدمان این گفتگو به گونه‌ای نبود که مخاطب بتواند پرسش‌ها را دنبال کند و تا به اخر شاهد گفتگو با فردی باشد که از دل تاریخ به سال ۹۷ آمده است. اگرچه سعی می‌شد این گفتگوها به روز شود و حتی با شوخی‌هایی مثل اینکه اگر در این زمان ابن سینا طبابت می‌کرد باکارتخوان بود یا بی‌کارتخوان و یا سوالاتی دیگر روحیات این افراد را نشان دهد اما مخاطب بیشتر می‌توانست از خود ایده لذت ببرد تا اجرای آن.
شبکه پنج، حمید گودرزی‌ای که مجری‌تر شده است
حمید گودرزی و هیراد حاتمی اجرای ویژه برنامه تحویل سال شبکه پنج را بر عهده داشتند که از چند روز پیش با انتشار خبر تیتراژخوانی محسن چاوشی توجهات مخاطبان را هم به خود جلب کرد. حمید گودرزی بعد از اجرای مسابقه «پنج ستاره» و اجرای «شب یلدا» حالا می‌توان گفت مجری‌تر شده است و کمتر تپق دارد. با این حال این ویژه برنامه هم کمتر توانست در طول پخش مخاطب را با خود همراه کند.
برگ برنده و نقطه ضعف: شبکه پنج سعی نکرد امسال رویکرد یا اتفاق جدیدی را رقم بزند و نمی‌توان از برگ برنده ویژه ای یاد کرد. این شبکه سراغ مهمانان متنوعی از هنرمندان و ورزشکاران رفت و شروع برنامه‌اش را با امیرحسین صدیق که به تازگی ازدواج کرده است به همراه همسرش کلید زد و در ادامه علی انصاریان، مهرداد میناوند، جمشید مشایخی و مهمانان دیگری که در این شب‌ها هر کدام دست کم در دو برنامه حضور داشتند، دعوت کرد. البته مسعود صادقلو از جمله مهمانانی بود که برای اولین بار در تلویزیون حضور یافت و شاید برای بخشی از علاقمندان به این خواننده جذاب بود. حضور وحید رجب لو معلول کارآفرینی که زندگی معلولان بسیاری را دگرگون کرد اگرچه پیش از این در برنامه‌های دیگر نیز حضور یافته بود اما اقدام خوبی برای برنامه بود.
این شبکه همانطور که پیش از این گفته شد با تبلیغات مکرر برای جایزه‌های پنج میلیونی سعی کرد مخاطبان را پای تلویزیون حفظ کند اما توفیق کمتری یافت.
ویژه‌برنامه‌های تحویل سال تلویزیون شروع خوبی را برای رسانه ملی در سال ۹۸ رقم نزدند، برنامه‌هایی کشدار و طولانی روی آنتن رفت و باید دید ادامه حضور برنامه‌سازان و هنرمندان در باکس طلایی تلویزیون در نوروز ۹۸ چگونه خواهد بود.
منبع: مهر