سینماسینما، حمید عبدالحسینی*
تیتی همانطور که از عنوانش برمیآید، فیلمی است دربارهی یک شخصیت. زنی به نام تیتی که پدید آورندهاش نیز خود یک زن است و این تلاقی به صورت همپا و تکمیلکننده، اثری سنجیده و منسجم را در به تصویر کشیدن مقاطع، وضعیت و شرایط عاطفی و حسی یک زن در بزنگاهی از زندگیاش و در جغرافیای زیستش ارائه میدهد. آیدا پناهنده با همکاری ارسلان امیری فیلمنامهای را حول شخصیت تیتی نگاشتهاند و پیشتر با بسط روابط تیتی میان دو مرد (ابراهیم و امیر ساسان) و ایجاد یک مثلث باورپذیر و نه تصنعی و ساختگی به ایجاد جذابیتهای پیدا و نیز پنهان میان این سه نائل شدهاند. بخشی از این موفقیت علاوه بر نگاه جزئینگر و شخصیتپردازانهی پناهنده به تحلیل درست سه بازیگر و ارتباط به اندازه و موزون آنها با یکدیگر برمیگردد که حتی اندک موارد دچار خلا در فیلمنامه را به مدد بازی پوشش میدهند و یکی از بهترین نقش آفرینیهای کارنامه ی خود را رقم میزنند.
تیتی واجد مفاهیمی بزرگ است که حرف و پیامهایش را به ویژه در زمینه قضاوت و پیش داوری با ظرافت در بافت قصه و کاراکتر ها به ویژه تیتی میتند و ما را دعوت به خوددار بودن میکند. تیتی نمونهای نادر از رئالیسم جادویی در سینمای ایران است که با هوشمندی قواعد این گونه را در بستر فیلمی که در جغرافیای محلی و بومی روایت میشود حل میکند و دست آخر ما را با اثری درگیرکننده و موثر که تمام مولفههای پیگیری را برای مخاطب ایجاد کرده؛ طرف میکند. تیتی توان و نیرویی ورای یک زن معمولی دارد که میتواند رخدادها و رویهی معمول را آنطور که میخواهد تغییر دهد و نمونهاش را در نیتش برای بهبود ابراهیم و محقق شدن آن و یا نوع نگاه او به انسانها و جهان میتوان دریافت که علیرغم جنبههای زمینی و اینجایی کاراکتر، به شکلی ظریف و ملموس واجد موارد نامتعارف دیدگاهی و جهان بینی نیز هست اما همهی اینها مانع خلق کاراکتری باورپذیر نیست آن هم با سبقهای که سینمای ایران در ریسک ناپذیری
حرکت در چنین مسیرهایی از خود در اذهان مخاطبین برجای گذاشته است. پناهنده با این فیلم حالا دیگر جایگاهش را در سینمای ایران تثبیت میکند و مخاطبین و نیز بینندگان حرفهای و منتقد را برای تماشای آثار دیگرش سر ذوق میآورد و منتظر باقی خواهد گذاشت کما اینکه تقارن اکران تیتی و زالاوا ساختهی همسرش ارسلان امیری هم از منظر همکاری و همفکری این دو و تاثیر بر آثار هر یک را میتوان نکتهای جالب توجه و نیک به حساب آورد.
*نویسنده و کارگردان