حرکت بر روی سطح/ نگاهی به فیلم «شیشلیک»

سینماسینما، محمد تقی‌زاده

ساخته جدید مهدویان در نگاه نخست از آن جهت کنجکاوی برانگیز است که این فیلمساز نسل جدید سینمای ایران در تغییر مسیری قابل تامل از موفقیت در چند مستند داستانی، در چرخشی معنادار در ابتدا به سراغ یک درام معمولی به نام لاتاری رفت و حالا در فیلم جدید خود به سمت ژانر قابل توجه این روزهای سینمای ایران یعنی کمدی رفته است.
در هر حال شیشلیک اولین تجربه کمدی مهدویان با همکاری امیر مهدی ژوله و در شرایط کرونایی ساخته شد اما نتیجه کار آنچنان که باید و شاید قابل قبول نشد و نشان داد که ساخت فیلم کمدی برخلاف جریان مرسوم سینمای تجاری ایران، کار دشواری است و به گواه تاریخ سینما، ساخت فیلم در گونه کمدی از سخت ترین ژانرهای فیلمسازی محسوب می شود.
البته گرچه شیشلیک به جهت زیرلایه های انتقادی و طنز تلخی که دارد یک سر و گردن از کمدی های این روزهای سینما بهتر است و حضور عطاران نیز می تواند از هم اکنون تضمینی برای فروش فیلم باشد، اما در بحث کیفیت هنری و ساختار دراماتیک شیشلیک با مشکلات زیادی روبرو است.
مشکل شیشلیک در وهله نخست به شوخی های تکراری، بهره گیری از الگوی مفهوم افعال و اعمال معکوس و کلیشه هایی بر می گردد که ژوله در نوشته های طنز خود و بخصوص شب های برره پیش از این، تجربه کرده و اینجا در بستری سینمایی با برخی زیرلایه های اجتماعی آن را قوام بخشیده است اما نتیجه در حد همان طنزهای نود شبی هم درنیامده و کلیشه های طنز تکراری شده در خود فیلم نیز آنقدر گل‌درشت و تکراری از آب درآمده که به ضد خودش تبدیل می شود؛ برای نمونه موقعیت در آغوش گرفتن احمد و هاشم و گمان بد به ارتباط این دو نفر در استفاده زیاد و بیش از حد، کارکردی متفاوت و متضاد با ساختار کمیک فیلم یافته است.
کلیت مسیر فیلمنامه و داستان فیلم پس از مشخص شدن گره اصلی آنقدر درجا می زند و حول مسائل فرعی می چرخد که فیلم پیش نمی رود و مدام پیرامون سوژه های فرعی یا تکراری حرکت دایره‌وار پیدا می کند و اطلاعات و پیشرفتی در خط طولی داستان مشاهده نمی‌شود تا شیشلیک برخلاف آثار مستند داستانی مهدویان که به عمق شخصیت ها و بسط روایت داستانی می پرداخت در اینجا حول برخی سوژه ها و شوخی ها چرخش دوار داشته باشد.
سکانس حضور عطاران در جشن در میان افراد مرفه و بیان مشکلات و رنج ها و خندیدن حضار به این موقعیت ها، قصه پرغصه سرزمین ما و یکی از درخشان ترین ایده های تصویری فیلم و حتی سینمای ایران است.

ثبت شده در سایت پایگاه خبری تحلیلی سینما سینما کد خبر 149748 و در روز سه شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ ساعت 17:04:21
2024 copyright.