سینماسینما، ترجمه و گردآوری: مهگان فرهنگ

چگونه می توان از تاثیر و نقش مؤثر زنان در فرهنگ‌سازی و شکل‌دهی تغییرات اجتماعی غافل بود و اینکه چرا توجه به زنان که ایفاگر نقش مؤثر و کلیدی در جامعه هستند، نباید جدی گرفته شود؟ آیا بهتر نیست که نگاه به حضور زنان به دور از شعارزدگی‌ها باشد؟ بسیاری از جوامع خیلی پیش‌تر دریافته‌اند که اگر موفق به تغییر فرهنگ زنان یک قوم شوند، چه بسا می‌توانند فرهنگ  یک جامعه را تحت تاثیر بگدارند. 

این مهم که امروزه زن ها به عنوان افراد موثر، پا به پای مردان در انواع  کارها و موقعیت ها در جامعه حضور داشته باشند، بدیهی است. در حالی که دنیا به سمتی می رود تا به دیگر حقوق انسانی پاسخگو باشد، هنوز بسیاری از جوامع درگیر مسایلی خاص، خط‌کش گذاری و حاشیه سازی زنان و مردان هستند. سینما وجهان هنر از جمله مواردی است که حالا زنان فقط به عنوان بازیگر و یا مصرف کننده و یا عامل سرگرمی در آن حضور ندارند، حتی در مکان هایی که شاید از مرکزهای سینمایی چون هالیوود دور باشند. تمامی هنرها و سینما می تواند مکانی برای گفتگو و جمع شدن مردمان مختلف باشد و گفتگو با هنر زمینه‌ساز ارتباطات فرهنگی است. 

زمانی که در آکادمی اسکار کلوئی ژائو برای فیلمش جایزه بهترین کارگردانی را دریافت کرد، چند نکته برای دنیا به همراه داشت. در ابتدا نشان می دهد که جوایز زنان در اسکار می تواند به کارگردانی نیز ختم شود. ضمن اینکه او یک زن آسیایی است. این برای حضور بیشتر و توسعه‌بخشی توانمندی زنان در عرصه های مختلف کمک کننده است. 

با دقت به شکل گیری این جریانات و توسعه و پیشرفت هایی که در بسیاری از کشورهای آسیایی و خاورمیانه صورت گرفته است، می توان به گام های مثبت و روند رو به رشدی که بسیاری از کشور ها برداشته اند پی برد. اگر نظام های فکری چشم بر توسعه و گسترش فرهنگ و به کارگیری استعداد ها ببندند، در انتها در جوامع به نوعی بی هویتی و پوچی خواهند رسید. این در حالی است که منطقه خاورمیانه و حاشیه خلیج فارس به خوبی راه های آگاهی و توسعه همه جانبه در کشورهایشان را پیدا کرده اند. 

 محمد الترکی رئیس کمیته جشنواره بین المللی فیلم دریای سرخ اظهار می‌کند: این یک رویداد فرهنگی و هنری به زبان سینما یعنی نقطه تلاقی همه مردم بوده که شکوه و عظمت گذشته و اصالت حال را یک جا جمع می کند. او که در کارنامه خود تهیه کنندگی آثار سینمای متعدد هالیوود با نقش آفرینی ستارگان آمریکا و اروپا را دارد درباره این رویداد به «الشرق الاوسط» گفت: برگزاری این جشنواره یک چالش بود و سعودی آن را پذیرفت و تمام تلاش به کار گرفته شد تا دوره اول جشنواره بی رونق نباشد.

او در همین گفتگو با تاکید بر برگزاری جشنواره  در شهر تاریخی جده و در محله باستانی البلد که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است، گفت: سینما یک تجربه انسانی است که مردم و فرهنگ های مختلف را دور هم جمع می کند و حالا همه در این شهری که قطب بین المللی شده گرد هم می آیند. از نظر لجستیکی هدف این است که همه مهمانان این منطقه تاریخی باشیم و محله البلد قهرمان جشنواره باشد.

اما این فقط بخشی از رویداد دریای سرخ است. مهمترین قسمت آن حضور قدرتمند زنان بر روی فرش قرمز جشنواره است. نه زنان بازیگر که در کلیه شاخه های سینما حضور زنان فعال در این جشنواره دیده می شود. 

قطعا در جشنواره ای که در آیین گشایش آن از حیفا المنصور، اولین کارگردان سعودی تقدیر می شود و ستاره‌های سینمای جهان عرب مانند لیلی علوی بازیگر باسابقه مصری که بیش از ۷۰ فیلم بازی کرده، دیده می شود، نوعی ادای احترام و دین به زنان و ظهور رویکرد نو را نوید می‌دهد. این در حالی است که در روزهای بعدی جشنواره باز چهره های مختلفی از زنان در بخش‌های مختلف جشنواره دیده می شوند و در خبرهایشان می توان آنها را دنبال کرد. از جمله تقدیر از تهیه کننده بزرگ فلسطینی رولا ناصر که (اردنی- کانادایی) هم به حساب می‌آید.

رولا ناصر یک تهیه کننده فعال سینمایی است که  فعالیتش در سینما از سال ۱۹۹۹ آغاز شد و در کارنامه اش، فعالیت های مختلف بین المللی برای BBC، کانال های Discovery و غیره دارد. او بعدها به مدت پنج سال به کمیسیون فیلم سلطنتی اردن پیوست و برنامه حمایت از فیلمساز را تأسیس کرد. در سال ۲۰۱۱، رولا شرکت The Imaginarium Films را تأسیس کرد که بر کشف استعدادهای محلی و توسعه یک داستان بین المللی جذاب در جهان عرب تمرکز دارد. این تجربه گسترده در زمینه های مختلف تولید، ناصر را قادر ساخت تا فیلم های داخلی بسیاری را تولید کند که در چندین جشنواره معتبر در سراسر جهان شرکت کرد.

نام رولا ناصر با فیلم هایی چون «شهر»، «عشق من در کنار دریا منتظر من است»، «آخرین جمعه» و کارهای بسیار دیگر دیده می شود. «آخرین جمعه» اولین فیلم اردنی در جشنواره بین المللی برلین ۲۰۱۱ بود و «در انتظار صندوق پستی» در رقابت رسمی جشنواره بین المللی فیلم کوتاه کن ۲۰۱۲ بود.«عشق من در کنار دریا منتظر من است» در جشنواره فیلم تورنتو ۲۰۱۳ حضور پررنگی داشت و در جشنواره های بسیاری شرکت کرد.

رولا ناصر مانند دیگر بزرگان در جشنواره دریای سرخ کنار زنان جهان عرب دیده می شود. همانطور که در جشنواره های دیگر نیز حضور داشت. بدون شک حضور زنانی چون حیفا المنصور که زمانی در همین کشور تهدید به قتل شد ولی فیلم «وجده» را ساخت و یا دیگر زنان به افق های آینده و تغییرات اشاره دارد. نگاه مدیریتی هرچقدر کلان تر باشد، راه های رشد و آگاهی جامعه روشن‌تر خواهد بود.  

منابع :

•  www.imdb.com/name/nm4167782/bio?ref_=nm_ov_bio_sm.
• https://arabwomeninfilms.media/members/rula-nasser/?lang=en.
• http://madcelebrity.com/rula-nasser.php.
• https://persian.aawsat.com.