سینماسینما، مهگان فرهنگ؛
توجه: این متن میتواند داستان فیلم را لو بدهد
ایرنا زنی اوکراینی است، با گذشتهای پر از خشونت و تحقیرآمیز که گویا مصمم است چیزی را بهدست آورد. او زنی است که با تمام سختیهایی که گذرانده است، به آهستگی به هدف خود نزدیک میشود و گویا سایهی سنگینی که بر زندگیاش افتاده را همراه خود میبرد. جستجو برای پیدا کردن آخرین فرزندی که نمیداند پدرش کیست؟ او را ملزم به ایستادگی در برابر زندگی و تلاش برای یافتن او میکند. با شروع فیلم در مییابیم که قهرمان فیلم که این بار هم زن است، یک قربانی است. او صدای گریهی آخرین دختری را که در تجارت سودجویان و قاچاقچیان کودک بهدنیا آورده، به یاد دارد. بالاخره زمانی میرسد که او میخواهد تلاش کند تا او را بیابد.
ایرنا که نقش او را سینا راپوپورت، هنرپیشه روسی بازی میکند، قهرمان فیلم زنی ناشناس ساختهی جوزپه تورناتوره در سال ۲۰۰۶ است. ایرنا متعلق به آن گروه از زنانی است که یاد گرفته قوی باشد و با سرعت، جنگیدن بیباکانه را آموخته و ادامه میدهد. اما مانند تمامی انسانهایی که گذشتهی تلخی داشتهاند، گذشتهاش تصمیمهای کنونیاش را تحت تاثیر قرار میدهد. مضمون فیلم، خشونت علیه زنان است. در بحث خشونت علیه زنان این مهم مطرح است که به طور کلان جامعه و افراد موجود در آن، حقوق انسانی زنان را به واسطه جنسیتشان زیر پای میگذارند؛ با هرگونه خشونتی که منجر به آسیب فیزیکی (بدنی)، جنسی یا روانی زنان بشود. چرا که این آسیبها در زندگی شخصی و اجتماعی آنها تاثیرگذار است.
زنانی که مورد خشونت قرار گرفتهاند، مجالی برای شکوفایی استعدادهای فردی و بهرهمندی از حقوق اولیه شان ندارند. فضای خشونت آنها را از حداقل فرصتهایی که برای بهرهمندی از آرامش دارند، دور میکند.
ابعاد این خشونت در جوامع مختلف متفاوت است. مقوله جغرافیا و سیاستهای کشورها و شرایط اقتصادی حتی از موارد مهم تاثیر گذار بر این موضوع است. سنتها، عرف و آنچه به عنوان کلیشههای رفتاری و فکری در هر نقطه از دنیا رواج دارد هم میتواند روی اندازه و شکل خشونت، اثر بگذارد که به زنان آن مکان تحمیل میشود.
تورناتوره در این فیلم، به داستان زنی پرداخته که مورد آزار و اذیت قرار گرفته و نتوانسته زنانگی و حس مادر شدن را به درستی تجربه کند و پس از ناتوانی، تلاش میکند یکی از فرزندانی را که برای تجارت قاچاقچیان انسان و از راه فاحشگی بهدنیا آورده است، پیدا کند. او تصمیم میگیرد که برود و هر طور شده زنانگی و نشانههای مادر شدنش را پس بگیرد. او حاضر است برای رسیدن به هدفاش دست به هر کاری بزند. او در نهایت به خانهی آداچرها ورود میکند؛ خانوادهای که کودکش آنجاست. آداچرها شغلشان جواهر فروشی است و بهدنبال یک پرستار بچه هستند. او بالاخره با دخترش تئا روبرو میشود و در حالی که اعتماد خانواده آداچر را بهدست آورده، با او همراه میشود و لحظهها را سپری میکنند، ایرنا به او کمک میکند که بر ضعف جسمیاش غلبه کند، چرا که دختر کوچکش بیمار است و به همین دلیل والریا آداچر بسیار نگران است. ایرنا حالا در نقش مادرانگی خود حاضر میشود و تلاش میکند دخترش را قدرتمند کند.
شخصیت قوی او و عزم جزمش برای باز پس گرفتن بخشی از زندگیاش که از او گرفته شده، در تمامی رفتارهایش برای رسیدن به دخترش دیده می شود. ایرنا گویای شخصیت هایزنان قوی وجنگنده ی رمان هایی است که از آنها بسیار زیاد و به شیوه های مختلف نوشته شده است.
حتی نوع فضای فیلم که مشخص نیست چه شهری و چه جایی است فضا را داستانیتر و حتی تعلیقی و حتی جنایی میکند. استفاده از فرمهای بصری راهروها، پلهها و پنجره در تکمیل فضای تصویری موثر است، اگر چه داستان نقاط ضعفی نیز دارد.
ایرنا میتواند سرگذشت یکی از زنان دنیای مدرن کنونی باشد. فیلم به راحتی از یک معضل اجتماع که در هر جغرافیا میتواند رخ دهد، صحبت میکند. خشونت، تجاوز، سوءاستفاده از جنسیت و نشان دادن گوشهای از هزار توی سرنوشت زنانی که بارها و بارها قربانی شدهاند. همانطور که استیون هولدن معتقد است که داستان فیلم به بردگی جنسی، انتقام جویی و طمع همراه با نگاهی آزاردهنده از روسپیهایی که در حال شکنجه هستند، اشاره دارد.
راجر ایبرت در (شیکاگو سان تایمز) دربارهی فیلم اعتقاد دارد که «زنی ناشناس» بهعنوان بهترین فیلم جوزپه تورناتوره بعد از سینما پارادیزو مورد ستایش قرار گرفته و همچنین به تعلیقهای طولانی فیلم اشاره میکند که کمی زیادهروی دارد.
جوزپه تورناتوره دربارهی ایدهی فیلم گفته است که آن را از یک نوشتهی روزنامه دربارهی خرید و فروش کودکان گرفته است. موسیقی این فیلم را هم انیوموریکونه ساخته و برای این موسیقی نیز جایزه دیوید دوناتلو را گرفت. زنی ناشناس توانست جوایزی چون جایزهی بهترین فیلم، کارگردانی برای جوزپه تورناتوره، بهترین فیلمبرداری و بهترین بازیگر زن نقش اول (زینا راپوپورت) از جشنواره دیوید دیدوناتلو ۲۰۰۷ بگیرد و همچنین جایزهی فیلم محبوب تماشاگران از جوایز فیلم اروپا و جشنواره فیلم مسکو و همچنین نروژ را در ۲۰۰۷ به خود اختصاص داد. فیلم توانست جوایز مختلفی هم از سندیکای ملی ژورنالیست های فیلم ایتالیا بگیرد.