سینماسینما، نوید جعفری

فخری خوروش شاید از آخرین بازیگران نسلی بود که پیش از انقلاب از تئاتر به سینما رفت و فعالیت کرد و پس از انقلاب هم به کارش در سینما و تلویزیون ادامه داد.
نسل بازیگرانی چون نادره و شهلا ریاحی و رقیه چهره آزاد، مهین شهابی، ژاله علو، توران مهرزاد، جمیله شیخی و … که چون جامه ستاره‌های قبلی را نداشتند اجازه کار پیدا کردند اما سن و سال و تغییرات سینمایی از آنها شمایلی ساخت مادرانه و دلسوز در سینمایی که خواسته‌اش این بود.
زنانی که در بزنگاههای مردانه باید اشک ریزان مانع اتفاقات تلخ شوند و ایثار کنند و بسوزند و بسازند.
در آن روزگار اما خوروش با بازی در نقش مهدعلیا در مجموعه «امیرکبیر» به نقشی جان داد که تا سالها در خاطره بینندگان تلویزیون باقی مانده است.
در پی تغییرات اجتماعی اگر چه فضای تلویزیون و سینما تغییر کرد و موضوعات دیگری وارد تولیدات شد اما به مرور با حضور چهره‌های تازه نسلی که فعالیت چشمگیری در تئاتر و سینما داشت به دلیل معادلات جدید هنری و بالا رفتن سن و سال کم کم از اجرا و صحنه و پرده‌ها دور و دورتر شد.
سال ۱۳۸۱ در مجموعه «خانه‌ای در تاریکی» به ایفای نقش پرداخت و سه سال بعد با بازی در نقش ژاله در فیلم «یک بوس کوچولو» بهمن فرمان آرا در ۱۳۸۴ برای همیشه از تصویر رفت.
تا سالها تصویر ما از فخری خوروش همان بود که در تلویزیون و پرده سینما دیدیم تا زمانی که به مدد ویدیوهایی بازی‌های او در «نفرین» ناصر تقوایی، «سوته دلان» حاتمی و «آقای هالو» مهرجویی را دیدیم و بازی‌های متفاوت او در آثار موج نو سینما همانند «شازده احتجاب» و «شطرنج باد» همواره در خاطره جمعی سینما دوستان باقی است و چه خوب که بالاخره توانستیم بازی درخشان او را در نسخه اصلاح شده شطرنج باد نظاره‌گر باشیم.
سال قبل اتفاقی دو تله تئاتر قدیمی از حضور تئاتری پیش از انقلاب خوروش را دیدم بعد تازه با اجرای صحنه‌ای او و قدرت تئاتری‌اش مواجه شدم چقدر تئاتر خوب بازی کرده و ما ندیدیم همانند هزاران بازی درخشانی که روزگاری در تئاتر کشور روی صحنه رفت و چون همان تئاتر فانی و گذرا بود و شاید هنوز در آرشیوها بخش‌هایی از آن اجراها به یادگار مانده باشد.
بازیگری که از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۵۶ در تله‌تئاترهای بسیاری به ایفای نقش پرداخت و زمانی که از آموزش و پرورش آن زمان به فرهنگ و هنر منتقل شد ماموریت خود در خصوص تولید تله تئاتر را مجدانه پیگیری کرد و به مدت ۱۰ سال هر هفته یک تله تئاتر را بصورت زنده ارائه کرد تا گنجینه ای از اجراهای متفاوت در تئاتر را به مدد تلویزیون به مخاطبان عرضه کرد.
هنرمندان بزرگی همانند: عزت‌الله انتظامی، بهروز وثوقی، محمدعلی کشاورز، جمیله شیخی، جمشید لایق، اسماعیل داورفر، داوود رشیدی، جعفر والی، حسین کسبیان، مهین شهابی، جمشید مشایخی، علی نصیریان، اسماعیل شنگله، پرویز فنی‌زاده، منوچهر فرید، نصرت پرتوی، اسماعیل محرابی، خسرو شجاع‌زاده، فرزانه تأییدی و آذر فخر در این مسیر با وی همراه بودند.
احتمالا بیشترین تصویری که از او در ذهن همه مانده نقش ماندگارش در سوته دلان علی حاتمی است. عاشق شیرازی دلخسته ای که فال حافظ تنها مرهم دردهای اوست و سر آخر بیرون کشیدن بخت از ورطه تهران را که آزموده است به ماندن ترجیح می‌دهد و دستش را به آن سوی تاقچه دراز می‌کند.
حالا بانو فخری خوروش در ۹۴ سالگی دور از دیار و خاک از میان ما رفته، بی شک دلش همیشه مشتاق دیدار دوباره سرزمینش بوده اما شاید تنها حسن بازیگری این است که حضورت و بودنت تا ابد در همان نوارهای ویدیویی و فیلمهای رنگ پریده به یادگار خواهد ماند و این بزرگترین میراث هر هنرمندی است.

روحش شاد