سینماسینما، محمد شریعت پناه؛

– توجه: این یادداشت ممکن است داستان فیلم را لو دهد-

پخش سریال ۱۷ قسمتی «قهوه پدری» به کارگردانی و طراحی مهران مدیری در شبکه خانگی فیلم نت به پایان رسید.بعد از سریال های هیولا ودراکولا می توان گفت قهوه پدری سومین سریال کمدی است که مدیری در شبکه نمایش خانگی ساخته و با زبان طنز به برخی از معضلات مهم اجتماعی نیم نگاهی داشته است.

در سریال قهوه پدری جهانگیر ادیب(سام درخشانی) کتاب فروش خوشنام و با سابقه پس از سال ها کار در حوزه نشر و فرهنگ ورشکست می شود. به توصیه برادرش اون (مهران مدیری) برای جبران بدهی ها و امرار معاش با قرض گرفتن از اقوام و آشنایان و فروش خانه و ماشین سرمایه ای فراهم می کند و وارد تجارت قهوه می شود. بدلیل نابسامانی در واردات قهوه جهانگیردر تجارت قهوه نیز ناکام و با انبوهی از بدهی ها مواجه می‌شود. جهانگیر راه نجاتی ندارد و به شدت از سوی طلبکاران تحت فشار است بنابراین تصمیم می گیرد از سر استیصال و ناچاری به بانکی که همسرش سیمین (ژاله صامتی) معاون آن است دستبرد بزند. با طراحی نقشه سرقت، مغازه ای نزدیک بانک اجاره می کنند و با کمک اون و همسر و فرزندانش از زیرزمین مغازه به بانک تونلی حفر می کنند. در جریان حفر تونل در هر قسمت اتفاقات و ماجراهایی رخ می دهد و مخاطب ترغیب می شود سریال را تا پایان با اشتیاق دنبال کند تا بیابد سارق واقعی دلارهای بانک کیست؟ شخصیت های سریال؛ جهانگیر، اون، سیمین، نجم الدین میخچالچی (جواد رضویان)رئیس شعبه بانک مردم،… چه سرنوشتی پیدا می کنند؟!

مهران مدیری با عنوان «اون» در نقش مرد متوهم، متکبر و خودبزرگ بین با افکار بچه گانه و رویایی در سریال حضور دارد. افراد فریب اعتماد به نفس کاذب و ظاهر اون را می خورند و برای دریافت راهکار، ایده، راهنمایی و مشاوره در کسب و تجارت و امور زیست به او مراجعه می کنند. هر فردی از «اون» طلب راهنمایی کرده به خاک سیاه نشسته و سر از قبرستان یا تیمارستان درآورده. با این حال اون با آب نبات چوبی که همیشه در گوشه دهانش دارد و نمادی از کودکانه اندیشیدن و رفتار کردن است به راهنمایی و هدایت مراجعه کنندگان ادامه می‌دهد. برگزیدن عنوان و ضمیر عامیانه «اون» برای یک فرد معمولا در موقعیتی بکار برده می شود که گوینده از بردن نام فرد هراس دارد و یا از شدت تنفر حاضر نیست نام فرد را بر زبان جاری کند. اون در سریال قهوه پدری عامل بدبختی و سیه روزی مراجعه کنندگان است و خودش متوهمانه بر این باور است که در حال راهنمایی و کمک به مردم می باشد. این کاراکتر مابه ازای بیرونی فراوان دارد!! کاراکتر رئیس شعبه «بانک مردم !!» که سرقت دلارها در آن رخ می دهد نجم الدین میخچالچی (جواد رضویان) نام دارد!؟ این کاراکتر با لهجه عجیب و غریبی پارسی صحبت می کند، فردی متظاهر که لباس پوشیدن و معمولی صحبت کردن را نمی داند و همسرش حاضر نیست از او بچه دار شود تا نسلی باقی بماند، اما در موقعیت رئیسی بانک به عنوان نماد مهم ترین رکن اقتصادی کشور مشغول کار است. میخچالچی از مدیریت منابع مالی سررشته ندارد اما به سوءاستفاده کردن، ثروت اندوزی و بهره بردن از جایگاه رئیسی بانک واقف است!! کاراکتر جهانگیر ادیب (سام درخشانی) مرد فرهنگ، ادبیات و خانواده دوست. او بدلیل چالش های بوجود آمده در حوزه نشر، خارج شدن کتاب از سبد خرید مردم و سانسور و ممیزی کتاب ها ورشکست می شود و مجبور است کتابفروشی را واگذار کند. خریدار فروشگاه، کتاب فروشی نماد فرهنگ، آگاهی، توسعه فرهنگی جامعه مدنی را تبدیل به سفره خانه سنتی می کند تا برای قلیان کشی پاتوق جوانان شود!! کارگردان با بهره بردن از این سه شخصیت و سایر نقش ها و نیز فیلم نامه منسجم و بهره گیری از طنز کلامی به برخی موضوعات حاد اجتماعی دست به عصا و هوشمندانه سرک کشیده است.

کارگردان در قهوه پدری نقدی به رفتار مردم نیز دارد. مردمی که از کتاب و کتاب خوانی فاصله گرفته اند و تحت تاثیر تبلیغات و رسانه ها به هر سو هجوم می برند و ناخواسته بازیچه و ابزارسودجویان و منفت طلبان قرار می گیرند.

قهوه پدری به لحاظ مضمونی و محتوایی با قهوه تلخ تفاوت آشکاری دارد و نشان می‌دهد بی‌پروایی و تهور در کارگردان خالق شب‌های برره قدری کاهش یافته است.