سینماسینما، ابوالفضل نجیب
همین مانده بود که مدیریت وسیعترین شبکه اطلاع رسانی کشور یعنی صداوسیما سیطره خودش را بر تتمه فراغت و دلخوشیِ اندک مردم تحمیل کند. بسیاری را شاید تصور بر این باشد که این آخرین تیر در کمان برای محدود و محروم کردن خلق الله از کمترین حق و حقوق طبیعی خود است؛ اما تجربه نشان داده برای این قیبل اقدامات نمیتوان و نباید پایانی متصور شد. چنانچه وضعیت امروز سینما و تشدید اعمال نفوذ در همه شئون و حوزههای فرهنگی و هنری را میشد از همان دوران تبلیغات ریاست جمهوری و با مغفول گذاشتن حوزه فرهنگ و هنر و حتی دادن کمترین وعده پیش بینی کرد. نگارنده همزمان با رقابتهای انتخاباتی در صداوسیما طی یادداشتی با عنوان وعدههای مغفول مانده (منتشر شده در روزنامه اعتماد) به این نکته که مسکوت گذاشتن وعدهها در حوزه فرهنگ و هنر بخودی خود نشان از مهندسی جدید در این حوزهها است، اشاره داشتم. آنچه طی دو سال و اندی گذشته بر سر حوزههای فرهنگی و رسانه و کتاب و سینما و موسیقی و تئاتر و این مورد اخیر یعنی شبکه نمایش خانگی آمده، عطف به همان مهندسی با چراغ خاموش اکثریت نامزدهای ریاست جمهوری و بطرز محسوستر نامزد خاص این دوره بود. این مهندسی ابتدا با سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد درباره موجودیت سینما شروع و با تهدید توقیف برخی از آثار آماده نمایش و توقف پروژههایی که به زعم ایشان مغایر با ارزشهای اسلامی است، ادامه یافت. آنچه شاید در ابتدا به مخیله کمتر کسی خطور میکرد، عملکرد یک بام و چند هوای همین ریل گذاران در حوزه فرهنگ و هنر بود. این رویکرد تئوریگرا که در نسبت با عملگرایی آنچنان دوگانه و غریب بود که به سادگی میتوان مصداق توجیه وسیله برای رسیدن به هدف بر آن گذاشت. نمونهاش همین محصولات سطحی سینمای به اصطلاح کمدی است. این که چنین گشاده دستی برای خنداندن خلق الله چه نسبتی با محروم کردن مردم از تماشای نسبتا کیفی و به معنای واقعی مناسب با درک و فهم سینمایی مردم دارد، پیشکش، بفرمایند این محصولات چه قرابت و نسبتی با آن سینمای ارزشی و اخلاقی و مناسب فرهنگ ادعایی دینی و انقلابی دارند؟ نکته جالب در این بلبشو و تعارضات ادعاهای همین کارگزاران سینمایی در خصوص نظریه پردازی و کم و کیف تولیدات به اصطلاح استراتژیک در حوزه سینما و نمایش های خانگی است.
چند شب پیش در برنامه نقد سینما شبکه چهار مجری و کارشناس برنامه با چنان لحن جدی درباره سینمای استراژیک صحبت میکردند که انگار نه انگار همین سیاست گذاریهای موجود چه بلایی بر سر موجودیت همین سینمای ورشکسته آورده است. طوری درباره زیباییشناسی و الزام آن در سینمای استراتژیک حرف زده میشد که انگار نه انگار همین تولیدات بنجل پروپاگاندا و آزاردهنده و دافعهآمیز و به شکل سری دوزی در همین صداوسیما با همین مدیریتی که قرار است بر نمایش خانگی نظارت کند، تولید میشود. انگار نه انگار که سپردن مرجعیت نه تنها خبری که بریدن مردم از صداوسیما و ارجاع آنها به دهها شبکه برون مرزی محصول عملکردی است با هدف گذاریهای نشدنی برای مردمی که سالهای طولانی است از خیر چنین دستگاه طویل و عریضی گذشته و عطایش را به لقایش بخشیدهاند. انگار نه انگار که انتقال و اعمال چنین مهندسی و مدیریتی به شبکه نمایش خانگی نتیجهای جز سوق دادن تتمه مخاطبانی که به دلایل مختلف از جمله محذوریتهای اخلاقی و شرعی به همین تولیدات خانگی دلخوش هستند، در نهایت به سمت تولیدات شبکههای برون مرزی سوق خواهد داد. میشود حدس زد یکی از دلایل این رویکرد استقبال نسبی مردم از تولیدات نمایش خانگی است. تولیداتی که در مقایسه با اغلب محصولات سینمایی و بدتر از آن تولیدات تلویزیونی به درجات و نسبتی متفاوت و جذاب ساخته میشوند که انگار محصولات وارداتی هستند. این تفاوتها نه در موارد ممیزی مربوط به روابط و نوع پوشش که اغلب مربوط به نوع متفاوت نگاه به موضوعات است که با تولیدات سینمایی و تلویزیونی قابل مقایسه نیست. این تفاوتها را هم مخاطبان تولیدات نمایش خانگی و هم کسانی که ارادهشان بر تحمیل و به زعم اشتباه شان تغییر ذائقه و سلیقه خانوادهها هستند، خوب فهمیدهاند. اما ترجیحشان بر این است به جای تغییر در ریلگذاری رسمی و حاکم بر سلیقه مخاطب، بار دیگر سیاستهای شکست خورده را بر مخاطب تحمیل کنند. آنچه از پیامدهای حداقلی این رویکرد میتوان پیش بینی کرد، قطع ارتباط هر چه بیشتر مخاطبانی است که همچنان و علیرغم استفاده از تولیدات سینمایی و نمایشی شبکههای ماهوارهای، اما به واسطه تنیدگی و پیوند فرهنگی همچنان به تولیدات نمایش خانگی دلخوش هستند. سایر تبعات ناشی از این تصمیم در مقایسه با از دست دادن تتمه مخاطبان داخلی از جمله مهاجرت دست اندرکاران تولیدات شبکه خانگی شاید برای ریلگذاران فاقد موضوعیت است.
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- صحبتهای یک مجری درباره ممنوعیت کار در تلویزیون و دعوت دوباره
- با ابلاغ رئیسجمهور؛ اعضای کمیته تدوین سیاستهای شبکه نمایش خانگی منصوب شدند
- تلاش صداوسیما برای فرار از بحران مخاطب با بازگرداندن چهرهها/ راه چاره چیست؟
- فرصتها و تهدیدهای مدیران جدید سیما چیست؟/ لزوم برآوردن انتظارات
- درخواست انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما از پلتفرمها
- تصمیم نهایی ساختمان شیشهای برای جامجم چیست؟
- پیشنهاد انجمن تهیهکنندگان مستقل سینما؛ نه ساترا، نه ارشاد
- جزئیاتی از مصوبه نظارت صداوسیما بر نمایش خانگی/ مجلس چهزمانی مصوب میکند؟
- مردی برای همیشه/ در ستایش فریدون جیرانی
- خروج از موقعیت ذینفع، پیش نیاز نظارت صداوسیما بر شبکه نمایش خانگی
- چالشهای امروز ساترا و تاثیر آن بر آینده نمایش خانگی
- درخشش «آکتور» در جایزه جهانی درامای سئول
- ادعای عجیب وزیر ارشاد؛ ارشاد باید مجوز ۹۰ درصد از فعالیتهای نمایش خانگی را بدهد
- بیانیه انجمن صنفی ویاودیها/ جناب آقای رئیسی! به کجا چنین شتابان…
- پایان نمایش/ آیا باید با شبکه نمایش خانگی هم خداحافظی کرد؟
پربازدیدترین ها
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- شمشیرها برق میزنند/ نگاهی به فیلم «شوگان»
آخرین ها
- جایزه بزرگ جشنواره کازابلانکای مراکش به «برندهها» رسید
- ۲ انیمیشن ایرانی به جشنواره معتبر انسی راه یافتند
- «رُخ» بهترین مستند جشنواره فیلم مسکو شد
- «آوای ابرها» به جشنواره کاریبتونز کلمبیا راه یافت
- ۳ جایزه جشنواره مسکو به «آه سرد» رسید
- خانواده قاتل از «بیبدن» شکایت میکنند؟
- فوت کارگردان فرانسوی برنده نخل طلا و سزار/ لوران کانته درگذشت
- نسخهی آزادیِ لانتیموس/ نگاهی به فیلم «بیچارگان»
- نکوداشت اکبر زنجانپور در نوزدهمین «شب کارگردان»
- حضور همراه اول در بزرگترین نمایشگاه فناوری ترکیه
- معرفی همراه اول بهعنوان کارفرمای برتر سلامتمحور
- «در سایه سرو» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
- فیلم ایرانی نامزد قدیمیترین جایزه سینمایی اروپا شد
- کیوسکهای دیجیتال نخستین اپراتور سلامت کشور رونمایی و نصب شد
- تحلیل رسانههای فرانسوی از حضور فیلم رسولاف در بخش مسابقه کن/ یک انتخاب سیاسی
- فیلمهای «رکوردزن» و زنگ خطر برای آینده این سینمای محترم!
- «هواخوری» روی صحنه میرود
- تمدید مهلت شرکت در جشنواره «خیمه شب بازی»
- سینماسینما/ گفتوگو با کن لوچ درباره «بلوط پیر» و دیگر چیزها/ امید، فعالیتی سیاسی است
- نسخه ویژه نابینایان «همسر» با صدای مسعود فروتن منتشر میشود
- نمایش «شیرین» کیارستمی در جادوی سینما بنیاد حریری
- آغاز ثبتنام دهمین دوره کارآموزی همراه اول
- تتلو در دادگاه: عذرخواهی میکنم
- مستانه مهاجر داور جشنواره الجزایر شد
- فیلم ترنس مالیک به جشنواره کن نرسید/ لیلا حاتمی با مریم مجدلیه به ونیز میرود؟
- «آقای قاضی» به شبکه دو میآید
- واکنشها به گفتگوی عضو هیئت مدیره نماوا/ شورای صیانت خانه سینمای ایران بررسی میکند
- محمد رسولاف با «دانه انجیر مقدس» به کن باز میگردد
- بستههای همراه اول ویژه حج ۱۴۰۳ اعلام شد
- چرا «سرزمین مادری» فعلا متوقف است؟