سینماسینما، ارسیا تقوا*
خودکشی یک مشکل جدی اجتماعی است که علاوه بر فرد جامعه پیرامون را درگیر میکند. امروز هر کدام از ما در دنیای مجازی حکم یک رسانه را پیدا کردهایم از ما انتظار میرود که اصول انتشار خبر خودکشی را رعایت کنیم:
۱- خودکشی مثل یک بیماری عفونی منتشر میشود و دیگران از آن الگوبرداری میکنند بنابراین جزییات و شیوه خودکشیها نباید منتشر شود.
۲- خودکشی یک مشکل چند عاملی است و به یک فاکتور بستگی ندارد. بنابراین به دنبال یک علت مشخص برای خودکشی مثل رابطه عاطفی شکستخورده نباشیم.
۳- افسردگی یکی از علل مهم زمینهساز خودکشی است برخی مطالعهها میگویند تا ۸۰ درصد کسانی که خودکشی کردهاند نشانههایی از افسردگی داشتند.
۴- گرچه در مواردی فردی که قصد خودکشی دارد نشانههایی از قبل دارد که ممکن است به این کار اقدام کند، اما در مواردی به صورت آنی اتفاق میافتد.
۵- این دیدگاه نادرستی است که خودکشی را راهی برای غلبه بر مشکلات بدانیم. خودکشی راهحل رفع هیچ مشکلی نیست.
۶- خانواده و دوستان نزدیک فردی که خودکشی کرده همواره مورد سوال درباره خودکشی قرار میگیرند. در حالی که نزدیکان بیشترین ضربه از مرگ عزیزشان را تحمل میکنند، بارِ در مظان اتهام بودن را نیز به دوش میکشند. حال اطرافیان را درک کنیم.
۷- از بهکار بردن کلمات و عبارتهای عاطفی، احساسی، دراماتیک و هیجانزده در توصیف خودکشی بپرهیزید.
۸- خبر خودکشی در صفحه اول سایتها و روزنامهها و با تیترهای درشت کار نشود. چهبهتر که در صفحههای داخلی نشریه خبر آورده شود.
۹- عبارتهایی چون “خودکشی ناموفق” نادرست است. واژه “اقدام به خودکشی” مناسب است.
۱۰- مردم و رسانهها اخبار سلبریتیها را دنبال میکنند و بعد از خودکشی از او یاد میکنند. مراقب باشیم یادآوری چهره مشهور به بزرگداشت نحوهی مرگ او منجر نشود.
۱۱- برخی با دقت و وسواس دسترسی به وصیتنامه متوفی را شاهکلید پاسخ به سوالات و ابهامات خود میدانند. به دنبال نامه یا وصیت فرد فوت شده نباشیم.
۱۲- از هرگونه گمانهزنی پیش از موعد درباره علت مرگ چهرهها بپرهیزیم و تا مشخص شدن نتیجه بررسیها نسبت به اعلام گمانهها شتاب نکنیم.
۱۳- به دنبال خودکشی یک چهره شناختهشده هیجان و بیتابی در هواداران افزایش مییابد. عزاداری کردن منطقیترین واکنش برای این سوگ است.
۱۴- مردم اخبار خودکشی چهرهها را با دقت دنبال میکنند. دانستن حق مخاطب است اما مفاد گزارشدهی خودکشی در همهی رسانههای معتبر دنیا به عنوان یک اصل رعایت میشود.
*روانپزشک و منتقد سینما