سینماسینما، زهرا راد؛ بولتن روزانهی جشنواره بینالمللی فیلم کودک و نوجوان نظرسنجی طراحی کرده که از منتقدان، روزنامهنگاران و افراد مؤثر در این حوزه پنج پرسش میپرسد و پاسخها را با تصویر انیمیشنی آنها منتشر میکند. پرسشها از این قرار بودند: «بهترین فیلم کودک؟ بهترین فیلم نوجوان؟ کارگردان منتخب سینمای کودک و نوجوان؟ فیلم منتخب و شخصیت محبوب؟»
من هم یکی از همانها بودم که به چهار پرسش پاسخ دادم. عکسی گرفتند تا انیمیشن تصویری از چهرهام بسازند. من این فهرست را بر اساس تأثیر سینمایی ماندگار، نوآوری در فرم و محتوا، و توانایی تبدیل شدن به یک «اثر کلاسیک» بیچون و چرا تنظیم کردم ولی چرایی انتخابها را اینجا مینویسم:
➖بهترین فیلم کودک: «خانه دوست کجاست؟» – عباس کیارستمی
این فیلم همهی رقبا را حذف میکند، چون فرم ساده و عمق فلسفی آن، مرز بین سینمای کودک و بزرگسال را از بین برد. یک اثر مطلق و بیبدیل که در تاریخ سینما جاودانه شده است.
➖بهترین فیلم نوجوان: «دونده» – امیر نادری
این فیلم یک اسطورهسازی سینمایی است. «امیرو» تنها یک شخصیت نیست، کهنالگویی از اراده و بقاست. هر فیلم نوجوان دیگری در سایهی این اثر قرار میگیرد.
➖کارگردان منتخب: بهرام بیضایی
اگرچه مجیدی فیلمهای درخشانی دارد، اما عمق نمایشی و بنمایههای اسطورهای آثار بیضایی، او را در جایگاهی بیرقابت قرار میدهد. «باشو، غریبه کوچک» تنها یک فیلم نیست؛ یک مطالعهی جامعهشناختی و عاطفی است که کمتر کارگردانی جرات پرداختن به آن را داشته است.
➖ فیلم منتخب مطلق: «باشو، غریبه کوچک» – بهرام بیضایی
این انتخاب هیچ شکی به خود راه نمیدهد. «باشو» فراتر از یک فیلم کودک یا بزرگسال، یک شاهکار مطلق سینمای ایران است. درام آن چنان قوی و اجرایش چنان درخشان است که هر بار تماشا، بیننده را در هم میشکند و دوباره میسازد. این فیلم، انتخاب نخست و بیرقیب است.
اما شخصیت محبوب سینمای کودک: کپل
پس از بررسی آثار مطرح و تأثیرگذار، کپل از فیلم کلاسیک «شهر موشها» (۱۳۶۴) بهعنوان محبوبترین و ماندگارترین شخصیت سینمای کودک ایران پس از انقلاب انتخاب شد. این شخصیت عروسکی، با صداپیشگی به یادماندنی ایرج طهماسب، نه تنها در اکران سینمایی به یک پدیده فرهنگی تبدیل شد، بلکه با ادامه حضور در مجموعههای تلویزیونی، بخشی از خاطره جمعی چند نسل از ایرانیها را ساخت.
اینها با قرار دادن آثاری تنظیم شده است که نه تنها در زمان خود، که در گذر زمان هم توانستهاند ماندگار شوند و سخن تازهای برای گفتن داشته باشند.