سینماسینما، بهرنگ ملک‌محمدی

فیلمسازی در ایران در تمام تاریخ پرقصه‌اش همواره دو سویه و شکل داشته است. نخست یک روند مافیایی و تجاری و در سویه دیگر، تلاش‌های آدم‌هایی عاشق سینما و هنرمند به معنای واقعی کلمه که در تمام این سال‌ها مهجور مانده‌اند. فیلم کوتاه انیمیشن شکلی از فیلم‌سازی است که هرگز در طول تاریخ اکران و سالن‌داری در ایران امکان دیده شدن نداشته و حالا در اکران امسال فیلم‌های کوتاه گروه سینمایی هنر و تجربه دو فیلم «بدو رستم بدو» و «داش آکل» این فرصت تاریخی به آن‌ها اهدا شده است. دو اثری که سوای هر نقد و نظری درباره آن‌ها باید برای دیده شدنشان بسیار خوشحال بود و دانست که اساسا فیلم کوتاه در هر نوعی بر خلاف یک تصور غلط و رایج در ایران نه زمینه فیلم بلند است و نه این دو شکل فیلم‌سازی به هم ارتباطی دارند. البته در ایران هیچ فیلم‌ساز کوتاهی برای همیشه در این عرصه نمانده است، اما در حوزه انیمیشن کوتاه اتفاقا این امکان بسیار وجود دارد و تجربه‌های جهانی نشان می‌دهد انیمیشن کوتاه یک قالب کاملا مستقل و آرتیستیک در حوزه فیلم‌سازی است.

انیمیشن کوتاه یک جایزه مستقل اسکار با قدمت حدود ۹۰ ساله دارد. این به‌تنهایی می‌تواند نشان دهد این شکل فیلم‌سازی تا چه حد در سینمای جهان جدی گرفته می‌شود. شکلی که به دلیل جذابیت‌های ساختاری و زمان کوتاه زیر ۴۰ دقیقه‌ای برای مخاطب در هر محدوده سنی جذاب است و اکران آن هم می‌تواند باعث تنوع و رنگ‌آمیزی متفاوتی در سلیقه مخاطب شود. از همین رو می‌توان امیدوار بود فیلم‌های کوتاه انیمیشن به‌زودی به یک بسته مستقل در اکران فیلم‌های هنر و تجربه تبدیل شوند. امکانی که می‌تواند به زیربنای اقتصادی انیمیشن‌سازی در ایران کمک بسیاری داشته باشد و آن را از شکل دکوراتیو به یک هنر اجرایی و مستقل از بودجه‌های دولتی تبدیل کند. کاری که قطعا علاوه بر سینما ، تلویزیون هم باید وارد آن شود و پخش تلویزیونی یکی از راه‌کارهای آن است.

در روزگار دانشجویی ساختن فیلم تمام آرزویمان بود. در این میان بودند هم‌دانشکده‌ای‌هایی که راه سخت‌تر را انتخاب کردند و به سراغ انیمیشن‌سازی رفتند؛ کاری که یکی دو نفر از آن دوستان تا به امروز هم نجیبانه و در خلوت انجام می‌دهند و از جهان شلوغ و عمدتا تقلبی این روزهای ارائه آثار هنری توقعی جز دیده شدن ولو به شکل محدود ندارند. این روند با تلاش‌های گروه هنر و تجربه آرام آرام در حال شکل‌گیری است و می‌تواند مخاطراتی هم با خود داشته باشد. خطراتی از جنس همان بلایی که در این سال‌ها بر سر فیلم کوتاه آمد و جشنواره‌های پیرامونی آن را نه به سوی اصالت فیلم کوتاه که به سمت تجارت‌های پرسود متمایل کرده است. آفتی که می‌تواند هر نوع فیلم‌سازی در ایران را تهدید کند و کاش فیلم کوتاه انیمیشن از آن در امان بماند…

منبع: ماهنامه هنروتجربه