سینماسینما، محمدرضا مقدسیان
برای نوشتن از «سرخ‌پوست» حتما باید از یک نقطه گریزناپذیر شروع کنیم و آن نقطه خود سینماست. مهم‌ترین ویژگی «سرخ‌پوست» سینمای خالص بودنش است. ساخته تازه جاویدی درجمیع جهات چشم به سینمای کلاسیک، قصه گفتن و فضاسازی‌های بصری کمتر تجربه‌شده در سینمای ایران دارد. شاید اگر تنها پاشنه آشیل فیلم یعنی فیلمنامه‌اش هم به اندازه کارگردانی، فیلم‌برداری و طراحی نور صحنه و البته نورپردازی و جلوه‌های ویژه و برخی بازی‌های فیلم، خوب و بی‌نقص بود، به‌راحتی می‌توانستیم «سرخ‌پوست» را در جمع فیلم‌های بزرگ سینمای چند دهه اخیر سینمای ایران ببینیم. جایی که برای نمونه «پرده آخر» ساخته واروژ کریم مسیحی هم سال‌هاست با صلابت در آن جای دارد. فیلمنامه «سرخ‌پوست» در پایان‌بندی مخاطب را دل‌سرد می‌کند، اما آیا این همه در همان پایان رخ می‌دهد. پاسخ منفی است. بذرهایی که می‌بایست در فیلمنامه پاشیده می‌شد تا نتیجه نهایی را حاصل دهد، یا اصولا در نظر گرفته نشده، یا اگر هم به کار هست، چنان خام‌دستانه به فیلم الصاق شده که کفاف کار را نمی‌دهد.
مهم‌ترین نکته در نگارش فیلمنامه‌هایی از این دست که تلاش می‌کنند جهان خاص خودشان را خلق کنند و درنهایت قصه‌گو باشند و مخاطب را به سرمنزل مقصودی که در ذهن صاحب اثر بوده، هدایت کنند، آن است که بتوانند پایانی در خور و رهایی‌بخش برای مخاطب در نظر بگیرند. در واقع کاتارسیس یا تزکیه نهایی در آثاری از این جنس اهمیتی دو چندان دارد و هر نوع غفلت یا کم‌کاری در به سرانجام رساندن داستان منجر به سرخوردگی در مخاطب می‌گردد. یکی دو نقطه‌گذاری مشخص در طول فیلمنامه قابل پی‌گیری است که کارکردشان زمینه‌چینی برای تصمیم نهایی شخصیت اصلی داستان است (اعتراف پیرمرد روستایی، حضور همسر و دختر سرخ‌پوست در زندان و رابطه عاطفی داستان)، اما چنان‌که باید، به کار نیامده و باورپذیر و درهم‌تنیده با داستان فیلم نیست و از روایت روان اثر بیرون می‌زند.
این همه اما نباید باعث شود که بگذریم از فیلم‌برداری و قاب‌بندی‌های دراماتیک که کارکرد تزئینی ندارند و به روایت درونیات، تحولات شخصیت‌ها و فضاسازی در اثر کمک شایانی کرده‌اند. در کنار این‌که نباید طراحی صحنه و چهره‌آرایی و نورپردازی را نادیده گرفت. در کنار این همه نباید بگذریم از اجرای کنترل‌شده، به دور از اغراق و متفاوت نوید محمدزاده در قامت یک رئیس زندان سخت‌گیر، سخت‌کوش و ماجراجو که به‌خوبی از پس اجرای ظاهر و شمایل بیرونی سنگی و درونیات پر از حس و جنب‌وجوش یک افسر عصاقورت‌داده برآمده است. این همه یعنی «سرخ‌پوست» یک قدم بزرگ در مسیر فیلم‌سازی نیما جاویدی است که پس از «ملبورن» حالا «سرخ‌پوست» را در کارنامه ثبت کرده است.
منبع: ماهنامه هنروتجربه