سینماسینما، امیرحسین جعفری

آخرین روز از دومین دوره‌ی جشنواره‌ی ملی فیلم کرمان، روز گذشته، با اکران ۱۲ فیلم باقی مانده‌ی بخش مسابقه، در قالب سه سئانس، از ساعت ۹ صبح و با نمایش فیلم «امتحان نهایی» ساخته‌ی «مهدی نجفی» در سالن شماره یک تماشاخانه‌ی پارس آغاز شد و در ساعت ۸ شب، با برگزاری آیین اختتامیه، در سالن همایش شهدای ذغال سنگ، واقع در ابتدای بلوار شهدای ذغال سنگ به پایان رسید.

پس از اتمام برنامه‌ی اکران فیلم‌های راه یافته به جشنواره، در سالن شماره ۲ تماشاخانه‌ی پارس، آخرین نشست تخصصی جشنواره با موضوع «پخش فیلم بین‌المللی» توسط «هادی علی پناه» (منتقد و پژوهشگر سینما) از ساعت ۱۰ صبح الی ۱۲ ظهر، با حضور جمعی کوچک از فیلم‌سازان، دانشجویان و علاقه‌مندان برپا شد.

آیین اختتامیه‌ی جشنواره، پس از نیم ساعت تأخیر، با حضور «محمدرضا علیزاده» (مدیر کل اداره‌ی فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان)، «مجتبی اسدی» (رئیس حوزه هنری کرمان)، «سید مهدی طبیب زاده» (رییس اتاق بازرگانی و صنایع استان کرمان)، «روح‌الله ابوالهادی» (مدیر روابط عمومی و خدمات اجتماعی مجتمع مس سرچشمه)، دکتر «عباس عباس پور» (رئیس سازمان بسیج هنرمندان استان کرمان) به نمایندگی از سردار «حسین معروفی» (فرمانده‌ی سپاه ثارالله استان کرمان)، «منوچهر مشیری» (مستندساز و بنیان‌گذار سینمای آزاد کرمان)، « احمد امین عدالتی» (سرپرست سینمای آزاد کرمان)، «یدالله آقا عباسی» (کارگردان تئاتر)، استاد «پیروز کلانتری» (مستندساز) و دکتر «قطب‌الدین صادقی» (مدرس برجسته‌ی تئاتر) در ساعت ۱۷:۳۰ عصر آغاز شد.

در ابتدا علیزاده، مدیر کل اداره‌ی فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، ضمن عرض خوش‌آمدگویی به مهمانان و حضار در مراسم، از دبیران و داوران جشنواره قدردانی کرد و رضایت خود را از کیفیت برگزاری این دوره ابراز نمود. سپس با تأکید بر لزوم نگاه ویژه به هنرمندان جوان افزود: «ما مدیران فرهنگی همگی دیر یا زود، رفتنی هستیم. شاید در نهایت سی سال در خدمت باشیم. اما این هنر است که مانا است و تمام نمی‌شود. این شما هستید که باید هنر را حفظ و نقش مؤثر را در این عرصه ایفا کنید… همیشه باید نگاه ما به آینده باشد.» هم‌چنین در خصوص منتقدان و معترضان به برگزاری جشنواره اذعان داشت: «تحریم کردن یا قهر کردن با رویدادهای فرهنگی، کار مهمی نخواهد بود؛ بلکه آمدن و نقد کردن برای آینده کاری ارزشمند و سازنده است.» در ادامه علیزاده، متن پیام «محمد خزاعی» (رئیس سازمان سینمایی کشور) را برای حضار قرائت کرد. 

خزاعی در این پیام، ضمن اشاره به فواید برگزاری جشنواره، برای هنر، هنرمندان کرمانی و شهر کرمان، تحقق دومین جشنواره‌ی فیلم کرمان را نشان دهنده‌ی عزم جدی و همت سینماگران شریف استان کرمان، در به تصویر کشیدن نادیده‌های جذاب و بکر استان دانست و در پایان، با آرزوی چشم‌اندازی سازنده در کرمان به واسطه‌ی برگزاری جشنواره، از عوامل اجرائی و تخصصی آن تقدیر و تشکر کرد.

در ادامه‌ی مراسم، از «پیروز کلانتری» برای ساخت مستند پرتره‌ی «می‌برد تا به کجا»، به دلیل پرداختن به شخصیت «مهدی آگاه»، با اهدای دیپلم افتخار، توسط «سید مهدی طبیب زاده» رئیس اتاق بازرگانی و صنایع استان کرمان، تقدیر به عمل آمد. هم‌چنین از «منوچهر مشیری» برای تأسیس سینمای آزاد کرمان در سال ۱۳۵۲ و «احمد امین عدالتی» برای سرپرستی سینمای آزاد کرمان (از سال ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۷) تجلیل شد.

دکتر «قطب‌الدین صادقی»، ضمن تأکید بر اهمیت هنر در اجتماع انسانی، اذعان داشت: «اگر در جامعه‌ی ما هنر وجود نداشته باشد، جامعه در حالت غریزی خودش باقی می‌ماند و جامعه‌ی غریزی یعنی چهار ویژگی خوردن، خوابیدن، تولید مثل و خود را تخلیه کردن، که هر حیوانی این‌ها را بلد است!» وی در ادامه افزود: «هر نوع فعالیت فرهنگی به ما یاد می‌دهد که با یک‌دیگر حرف بزنیم و به حذف فیزیکی دیگری فکر نکنیم. مسائل خود را از طریق فرهنگ حل کنیم و نه با خشنونت فیزیکی.» هم‌چنین صادقی به نقل از پازولینی، سینما را «خواب در بیداری» تعبیر کرد که نیاز همه انسان‌ها است.

پیش از اعلام نتایج بخش نوشتار سینمایی، «سحر عصر آزاد» به نمایندگی از هیأت داوران، بیانیه‌ی این بخش را قرائت کرد. در این بیانیه، ضمن تقدیر از نویسندگانی که آثار خود را به جشنواره ارسال نمودند، رقابت استانی و ملی در این بخش را رقابتی تنگاتنگ توصیف کرد.

در ادامه، هیأت داوران بخش نوشتار سینمایی متشکل از: «سحر عصر آزاد»، «ناصر صفاریان» و «نیما عباس پور»، از میان ۸۵ اثر ارسال شده متشکل از استانی و ملی و هم‌چنین ۲۵ اثر منتخب راه یافته به بخش مسابقه‌ی جشنواره، هیچ اثری را شایسته‌ی دریافت تندیس ندانستند. اما «بصیر سلیم علاقه‌بند» برای مطلب «یک فیلم ‌در فیلم‌؛ مروری بر یک قاچ مرده یا مردگان بدون کات»، «عطیه حجت» برای نوشتن «یک روز از هم می‌درم این پرده تزویر را…»، «سید علی بهادر» برای مقاله‌ی تحلیلی «آیینه‌ای مقابل دوربین»، «سارا سالاری سعیدی» برای «‌نقدی بر بازنمایی قالی کرمان در سینمای ایران»، «محمد ناظری» برای مصاحبه‌ی «در جست‌وجوی تک درخت، تنهای فراموش شده!» و «شاهد شفیعی» برای نوشتن «درام ایرانی و سفر قهرمان» لوح تقدیر و دیپلم افتخار جشنواره را دریافت کردند.

پیش از اعلام نتایج بخش فیلم‌نامه، «نسیم محمدی فارسانی» به نمایندگی از هیأت داوران این بخش، بیانیه را قرائت کرد. در این بیانیه، داوران با تأکید بر پیوند ادبیات و سینما، اقتباس را راه حلی مناسب برای ارتقای سطح کیفی آثار نویسندگان دانستند.

در ادامه، هیئت داوران بخش فیلم‌نامه متشکل از: «رضا زنگی آبادی»، «نسیم محمدی فارسانی»، «نسیم سیفی پور»، «رضا مقصودی» و «علی اکبر قاضی نظام» از میان ۲۲۷ فیلم‌نامه‌ی ارسال شده به جشنواره، جایزه‌ی بهترین فیلم‌نامه‌ی کوتاه آزاد را به «چپ کل» نوشته‌ی «مصیب حنایی» تقدیم کردند و فیلم‌نامه‌ی «پیرزن و درخت» نوشته‌ی «ربابه هاشمی» را شایسته‌ی دریافت تندیس و دیپلم افتخار دانستند. همین‌طور دیپلم افتخار نیز به فیلم‌نامه‌ی«سهم من» نوشته‌ی «فاطمه اشعری» تعلق گرفت. از میان فیلم‌نامه‌های بلند آزاد نیز، جایزه‌ی بهترین فیلم‌نامه‌ی بلند آزاد، از آنِ فیلم‌نامه‌ی «دوشیزگان آوینیون» نوشته‌ی «سعید ذوالنوریان» و «فاطمه متصدعی» شد.

در بخش اقتباسی، تندیس جشنواره به «سلامون» نوشته‌ی «اشکان چاوشی»، به عنوان بهترین فیلم‌نامه کوتاه اقتباسی اهدا شد و دیپلم افتخار نیز به فیلم‌نامه‌ی «آن‌جا کسی تو را دوست دارد» نوشته‌ی «صدیقه ابراهیمی» تعلق گرفت. هیأت داوران هیچ اثری را لایق دریافت تندیس بهترین فیلم‌نامه‌ی بلند اقتباسی ندانسته و در نهایت، «مریم محمدی» برای فیلم‌نامه‌ی «‌عاشقانه‌های یونس» دیپلم افتخار را دریافت کرد.

پیش از اعلام نتایج بخش فیلم، «مهرداد فراهانی»، از اضافه شدن سه جایزه‌ی پژوهش، فیلم‌نامه، تصویربرداری و تدوین به بخش ملی، و جایزه‌ی پژوهش به بخش استانی خبر داد. هیأت داوران بخش فیلم متشکل از: «مهدی آقاجانی»، «مهرداد فراهانی»، «رقیه توکلی»، «علی محمد قاسمی» و «معین کریم‌الدینی»، در بخش ملی، جایزه‌ی بهترین مستند را به «فرزندان خویبار» ساخته‌ی «آرمان قلی‌پور دشتکی» اهدا کرده و برای همین بخش، دیپلم افتخار نصیب فیلم «عروسکان»، ساخته‌ی «علی دلکاری» شد.

به ترتیب، جایزه‌ی بهترین فیلم داستانی، بهترین انیمیشن و بهترین پژوهش، به «نسرین محمدپور» برای «چپ دست»، «هژیر اسعدی» برای انیمیشن «خولانه وه» و «ابوالفضل سروش مهر» برای «خیابان» اهدا شد. هم‌چنین بهترین فیلم‌نامه، بهترین تصویربرداری و بهترین تدوین، به ترتیب در بخش ملی تعلق گرفت به: «مهدی جزرکی» برای «عزیز»، «آرمان فیاض» برای «دابر» و «فرید دقاوله» برای «۳۳۰ سی سی خاطره».

در بخش استانی، تندیس بهترین مستند، بهترین پژوهش و بهترین تدوین برای فیلم «زیورک» به «مهدی میرزایی» اهدا شد که از این حیث، رکورد بیشترین جوایز بخش مستند جشنواره را در دست دارد. جایزه‌ی ویژه هیأت داوران نیز به «محمد امین کمالی» برای فیلم «شامارون» و تندیس بهترین انیمیشن هم به «سیاه شب» ساخته‌ی «محمد امین کمالی» رسید. دیپلم افتخار بهترین فیلم‌نامه و پژوهش مستند، به ترتیب از آن «زباله» نوشته‌ی «علی اسحاقی» و «تیم دکتر احمد مستوفی» ساخته‌ی «فرهنگ حاتمی» شد. در بخش داستانی نیز، هیأت داوران جایزه‌ی بهترین فیلم‌نامه، بهترین فیلم و بهترین تدوین را به فیلم «ماهکان»، ساخته‌ی «حسام حسینی» و «عباس حسین زاده» اهدا کردند.

در بخش سرباز وطن، فیلم «مادر» ساخته‌ی «ایوب مردانی» به عنوان بهترین فیلم انتخاب شد. اما در بخش فیلم‌نامه‌ی کوتاه و فیلم‌نامه‌ی بلند، به ترتیب «هم‌چنان» نوشته‌ی «نواب محمودی» و «دستمال سرخ‌ها» نوشته‌ی «راحله پاشایی» و «محسن راست خانه»، هر کدام جوایز این بخش را از آن خود کردند.

سرانجام دومین جشنواره‌ی ملی فیلم کرمان، چهارشنبه ۴ خرداد پس از سه روز، با اعلام آثار برگزیده و اهدای جوایز به کار خود پایان داد.

عکس: پارسا شیخ محمدی