سینماسینما، علی شیرمحمدی: رضا مقصودی، فیلمنامه نویس و کارگردان سریال «دوپینگ» که در این ایام در حال پخش از شبکه سه سیماست، سابقه طولانی در خلق موقعیتهای کمیک دارد.
فیلمنامه فیلم ماندگار و پرمخاطب «لیلی با من است» در سال ۱۳۷۴ نام او را در لیست برندگان جشنواره فیلم فجر در بخش فیلمنامه ثبت کرد. در کارنامه مقصودی فیلمنامه های سینمایی «خجالت نکش»، «من سالوادور نیستم»، «اخلاقتو خوب کن»، «از رییس جمهور پاداش نگیرید»، «همیشه پای یک زن در میان است»، «زخم زیتون»، «شیدا»، «مهر مادری» و «کوچه و موزه» وجود دارد که بیشتر این فیلم‌ها توفیقاتی کسب کرده‌اند. «دوپینگ» چهارمین همکاری مقصودی در مقام نویسنده فیلمنامه و اولین تجربه کارگردانی با سیدامیر پروین حسینی در مقام تهیه کننده است. ناگفته نماند که شیوع ویروس کرونا باعث توقف این سریال شد. برای همین فقط ۱۵ قسمت از آن تولید و بقیه به زمان مناسب دیگر موکول شد. با بهانه پخش دوپینگ از تلویزیون با مقصودی گفت‌وگو کرده‌ایم که می خوانید:
قصه دوپینگ چطور شکل گرفت؟ لطفا هم راجع به موضوع و هم شخصیتها و بازیگران توضیح بدهید.
باید عرض کنم که فیلمنامه دوپینگ تقریبا ۱۰، ۱۲ سال پیش به صورت قصه و طرح فیلمنامه و حتی فیلمنامه برای یک اثر سینمایی نوشته شده بود ولی هیچ وقت ساخته نشد، چون اسپانسر چیزی خواسته بود که این فیلمنامه نبود ما هم اقدام به ساخت نکردیم. تا اینکه طرح یک سریال برای شبکه سه مطرح شد و فکر کردم این سریال ممکن است در ساختار تلویزیونی هم جذاب باشد. هر چند فکر می کردم تلویزیون ممکن است سراغ چنین سوژه هایی نرود و البته هنوز هم قدری متعجبم از اینکه دوستان شبکه سه مشتاقانه پذیرفتند و سریال را دوست داشتند و همین جا باید از وسعت نظرشان تشکر کنم. همان موقع به اتفاق همکارم خانم افرا جورابلو، طراحی آن قصه برای سریال را شروع کردیم چون در فیلمنامه سینمایی شخصیتها، فضاها و رخدادها محدودتر و جمع و جورتر بودند ولی در سریال همه اینها اضافه شد و به جای یک خانواده، دو خانواده داریم که هر کدام از این خانواده ها، شخصیت پیدا کردند و قصه های فرعی زیادی اضافه شد تا کار گستره و شکل یک سریال را پیدا کند. هنگام انتخاب بازیگرها و ما به ازای شخصیتهای قصه هم تلاش زیادی کردیم تا متناسب با آنچه در فیلمنامه بود، بازیگران مناسب را پیدا کنیم. هر چند کمی سخت بود چون برخی بازیگرها تمایل نداشتند با تلویزیون همکاری کنند ولی خوشبختانه دوستانی که آمدند مشتاقانه آمدند و کار را دوست داشتند و در طول کار هم انرژی خوبی داشتند.
هدف از ساخت این سریال چه بود؟ چه پیام خاصی را مد نظر داشتید؟
قصد این سریال سرگرم کردن به شکل درست، مناسب و سالم است. دنبال هیچ پیام ویژه خاصی نیست هر چند در مورد صداقت، عشق، مهربانی و شکر نعمت خداوند حرف زده می شود، ولی قصد اصلی سرگرمی است. البته هدف دیگر کار ما این است که بتوانیم طرح جدیدی در ساختار سریالهای تلویزیونی ایران ایجاد کنیم. ساختار یک سریال کمدی خیلی اتفاق افتاده ولی کمدی فانتزی که محور قصه را اتفاقات فانتزی پیش ببرد خیلی کم بوده است. ما تلاش کردیم در این سریال، فانتزی و کمدی نسبت خوبی پیدا کنند و باورپذیر بشوند. تلاش کردیم به وسیله کمدی این فانتزی را باورپذیر کنیم. فکر می کنم اگر این کار کمدی نبود، باورپذیری این قصه فانتزی راحت نبود و خیلی مشکل می شد.
جنس این طنز با آثار طنزی که از شما می‌شناسیم کمی متفاوت است. چطور شد که سراغ چنین طنزی رفتید؟
بله با کارهای قبلی من که بیشتر کمدی موقعیت بود متفاوت است ولی این کار کمی به اسلپ استیک و شوخی های لفظی نزدیک شده، ولی همچنان موقعیتهای کمدی در آن زیاد دیده می‌شود. فکر می کنم شاید این شکل از کمدی برای من عادت شده و خیلی راحت نیست که از کمدی موقعیت فاصه بگیرم. برای همین همچنان در این سریال هم می توان موقعیتهای کمدی پیدا کرد و شخصیتهایی که تلاش می کنند، مخاطب را بخندانند. روز اول هم هدف همین بود، یعنی تلاش برای خلق یک فانتزی و البته یک فانتزی با کمدی آرام و نه یک کمدی پرخنده ولی بعد کمی به سمت کمدی موقعیت رفت و داستان عاشقانه ای همراه این فانتزی شد. در عین حال در سریال یک شخصیت منفی پیدا شد که فکر می کنم شخصیت منفی قصه ها موتور خوبی برای پیشبرد قصه‌اند و فکر می کنم این بخشها به خوبی با هم متصل شده اند.
با توجه به ذائقه مخاطب تلویزیونی و خصوصا با توجه به همزمانی پخش سریال دوپینگ با سریال پایتخت که غیر از موضوع، سابقه طولانی در ذهن مخاطب دارد، بازخورد مخاطب را چطور ارزیابی می‌کنید؟
فکر می کنم همزمانی پخش این سریال با سریالهای نوروزی دیگر ارزیابی خوبی را مقابل ما قرار می دهد. این کار توانسته بین مردم مخاطب خود را داشته باشد، کامنتها و پیامهای مخاطبان نشان می دهد که سریال مخاطب خود را پیدا کرده و دوستش دارند و توانسته ایده و طرح جدیدی برای مخاطب عرضه کند. ارزیابی ها و نظرسنجی های تلویزیون نشان می دهد که استقبال خوب بوده و خوب است که تلویزیون برنامه های مختلف در ژانرهای مختلف برای مردم عرضه کند.
البته باید این را اضافه کنم که سریال دوپینگ در شرایط خاصی تولید شد، چه در مرحله نگارش و چه در مرحله تولید و فیلمبرداری. شرایط خاص حتی به جایی رسید که مجبور شدیم تولید را یک جایی متوقف کنیم و در عین حال تلاش کردیم که این توقف به کلیت کار صدمه نزند ولی بخشهای آخری کار لحن یکدست همه سریال را ندارد ولی چون باید کار را به سرانجام می رساندیم، ادامه دادیم و چون نگران بودیم اتفاقی برای کسی بیفتد مجبور شدیم از یک گروه تولید دیگر همزمان استفاده کنیم و دوستم، برزو نیک نژاد همکاری کرد و بخشهایی را فیلمبرداری کرد که کار را به سرانجام برسانیم. همچنان باید تاکید کنم که به دلیل نوع نگاهی که در قصه بود، فکر نمی کردم که مدیریت شبکه به این راحتی برخورد کند و کار را بپذیرد. ولی نسبت به سالها و موقعیتهای قبل با وسعت نظر به این موضوع نگاه کردند. البته شاید هم ما به ذائقه تلویزیون عادت کردیم. به هر حال همکارانم همه زحمت کشیدند و همه بازیگران و عوامل فنی و غیره تلاش کردند و آقای پروین حسینی با مدیریت خوبشان باعث شدند که کار خوب پیش برود.
نظرتان راجع به ساخت آثار تلویزیونی خصوصا با موضوع طنز برای بالا بردن سلیقه مخاطب چیست؟
برای اینکه سلیقه مردم ارتقا پیدا کند و بالا برود چاره ای نداریم جز اینکه آثار هنری خوبی خلق شود، سریال ها و فیلمهای تلویزیونی با کیفیت بالا چه به لحاظ محتوا و ساحتار خلق شود و این هم به مدیریت رسانه برمی گردد. اگر مدیریت رسانه تلاش کند از آدمهایی که دانش، سلیقه و تجربه این کار را دارند بهره ببرند طبعا آثار خوبی خلق خواهد شد و حتما سطح سلیقه مخاطب هم بالا می رود.