چهره پیشرو سینمای تجربی اروپا درگذشت

شانتال آکرمانشانتال آکرمان سینماگر و نظریه‌پرداز بلژیکی و یکی از مهم‌ترین فیلمسازان اروپایی چند دهه اخیر از دنیا رفت.

به گزارش «سینماسینما»، روزنامه فرانسوی لیبراسیون روز سه‌شنبه خبر درگذشت شانتال آکرمان کارگردان، فیلمنامه‌نویس، بازیگر و نظریه‌پرداز صاحب‌نام بلژیکی را منتشر کرد. او ۶۵ ساله بود.

آکرمان بیش از همه برای فیلم «ژان دیلمان، شماره ۲۳ که دو کومرس، بروکسل دهه طلایی ۸۰» (Jeanne Dielman, 23 Quai du Commerce, 1080 Bruxelles,) تولید ۱۹۷۵ شهرت داشت. او در این فیلم در مدت ۲۰۱ دقیقه سه روز از زندگی ژان بیوه چهل و چند ساله بلژیکی و پسر نوجوانش را در مدت زمان واقعی در یک آپارتمان به تصویر می‌کشد.

دوران کاری آکرمان حدود ۵۰ سال طول کشید و او در این مدت بیش از ۴۰ فیلم ساخت.

اولین فیلم آکرمان یک فیلم کوتاه ۱۶ میلی‌متری به نام «شهرم را منفجر می‌کنم» بود که آن را در ۱۹۶۸ در ۱۸ سالگی ساخت. او در این فیلم سیاه و سفید ۱۳ دقیقه‌ای آشپزخانه خود را نابود و بعد با گاز آن را منفجر می‌کند.

آکرمان متولد ششم ژوئن ۱۹۵۰ در خانواده‌ای یهودی و لهستانی‌تبار در بلژیک بود. مادرش ناتالیا از بازماندگان آشویتس بود. آکرمان در آخرین فیلم خود «No Home Movie» که به تازگی در جشنواره فیلم لوکارنو به نمایش درآمد، حرف‌های طولانی بین خودش و مادر بیمارش را که در ۲۰۱۴ درگذشت، ثبت کرده است. این فیلم هنگام نمایش در جشنواره لوکارنو هو شد که برای آکرمان بسیار سنگین بود. دوستانش می‌گویند او در سال‌های اخیر حال و روز خوبی نداشت و به لحاظ احساسی دچار فروپاشی شده بود.

آکرمان ابتدا می‌خواست نویسنده شود، اما پس از دیدن فیلم «پیرو خله» ساخته ژان لوک گدار در ۱۵ سالگی تغییر عقیده داد و تصمیم گرفت فیلمساز شود. رویکرد غیرمتعارف و ساختارشکنانه گدار برای آکرمان هیجان‌انگیز بود و او این رویکرد را از نخستین فیلم کوتاهش تا پایان عمر حفظ کرد.

آکرمان بعد از انصراف از تحصیل در مدرسه سینمایی در ۲۱ سالگی به نیویورک مهاجرت کرد و در آنجا با آثار سینمای تجربی و زیرزمینی نیویورک از جمله کارهای استن بریکیج، جوناس مکاس، مایکل اسنو، ایوون راینر و اندی وارهول آشنا شد و تحت تأثیر آن‌ها قرار گرفت. او «ژان دیلمن» را در ۲۵ سالگی ساخت.

«خبرهایی از خانه» (۱۹۷۷)، «یک شب کامل» (۱۹۸۲)، «از شرق» (۱۹۹۳) و «کاناپه‌ای در نیویورک» (۱۹۹۶) با بازی ویلیام هرت و ژولیت بینوش و «اسیر» (۲۰۰۰) از دیگر فیلم‌های اوست.

عناصر اضطراب و بیگانگی بر آثار آکرمان سایه انداخته‌اند. او چه در مقالات سینمایی خود و چه در آثار مستندش از روایات خطی و توضیح مستقیم رها بود و ترجیح می‌داد چیزهای اساسی ناگفته بماند.

منتقدان و علاقه‌مندان سینما در سراسر دنیا همواره تجربیات جسورانه آکرمان در قالب فیلم‌های داستانی و غیرداستانی را مورد تحسین قرار می‌دادند.

کارگردان‌هایی چون گاس ون سنت، تاد هینز، سالی پاتر و میشائل هانکه از آکرمان به عنوان یک منبع الهام مهم یاد کرده‌اند.

جی. هوبرمن منتقد فیلم سابق ویلیج وویس آکرمان را با گدار و راینر ورنر فاسبیندر کارگردان آلمانی مقایسه کرد و گفت او به جرات مهم‌ترین فیلمساز اروپایی نسل خودش است.

هرچند نام آکرمان تا حد زیادی با پروژه «ژان دیلمان» – که شاید یکی از سه یا چهار نمونه از مهم‌ترین روایات فمینیستی در عرصه تصویر باشد – گره خورده است، اما همه‌فن‌حریف بودن او باعث شد بیش از هر چیز دیگر مورد احترام باشد.

آکرمان در ۱۹۹۱ یکی از داوران چهل و یکمین جشنواره فیلم برلین بود.

ثبت شده در سایت پایگاه خبری تحلیلی سینما سینما کد خبر 3803 و در روز سه شنبه ۱۴ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۱۸:۲۸:۵۸
2024 copyright.