

سعید مروتی| سینمایی نویس:
«… و ایمان به استادی هیچکاک، برای تماشاگر «جنون» امری ناگزیر است زیرا جنون، فیلمی است چنان که گویی برآمده از زیردست یک جوان، پرخون و گرم و گدازنده و در هر لحظه زنده و در هر لحظه قادر به بازی با عواطف بیننده؛ بینندهای که بار دیگر مفتون و مات، خود را در مقابل رهبر ارکستر توانا و جادوگری مییابد که با اشاره چوبدست خود میتواند به آسانی او را به هر حال که میخواهد سوق دهد.»پرویز دوایی
جنون پس از شکست همهجانبه «توپاز»(۱۹۶۹) نشان از بازگشت استاد به حیطه آشنایش داشت. هیچکاک در کهنسالی بهندرت میتوانست شاهکارهایش را در دهههای ۴۰، ۵۰ و اوائل دهه۶۰ تکرار کند. جنون هم اثر درخشانی در کارنامه هیچکاک نیست ولی فیلم خوبی است که استادانه ساخته شده. پیداست که دستمایه جنون شاخکهای حسی هیچکاک را فعال و ذهن خلاقش را درگیر آفریدن جهانی تیره و تاره کرده که محصولش از ترکیب نبوغ و فنسالاری بیرون آمده. هیچکاک در آخرین فیلمهایش تلختر و ناامیدتر بهنظر میرسید. تلخی همراه با پوچانگاری جنون را هم باید به پای احوالات شخصی استاد گذاشت. در جنون، بسیاری از مؤلفههای سینمای هیچکاک را میتوان مشاهده کرد. مهمترینش شاید به اشتباه گرفتهشدن فردی بیگناه به جای مجرمی خطرناک باشد. در جنون ریچارد بلینی (جان فینچ) آنقدر عصبانی و ناامید و شکستخورده است که با قاتلی متجاوز اشتباه گرفته میشود. همه شواهد علیه ریچارد بلینی است درحالی که قاتل دوست صمیمیاش باب راسک (بری فاستر) است.
سکانس برگزیده: در طول فیلم دیدهام که باب راسک (بری فاستر) چگونه طعمههایش را به دام میاندازد؛ قاتلی که قربانیانش را با کروات خفه میکند و هیچکاک جنایت را با تمام جزئیاتش نشانمان داده است. حالا باب راسک سراغ ببز میلیگان (آنا میسی) رفته است؛ دختر جوانی که در وضعیتی آشفته و بههم ریخته و پس از ترککردن محل کارش، در دام باب میافتد. صحنه شلوغ بازار میوه مقدمهای است بر جنایتی که در انتظارش هستیم. به خانه باب میرسیم. هیچکاک با حرکت دوربین ما را به همراه کاراکترها به داخل ساختمان میبرد. باب و ببزی داخل آپارتمان میشوند ولی دوربین- تماشاگر پشت در میمانند. حالا همه مسیری که آمدهایم را بازمیگردیم. در یک نمای طولانی استادانه دوربین عقب میکشد، راهپله را بازمیگردد. به بیرون از ساختمان میرود و همچنان به حرکتش ادامه میدهد و به آن سوی خیابان میرسد. میدانیم که در آپارتمان چه اتفاقی در حال رخدادن است. حالا جنایت بدون آنکه به تصویر کشیده شود آفریده میشود.
توصیف پرویز دوایی از این سکانس در نقدی که سال۱۳۵۱ با عنوان «معصومیت از دست رفته» نوشت همچنان خواندنی و پرنکته است: «صحنه کوتاه و ظاهرا بسیار سادهای که دوربین فیلمبرداری بعد از مشایعت شکارچی و شکار تا جلوی در آپارتمان (جایی که راسک آن دختر میخانهچی را به خانه خود میبرد و جملهای را برزبان میآورد که روشن میکند در آپارتمان چه خواهد شد)، پاپس میکشد و مسیر پلهها را تا خیابان به عقب برمیگردد. این حرکت کند و آرام، واجد همه آن سردی و بیاعتنایی زندگی است که از کنار تراژدی میگذرد. در این لحظات کوتاه تمام بار فاجعه، با تمام آنچه که میلیونها تماشاچی هرکدام تکتک میتوانند از صحنه جنایت در ذهن خود بازسازی کنند بر دوش تکتک آنها سنگینی میکند. «شوک» حاصله از این فاجعه چند لحظه سکوت را به صحنه مستولی میکند، دوربین که به خارج از ساختمان میرسد رفت و آمدها و سروصداها باز دنبال میشود.»

برچسبها: آلفرد هیچکاک, جنون
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- جزئیات برنامههای جشنواره ترایبکا اعلام شد/ نمایش فیلمهای خاطرهانگیز هیچکاک، اسکورسیزی و اسپیلبرگ
- با «بیگانگان در قطار»؛ دیوید فینچر فیلم هیچکاک را بازسازی میکند
- «یک میخ و چند کت» در مستندات یکشنبه و نسخه مرمت شده «دردسر هَری» در سینماتک خانه هنرمندان ایران
- «سرگرمی آدمکش» هیچکاک ترجمه و منتشر شد
- از همه عجایب، تعجب نکنید!/ درباره انتخاب صد فیلم برتر تاریخ سینما از سوی مجله سایت اند ساند
- گوهرهایی ناب که جایی در سینمای محبوب فرهادی نداشتند/ درباره انتخابهای آقای کارگردان در ویدئو کلوب «جی ام»
- صدای سنج / چرا هیچکاک باید «مردی که زیاد میدانست» را از نو میساخت
- زمانی که دست سرنوشت به در میکوبد تا کابوس را به بیداری آورد
- برشهای کوتاه/ در ستایش Long Take
- من خود سورئالیسم هستم/ درباره سالوادور دالی
- سکانس طلایی/ طناب
- سکانس طلایی/ ام را به نشانه قتل بگیر
- عنصر زمان در خدمت تعلیق/ تحلیل سکانس حمله پرندگان به دانشآموزان در فیلم «پرندگان» + ویدئو
- برشهای کوتاه/ پلانهایی از «ربهکا» هیچکاک در برابر مینی سریال «ربهکا» اوبراین
- برشهای کوتاه/ صحبتهای آلفرد هیچکاک درباره اهمیت تصویر در سینما
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- اکران آنلاین «بچه زرنگ» از ۵ فروردین
- میزبانی عمارت نوفل لوشاتو از بیش از ۵۰ هزار مخاطب در سال ۱۴۰۳
- بیست و یکمین جشنواره تصویر سال در ایستگاه پایانی/ برگزیدگان معرفی شدند
- هومن عظیمی مدیرکل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی شد
- درباره سریال جاسوسی «سازمان »با تم روانشناختی
- راهیابی انیمیشن ایرانی به جشنواره هپی ولی آمریکا
- از ۲۵ فروردین؛ سریال هومن سیدی به شبکه نمایش خانگی میآید
- مهدی مسعودشاهی درگذشت
- نمایش «مرسی آقای لانگلوا» در شب فرهنگی ایران و فرانسه
- پایان مهلت ثبتنام بخش رسمی جشنواره کن/ فیلمهایی که شیفتگان سینما را مشتاق جشنواره فرانسوی میکند
- به کارگردانی گرتا گرویگ؛ جیمز باند سابق به دنیای نارنیا میرود
- ترویج فرهنگ نیکوکاری با حمایت همراه اول از بیماران پروانهای
- معرفی بستههای ویژه رومینگ نوروزی همراه اول
- دیوان عالی کشور تایید کرد؛ حکم قصاص و زندان عاملان قتلِ داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر
- ۵ فیلم کوتاه ایرانی در بخش رقابتی جشنواره سوئیس
- اسپانسر ساسی مانکن و معاویه کیست؟
- در دومین هفته اکران؛ تیزر «هفت بهارنارنج» منتشر شد
- پروانه ساخت غیرسینمایی برای ۹ فیلمنامه صادر شد
- هفت نکته از جشنواره ۴۳ فیلم فجر/فیلمسازی به مثابه شغل کارمندی
- ناگفته های منوچهر شاهسواری از سریال در پناه تو
- بلاگرهای سینمایی، بلایی سینمایی
- فوت «اشرف سادات» فیلمهای داودنژاد/ بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم دوبی درگذشت
- فوت بازیگر «هری پاتر» و «دکتر هو»/ سایمون فیشر-بکر درگذشت
- همراه اول و وزارت نفت برای هوشمندسازی صنعت نفت و گاز تفاهمنامه امضا کردند
- همراه اول و دانشگاه علموفرهنگ تفاهمنامه همکاری امضا کردند
- مجوز ساخت سینمایی برای ۸ فیلمنامه صادر شد
- سومین دوره جایزه همراه اول برای رسالههای برتر مهندسی برق و فناوری ارتباطات برگزار میشود
- یادداشت کیوان کثیریان/ نامهای به ساترا؛ جهانِ تصویر، تحت کنترل شماست
- ترجمه اختصاصی سینماسینما/ درسهایی که نویسندگان از جدال ترامپ و زلنسکی میآموزند
- زمان همه چیز را درست میکند؟/ «۱۰۰۱» جای خود را باز کرد