

سعید مروتی| سینمایی نویس:
«… و ایمان به استادی هیچکاک، برای تماشاگر «جنون» امری ناگزیر است زیرا جنون، فیلمی است چنان که گویی برآمده از زیردست یک جوان، پرخون و گرم و گدازنده و در هر لحظه زنده و در هر لحظه قادر به بازی با عواطف بیننده؛ بینندهای که بار دیگر مفتون و مات، خود را در مقابل رهبر ارکستر توانا و جادوگری مییابد که با اشاره چوبدست خود میتواند به آسانی او را به هر حال که میخواهد سوق دهد.»پرویز دوایی
جنون پس از شکست همهجانبه «توپاز»(۱۹۶۹) نشان از بازگشت استاد به حیطه آشنایش داشت. هیچکاک در کهنسالی بهندرت میتوانست شاهکارهایش را در دهههای ۴۰، ۵۰ و اوائل دهه۶۰ تکرار کند. جنون هم اثر درخشانی در کارنامه هیچکاک نیست ولی فیلم خوبی است که استادانه ساخته شده. پیداست که دستمایه جنون شاخکهای حسی هیچکاک را فعال و ذهن خلاقش را درگیر آفریدن جهانی تیره و تاره کرده که محصولش از ترکیب نبوغ و فنسالاری بیرون آمده. هیچکاک در آخرین فیلمهایش تلختر و ناامیدتر بهنظر میرسید. تلخی همراه با پوچانگاری جنون را هم باید به پای احوالات شخصی استاد گذاشت. در جنون، بسیاری از مؤلفههای سینمای هیچکاک را میتوان مشاهده کرد. مهمترینش شاید به اشتباه گرفتهشدن فردی بیگناه به جای مجرمی خطرناک باشد. در جنون ریچارد بلینی (جان فینچ) آنقدر عصبانی و ناامید و شکستخورده است که با قاتلی متجاوز اشتباه گرفته میشود. همه شواهد علیه ریچارد بلینی است درحالی که قاتل دوست صمیمیاش باب راسک (بری فاستر) است.
سکانس برگزیده: در طول فیلم دیدهام که باب راسک (بری فاستر) چگونه طعمههایش را به دام میاندازد؛ قاتلی که قربانیانش را با کروات خفه میکند و هیچکاک جنایت را با تمام جزئیاتش نشانمان داده است. حالا باب راسک سراغ ببز میلیگان (آنا میسی) رفته است؛ دختر جوانی که در وضعیتی آشفته و بههم ریخته و پس از ترککردن محل کارش، در دام باب میافتد. صحنه شلوغ بازار میوه مقدمهای است بر جنایتی که در انتظارش هستیم. به خانه باب میرسیم. هیچکاک با حرکت دوربین ما را به همراه کاراکترها به داخل ساختمان میبرد. باب و ببزی داخل آپارتمان میشوند ولی دوربین- تماشاگر پشت در میمانند. حالا همه مسیری که آمدهایم را بازمیگردیم. در یک نمای طولانی استادانه دوربین عقب میکشد، راهپله را بازمیگردد. به بیرون از ساختمان میرود و همچنان به حرکتش ادامه میدهد و به آن سوی خیابان میرسد. میدانیم که در آپارتمان چه اتفاقی در حال رخدادن است. حالا جنایت بدون آنکه به تصویر کشیده شود آفریده میشود.
توصیف پرویز دوایی از این سکانس در نقدی که سال۱۳۵۱ با عنوان «معصومیت از دست رفته» نوشت همچنان خواندنی و پرنکته است: «صحنه کوتاه و ظاهرا بسیار سادهای که دوربین فیلمبرداری بعد از مشایعت شکارچی و شکار تا جلوی در آپارتمان (جایی که راسک آن دختر میخانهچی را به خانه خود میبرد و جملهای را برزبان میآورد که روشن میکند در آپارتمان چه خواهد شد)، پاپس میکشد و مسیر پلهها را تا خیابان به عقب برمیگردد. این حرکت کند و آرام، واجد همه آن سردی و بیاعتنایی زندگی است که از کنار تراژدی میگذرد. در این لحظات کوتاه تمام بار فاجعه، با تمام آنچه که میلیونها تماشاچی هرکدام تکتک میتوانند از صحنه جنایت در ذهن خود بازسازی کنند بر دوش تکتک آنها سنگینی میکند. «شوک» حاصله از این فاجعه چند لحظه سکوت را به صحنه مستولی میکند، دوربین که به خارج از ساختمان میرسد رفت و آمدها و سروصداها باز دنبال میشود.»

برچسبها: آلفرد هیچکاک, جنون
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- گوهرهایی ناب که جایی در سینمای محبوب فرهادی نداشتند/ درباره انتخابهای آقای کارگردان در ویدئو کلوب «جی ام»
- صدای سنج / چرا هیچکاک باید «مردی که زیاد میدانست» را از نو میساخت
- زمانی که دست سرنوشت به در میکوبد تا کابوس را به بیداری آورد
- برشهای کوتاه/ در ستایش Long Take
- من خود سورئالیسم هستم/ درباره سالوادور دالی
- سکانس طلایی/ طناب
- سکانس طلایی/ ام را به نشانه قتل بگیر
- عنصر زمان در خدمت تعلیق/ تحلیل سکانس حمله پرندگان به دانشآموزان در فیلم «پرندگان» + ویدئو
- برشهای کوتاه/ پلانهایی از «ربهکا» هیچکاک در برابر مینی سریال «ربهکا» اوبراین
- برشهای کوتاه/ صحبتهای آلفرد هیچکاک درباره اهمیت تصویر در سینما
- معرفی بهترین فیلمهای «معمایی» تاریخ سینما / فرهادی با سه فیلم در میان ۱۰۰ فیلم برتر
- برشهای کوتاه/ ویدئویی درباره ویژگیهای فیلمهای هیچکاک
- گنجینهای از اقلام خاطرهانگیز هالیوود حراج میشود/ دوربین هیچکاک و کلاه تام کروز
- اسکورسیزی از تجربه زندگی در قرنطینه فیلم ساخت
- بازیگر «روانی» درگذشت
نظر شما
پربازدیدترین ها
- خبرهایی از جشنواره لوکارنو/ شهرام مکری داور بخش عملکرد اول شد
- سینماسینما/ پسر هالیوود/ برترین بازیهای تام کروز به مناسبت تولد شصت سالگیاش
- دیزنی، مالکیت انحصاری «میکی ماوس» را از دست میدهد
- رسول صدرعاملی: در هیچ کدام از دولتهای قبل سینمای کودک و نوجوان جدی گرفته نشد
- چند فیلم جمع و جور/ نگاهی به «باید بیایی و آن را ببینی»، «اتاقی از آن خودم»، «بترکون» و «کلام» در جشنواره کارلووی واری
آخرین ها
- چند فیلم جمع و جور/ نگاهی به «باید بیایی و آن را ببینی»، «اتاقی از آن خودم»، «بترکون» و «کلام» در جشنواره کارلووی واری
- رسول صدرعاملی: در هیچ کدام از دولتهای قبل سینمای کودک و نوجوان جدی گرفته نشد
- دیزنی، مالکیت انحصاری «میکی ماوس» را از دست میدهد
- سینماسینما/ پسر هالیوود/ برترین بازیهای تام کروز به مناسبت تولد شصت سالگیاش
- خبرهایی از جشنواره لوکارنو/ شهرام مکری داور بخش عملکرد اول شد
- «نان مقدس» برنده جایزه دومین جشنواره فیلم کُردی مسکو شد
- ماجرای خدیجه خانم تجریشی/ مروری بر نقاط قوت و ضعف مجموعه «جیران»
- اطلاعیه ادارهکل هنرهای نمایشی؛ تئاتریها بدون پروانه نمایش تمرین و هزینه نکنند!
- واکنش رضا کیانیان به اظهارات توهین آمیز حسن عباسی درباره فوتبالیست ها
- مدیر جشنواره فیلمهای ایرانی پراگ، جایزه جشنواره کارلووی واری را گرفت
- برای مجوز کارگردانی باید ۱۰۰ امتیاز گرفت/ تغییر در فرمول امتیازدهی
- “گل یا پوچ” در رادیو نگاه تازه ای به اعتیاد دارد
- مردی که خودِ زندگی بود و دیگر هیچ/ به بهانه سالروز درگذشت عباس کیارستمی
- کنسرت نمایش سی صد / گزارش تصویری
- نشست هماندیشی دبیر جشنواره فیلم کودک با سینماگران / گزارش تصویری
- روایتهایی از زندگی معاصر/ نگاهی به سه فیلم «جویلند»، «تصمیم به ترک کردن» و «ایئو» در جشنواره فیلم کارلووی واری
- نشست خبری جشنواره عروسکی / گزارش تصویری
- همراهاول، ارزانترین اپراتور آسیا برای حجاج
- وزیر ارشاد: نقض قانون، خط قرمز ماست/ هنرمندان از مجوزها تخطی نکنند
- آثار راهیافته به بخش داستانی کوتاه و نیمه بلند جشنواره فیلم شهر معرفی شد
- با حضور رئیس سازمان سینمایی؛ هیات امنای جدید مرکز گسترش معرفی شدند
- پروانه نمایش برای دو فیلم صادر شد
- نخستین آکادمی آنلاین استعدادیابی و مهارتآموزی ایران افتتاح شد
- سید جواد هاشمی مطرح کرد؛ سوءتفاهم با رقص یک گربه/ با گیشه ۵۰ میلیارد تومانی هم ضرر میکنیم!
- در سینماتک خانه هنرمندان ایران مطرح شد؛ چرا کسی «کریمر علیه کریمر» را جدی نگرفت؟/ فیلمی که در یادها ماند
- یک مسابقه طلایی برای شنوندگان رادیو
- اکران خصوصی فیلم روز ششم / گزارش تصویری
- هرج و مرج خانوادگی/ نگاهی به «بورنهلم لعنتی»، «پیهتا» و «احمقها» از بخشهای مسابقه جشنواره کارلووی واری ۲۰۲۲
- موج جدید کرونا در رادیو بررسی شد
- اثر مشترک آلبانو و فریمن منتشر شد