سینماسینما، حمیدرضا گرشاسبی
بیاییم فکر کنیم در سال‌های آغازین پیروزی انقلاب هستیم. به ۴۰ سال قبل برگشته‌ایم و پدربزرگی با نوه‌اش مقابل مجلس قانون‌گذاری‌های پیش از انقلاب ایستاده‌اند و پدربزرگ شروع می‌کند برای نوه‌اش داستانی بگوید از سیر و روند رسیدن مجلس به این نقطه‌اش. در واقع زمان حالِ داستانی فیلم «بهارستان، خانه ملت» را سال‌های اول انقلاب می‌گیریم و بعد یک فلاش‌بک کامل می‌زنیم به اولین نقطه‌های بروز و ظهور مجلس. به این ترتیب، پدربزرگ یک داستان «یکی بود یکی نبود» را برای او تعریف می‌کند و از بای بسم‌الله تا تای تمتِ مجلس را به عرض او می‌رساند. به این ترتیب، «بهارستان، خانه ملت» «یک آن‌چه گذاشت درباره مجلس» است در زمانی که قرار است فصلی جدید از این نهاد کارش را شروع کند. فیلم‌هایی از نوع «بهارستان» فیلم‌هایی واقعه‌محور و سرگذشت‌نگار هستند. فیلم از جایی و نقطه‌ای آغاز شده، روی یک خط راه می‌رود، به آخرین نقطه می‌رسد و روایت را به انجام می‌رساند. گیرم این میان، نقاطی باشند که گاه به گاه حرکت راوی را کند می‌کنند و او را مجبور می‌سازند بایستد و بر آن‌ها تامل بیشتری بکند تا آن نقاط شکوفاتر شوند؛ بازتر شوند و جزئیات بیشتری از آن‌ها آشکار شود، چراکه آن‌ها نقطه‌های جذاب این مسیرند؛ مکان‌های دیدنی کنار جاده‌اند. البته هر گاه سخن از جذابیتی در این فیلم به میان می‌آید، آن‌جا حتما قتلی و تروری نیز صورت گرفته است. کسانی توطئه کرده‌اند به نابودی یکی و گروهی، یا بزرگ‌سالی را می‌خواسته‌اند سنت کنند و همین‌طور کسی تاج شاهی پیش و پس بر سر پادشاه وقت گذاشته است.
«بهارستان، خانه ملت» فیلمی است که از آرشیو می‌آید. هر آن‌چه منبع و مواد خام است، برای عناصر روایی این اثر، از قبل وجود داشته و در جاهای مختلف روی هم انباشت بوده‌اند و در بایگانی. این‌جا آن‌چه اهمیت دارد، بیرون کشیدن اسناد درست از درون تاریخ است. در «بهارستان، خانه ملت» عکس‌ها به مثابه اسناد عمل می‌کنند. هر عکس استناد دارد به لحظه‌ای از تاریخ؛ لحظه‌ای که خود فقط یک آن ـ میزان از زمان که در یک عکس وجود داردـ نیست، بلکه هر عکس یا سند در ردیفی دیگر از هم‌سلک‌های خود و در مجاورت دیگر عکس‌ها معنا می‌یابد و قطعه‌ای می‌شود از یک پازل تاریخی. هر سند از سند قبلی خود ناشی شده و سبب پیدایش سندی در ادامه شده است. و الحق که این اندازه عکس‌های تازه و هماهنگ با لحظه‌های تاریخی مجلس در این فیلم، آن را به استثنایی در میان فیلم‌های این‌چنینی تبدیل کرده است. رنگی که هر کدام از عکس‌ها به خود گرفته‌اند نیز تمهیدی روزآمد است که به فیلم طراوتی بخشیده و آن را در بُعد تصویری جلوه‌دارتر کرده است.
منبع: ماهنامه هنروتجربه