سینماسینما، محمد حقیقت

بعد از بازگشائی سینماها در پاریس و شهرستان ها، فیلم‌های فرانسوی بسیاری روانه اکران شدند که یکی از بهترین آنها اولین ساخته سمیر قسمی، به نام ابراهیم Ibrahim است که در جشنواره کن ۲۰۲۰ پذیرفته شده بود و در ۱۰۰سالن روی پرده رفت.

کارگردان فیلم از بازیگران پرکار فرانسوی است که اصلیت الجزایری دارد. او در ۱۹۶۷ از پدر و مادری الجزایزی در پاریس به دنیا آمده و از سال ۱۹۸۸ در ابتدا بعنوان بازیگر تئاتر و سپس سینما و تلویزیون وارد فعالیت هنری شد که حاصل آن حضور در بیش از پنجاه فیلم در نقش های کوچک و بزرگ است.

به عنوان کارگران با فیلم کوتاه یک شنبه است در ۲۰۰۸ شروع به کار کرد که با استقبال در محافل سینمائی روبرو شد. برای ساخت اولین فیلم بلندش مدت سه سالی به جستجوی تهیه کننده گشت. وی برای نوشتن سناریو نخستین فیلم بلندش از تجربه زندگی خود و رابطه اش با پدر الهام گرفته است که در گفتگو هایش در مطبوعات به آن اشاره دارد و برای وی بسیار احترام قائل است.

داستان ابراهیم که در ابتدا سازنده برای آن عنوان آشیل را انتخاب کرده بود روایتگر جوان دبیرستانی است به نام ابراهیم که با پدر الجزایری اش که در یک رستوران کار می‌کند، به تنهائی در پاریس زندگی می‌کنند. پدر او را به تنهائی بزرگ کرده است. پسر شیفته فوتبال است و آرزوی قهرمان شدن دارد شب ها به تنهائی و دائما پای تلویزیون به تماشای فوتبال مشغول است و لحظات بسیاری خود را جای قهرمانان فوتبال تصور می‌کند و به هیجان می آید، بیشتر روزها در میدان فوتبال به تمرین می پردازد، اما در عمل استعدادی برای پیشرفت در این زمینه ندارد. پدر که درآمد ناچیزی دارد، از خرابی دندان هایش رنج می‌برد و باید هزینه بالائی برای ترمیم آنها بپردازد. این عمل باعث خواهد شد که او بتواند شغل مهمتری در همان رستوران به دست آورد. وی چون سواد آن‌چنانی ندارد حتی برای نوشتن چکی که باید به دندان پزشک بدهد، از پسرش می‌خواهد که مبلغ آن‌را بنویسد. پدر که همواره با پسر مدارا می‌کند، علیرغم مشکلات مالی، هزینه باشگاه فوتبال پسرش را هم تامین می‌کند به امید آن‌که وی فوتبالیست مهمی بشود.

فیلم راجع به سختی های زندگی برای پدر از یک سو و پسر از سوی دیگر است. از یک سو پدر برای به دست آوردن شغل جدید پیشخدمت بودن در یک رستوان نسبتا سطح بالا باید در ارتباط مستقیم با مشتریان باشد، و مجبور به ترمیم چند دندان جلو خود است که نیاز به پروتز دارد. هزینه های این عمل پول بالائی می طلبد که وی باید آن‌را پس انداز کند، ازسوی دیگر پسرش که شیفته فوتبال است پیشرفتی در کارش ندارد و همین پدر را نگران کرده است. ابراهیم به عنوان پسر یک عرب تبار، که حالا ملیت فرانسوی دارد، باید بتواند جای خود را در این جامعه فرانسوی باز کند. او بیشتر با دوستان دورگه‌اش در ارتباط است و روزی هم یکی از همین دوستان، او را برای به دست آوردن پول راحت و سریع، به دزدی وغیره می‌کشاند. اما در ماجرایی گرفتار می‌شود و پدر باید برای آزادی او همه پولی را که پس انداز کرده بود، به صاحب فروشگاه بپردازد تا ابراهیم به پلیس تحویل داده نشود. روزها می‌گذرد و تنش بین ابراهیم و پدر به شدت بالا گرفته به نزاع ختم می‌شود، پسر خانه را با عصبانت ترک می‌کند و تمامی شب تنها و بی کس در خیابانهای پاریس سرگردان می‌ماند ، در پارکی شب را به صبح می‌رساند. در ادامه ماجراهای دیگری برای وی رخ می‌دهد.

ابراهیم که مدتی است پاسخ تلفن های پدر را نمی‌دهد تصمیم ندارد با پدرش برای همیشه قهر کند. او به دنبال یافتن پولی است که بتواند قرض ناخواسته به پدرش را پس بدهد تا وی بتواند پروتز دندان هایش را که در مطب پزشک معالج، آماده است به دست آورد.

رابطه پدر و پسر و کشمکش بین آنها، همواره زمینه جذاب و درگیر کننده ای برای نویسندگان و فیلمسازان بوده است که در این فیلم سمیر قسمی به خوبی برای ترجمان آن به تصویر، موفق عمل کرده است. وی در این قصه درعین حال رابطه های لطیف و خشن را درهم آیخته و ازسوئی نقاط امیدبخشی در اثر خود با ظرافت بافته است که بااحساس نوشته شده و از نظرساخت و هدایت بازیگران هوشمندانه از کار درآمده است. سناریوآن با دقت وقایع را به پیش می‌برد و تماشاگر را درگیر ماجراهای ابراهیم و جهان پیرامون او می کند.

پدر وپسر در اینجا هم به هم نزدیک هستند از همدیگرغریب افتاده اند، غربتی دوگانه. ماجرای دوفرهنگی بودن پدر و پسر لابه‌لای قصه خوب بافته شده است. کارگردان که سالهاست بازیگری کرده از تجارب خود به نحو شایسته ای برای هدایت بازیگران که اغلب آماتور هستند بهره برده است. خود او نیز که در فیلم‌های کارگردانان مهم فرانسوی بازی کرده بود، در فیلم خودش در نقش پدر بازی خوبی ارائه داده است.

فیلم ابراهیم به نوعی باز آفرینی نئورئالیستی امروزه در جامعه فرانسوی است که در آن ایثار بزرگ خانواده برای فرزند، نقش قابل توجهی ایفا کرده است. ابراهیم جدا از انتخاب شدن در جشنواره کن ۲۰۲۰، توانست جوایزی هم در جشنوارها از جمله در جشنواره آنژه که ویژه فیلمهای اول اروپائی است به دست آورد. این فیلم مورد توجه بسیاری از منتقدین قرار گرفته است و تماشاگران نیز از آن استقبال کرده اند که باعث آسان کردن راه این کارگردان برای به دست آوردن تهیه کننده فیلم بعدی اش خواهد شد. وی در گفتگوی خودمانی می‌گفت که درحال کارکردن روی سوژه فیلم بعدی اش است.