محمد تاجیک :اجاره نشین ها را می توان از بهترین کمدی های تاریخ سینمای ایران دانست.
خود مهرجویی درباره اجاره نشین ها گفته: این فیلم کمدی صرف نبود بلکه طنزی است که در آن تراژدی وجود دارد (خانه یی که در نهایت در حال ویران شدن است.)
/انتظامی می گفت ممکن است گرگها ما را تکه پاره کنند/
ایرج راد در مصاحبه ای با خبرگزاری مهر در مرداد ۹۲ درباره این فیلم گفته :برای فیلمبرداری “اجاره نشین ها” از دو ساختمان استفاده می کردیم، بخش درونی ساختمان در خیابان پیامبر بود که در آن زمان تنها یک بیابان بود، به گونه ای که عزت الله انتظامی می گفت اگر یک شب فیلمبرداری طول بکشد، ممکن است گرگها ما را تکه پاره کنند. ساختمان بیرونی و نمای ظاهری ساختمان “اجارهنشین ها” نیز روبروی نیروگاه برق آلستوم بود که تمام اطراف این نیروگاه نیز بیابان بود.
/سکانس جاری شدن آب در راه پلههای ساختمان،بدون بدلکار بود/
ایرج راد در ادامه همین مصاحبه گفته :سکانس دیگری که بدون استفاده از بدلکار بازیگران در آن حضور داشتند، جاری شدن آب در راه پلههای ساختمان بود. برای گرفتن این سکانس منبع آب بزرگی در نظر گرفته شده بود و ما جلوی مسیر جریان آب قرار می گرفتیم و درب منبع آب را باز می کردند و آب با فشار بالا ما را با خود می برد.
/تلفن واقعا در دستان اکبر عبدی منفجرشد/
راد در ادامه کفته هرچند این فیلم سینمایی پر از حادثه بود اما هیچ گونه اسپشیال افکتی برای گرفتن این سکانس ها وجود نداشت. حتی زمانی که تلفن در دستان اکبر عبدی منفجر می شود، از بدلکار استفاده نشد و خودش این سکانس را بازی کرد. تمامی سکانس هایی که در این فیلم گرفته شده واقعا اتفاق افتاد و بارها و بارها بازیگران در این فیلم صدمه دیدند.
/حافظ سینمای ایران/
اجازه نشین ها ۱۳۶۶محصول داستان مالک یک ساختمان مسکونی چند طبقه است که پیش از انقلاب، از کشور خارج شده، بر اثر تصادف قطار کشته می شود و خانه مجهول الوارث باقی می ماند و… منتقدی در زمان نمایش این فیلم می نویسد: نمایش آخرین ساخته داریوش مهرجویی مانند شکفتن گلی است خوشبو در خارستان عظیم فیلم های کلیشه یی که عطر آن تا فرسنگ های دور شامه را می نوازد، به راستی باید گفت «اجاره نشین ها» غزل دلگشایی است از داریوش مهرجویی که شایسته است او را حافظ سینمای ایران بنامیم.
/نقد لس آنجلس تایمز بر اجاره نشینهای مهرجویی/
اجاره نشینهادر زمان نمایش فیلم اجاره نشینها ،روزنامه لس آنجلس تایمز نقد جالبی را بر این فیلم منتشر کرد .
متن کامل این یادداشت به شرح زیر است :
کوین توماس
اجاره نشینها ،طنزی هوشمندانه و اجتماعی که شاید استعاره ای است از ایران
اجاره نشینها اثر داریوش مهرجویی نسیم تازه ایست که از همه جای ایران می وزد .طنز اجتماعی چیزی نیست که در حال حاضر بشود در ایران انتظار داشت و این امر باعث شده که فیلم بیشتر لذت بخش باشد .گفته می شود طنز این فیلم آن را مردم پسندترین فیلم تاریخ سینمای ایران ساخته است و هیچ فیلم دیگری نتوانسته تا این اندازه –از این نظر _عالمگیر شود .
در حاشیه شهر تهران ،در منطقه ای شبیه بیابان ،در میانه ناکجا آباد ،یک خانه آپارتمانی فکستنی است که مفهوم جدیدی از بنای بد ساخت را القا می کند .چیزی نمانده سقفها فرو بریزد ولوله ها بترکد .با این همه عباس با بازی عزت الله انتظامی مباشر شکم گنده میانسال ،بنابه دلایلی ،نه فقط خودش ساختمان را تعمیر نمی کند بلکه به مستاجرها هم اجازه انجام چنین کاری نمی دهد .
یقینا،دعوا مرافعه ها راه می افتذ ،عربده ها کشیده می شود ،با مشتهای گره کرده به جان هم می افتند و کسان بیشتری واردمیدان عمل می شوند ،اشخاصی مثل کارگران وتعمیر کاران بد خلق می فهمند هیچ کس نمی خواهد دستمزدشان را بپردازد و نیز چنین بنگاه دار و دلال دوره گرد وولگرد .
با این همه در میانه جنجالهای تقریبا پایان ناپذیر ،در می یابیم که مهر جویی برای تمام این مردمی که به صحنه کشانده ،دلسوزی می کند ،بی آنکه در موردشان به داوری بنشیند .اینکه مستاجرها برحق اند و عباس بر حق نیست مانع از آن نمی شود که مهر جویی نقاط ضعفی را که در طبیعت هر کسی هست ،نشان دهد و فراسوی آن ،از سرشت انسانی هر کس تجلیل کند.
برای یک کمدی،زمان فیلم قدری طولانی است ،اما زمان اضافی به هدر نرفته است …اجاره نشینها ظاهرا فیلمی است حیرت انگیز از مهرجویی ،چون او یکی از فیلمسازان برجسته ایران در دو دهه اخیر است که به دلیل دو فیلم غم انگیز گاو و دایره مینا در غرب شناخته شده است …در فیلم اول وابستگی یک کشاورز به گاوش مطرح شده است و فیلم دوم که یکی از شاهکارهای سبک نئورئالیستی است ،درباره پیر مردی است که همراه نوه اش ،در آخرین سالهای رژیم شاه ،به تهران می آید ودر فساد أن رژیم به تباهی کشیده می شوند.
اگر درآن فیلم،پیر مردی که ناچار می شود خون خود را بفروشد ،تمثیلی نقادانه وروشن است ،آیا نمی توانیم اجاره نشینها را تمثیلی از جامعه ایران بدانیم ،در دوران معاصر؟مهرجویی استاد کنایه است و زیر کانه پاسخ این پرسش را به خود ما واگذار می کند.
Los angeles times ،march241990
/روایت یشایایی از فیلم اجاره نشینها/
هارون یشایایی تهیه کننده سینما درباره ساخت فبلم اجاره نشینها گفته است : آن موقع برای مهیا کردن لوکیشن مدتها جستوجو کردیم و دست آخر در شهرک ژاندارمری یک ساختمان نیمهکاره در حد اسکلت پیدا کردیم و بعد آن را ساختیم و دوباره بعد از فیلم خرابش کردیم که خودش ماجرایی بود. البته بودجه فیلم هم به نسبت زیاد بود و بین ۵۰ تا ۶۰ میلیون هزینه ساخت فیلم شد، البته بعد که ساختمانی که فیلم در آن میگذشت را فروختیم، بخشی از این هزینه برگشت و بعد هم فروش فیلم یک رکورد بود. فروش فیلم از نظر تعداد تماشاچی هنوز هم در ایران رقیب ندارد، آن هم با توجه به اینکه آن موقع جمعیت تهران تقریبا سه و نیم میلیون نفر بود و قیمت بلیط سینما ۸ تومان بود.
/مخمباف می گفت این فیلم ضد اسلام است/
یشایایی در ادامه گفته : یک روز دیدم تلفن دفتر زنگ خورد و یکی پشت خط خودش را معرفی کرد و گفت: «من محسن مخملباف هستم.» گفتم: «بفرمایید امرتان را.» گفت: «این فیلم ضد اسلام و ضد اخلاق است» و من هم گفتم: «به هر حال این فیلم پروانه نمایش دارد»، بعدش هم گفت: «میخواهم به خودم نارنجک ببندم و بروم توی سینما، خودم را منفجر کنم» و من هم گفتم: «به ما ربطی ندارد و پلیس باید جلوی شما را بگیرد.»
/روایت مهرزاد دانش از دوره دوم فیلمسازی مهرجویی و اجاره نشینها/
مهرزاد دانش منتقد سینما در مطلبی ،با اشاره به دوره دوم فیلمسازی مهرجویی از از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۸، این دوران را دوران بلاتکلیفی خوانده ونوشته : وقوع انقلاب اگرچه باعث شده بود بسیاری از محدودیت های زمان سابق برچیده شود و سینماگرانی همچون مهرجویی که در پی زبانی جدی در سینما بودند این فرصت را به دست آورند تا با مجال گسترده تری به طرح دغدغه های خود بپردازند، اما در عین حال، چارچوب های دیگری در حال شکل گیری بود که تا زمان تثبیت شان، بسیاری از تکلیف ها نامعلوم می نمود. فیلم های مهرجویی در این دوران ده ساله دوم، عبارت از مدرسه ای که می رفتیم، اجاره نشین ها و شیرک بود. اولی یک فیلم بلاتکلیف بود که با گذر از معبر سانسور و توقیف، اوضاعش نامعلوم تر شد و روند تمثیلی احتمالی مهرجویی در قصه ای که ماجرایش در مدرسه و بین معلم و شاگرد و مدیر و ناظم می گذشت، با توجه به فضای انقلابی و نمادزده آن سال ها، در محاقی تنگ فروافتاد و مهرجویی را واداشت تا شاید برای گریز از سپهر جاری، مستندی درباره شاعری فرانسوی در خارج از ایران بسازد.چند سال بعد، اما این تنگی فضا، مهرجویی را به سمت ژانری سوق داد که کمتر کسی تصور می کرد نگاه تلخ این سینماگر بتواند در بر گیردش، چه برسد به آن که از دل آن یکی از موفق ترین فیلم های کمدی تاریخ سینمای ایران (اگر نگوییم موفق ترین شان) را خلق کند. اجاره نشین ها، با تلفیقی هوشمندانه بین انواع کمدی ها (موقعیت، تخریب، کلام، هجو و…) در عین حال از اولین نمونه های کامیابی سینمای بعد از انقلاب محسوب می شد. اما جو نمادزده روزگار که زبان تمثیلی دوران پیشین کارنامه مهرجویی را هم لحاظ داشت، برداشت هایی رادیکالی از فیلم به عمل آورد و موفقیتی را که می توانست مسیری کامل تر طی کند، در نطفه خفه کرد و مهرجویی را وادار کرد تا لابد به سبک مورد پسند روزگار، شیرک را بسازد؛ فیلمی بی ربط با دنیای مهرجویی که حتی در ساحت شعاری اش هم موفق نبود.
![](/wp-content/themes/cinemacinema/img/tel.gif)
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- دیوان عالی کشور ایرادات پرونده را پذیرفت/ احتمال وجود شخص یا چاقوی دیگر در پرونده قتل مهرجویی و همسرش
- صدور احکام بدوی ۴ متهم پرونده قتل داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر
- بزرگداشت داریوش مهرجویی و نمایش آثار سینماگران ایرانی در پاریس
- برپایی نمایشگاهی با عکسهایی از «داریوش مهرجویی»
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- بزرگداشت بیتا فرهی و یادبود داریوش مهرجویی در پاریس
- یادی از داریوش مهرجویی در بیستوپنجمین نشست ماهانهی «مستندهای ایرانشناسی»
- نمایش مستند «ساختن فیلم گاو» در پاریس
- صدور رای پرونده قتل داریوش مهرجویی و همسرش/ متهم ردیف اول به قصاص محکوم شد
- «تناقض»؛ روایتی از قتل داریوش مهرجویی و چند هنرمند دیگر
- ختم رسیدگی به پرونده قتل داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر
- گفتوگوی سینمایی نسلها/ نگاهی به مستند «موج نو»
- تعیین وقت در پرونده داریوش مهرجویی/ صدور رای غیابی برای تتلو
- آشنایی با دکتر سناریو با درآمد هفتهای ۳۰۰ هزار دلار
- صدور کیفرخواست متهمان پرونده قتل مهرجویی و همسرش
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت کیوان کثیریان؛ کلی آیهی یأس و یک آرزو/ درباره انتخاب وزیر ارشاد دولت چهاردهم
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- سعید راد درگذشت
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- پدر، عشق و پسر/ درباره علیرضا داوودنژاد و «در انتهای شب»
آخرین ها
- عشق از راه میرسد/ نگاهی به فیلم «چرا گریه نمیکنی؟»
- معرفی فیلمهای سارایوو ۲۰۲۴/ ۵۴ فیلم در ۴ بخش رقابت میکنند
- فیلم استیو مککویین پایانبخش جشنواره نیویورک ۲۰۲۴ شد
- دو جایزه جشنواره ایتالیایی به «سرنوشتِ» ایرانی رسید
- مراسم اکران خصوصی فیلم ساعت ۶ صبح / گزارش تصویری
- «درون بیرون ۲» پرفروشترین انیمیشن تاریخ شد/ عبور از «یخ زده ۲»
- گفتوگو با مدیر جشنواره ونیز؛ سینما همچنان مؤثرترین راه برای اندیشیدن به دنیای معاصر است
- بهترین مستندهای سال در فهرست نهایی جوایز مستند بریتانیا ۲۰۲۴
- مراسم تشییع زنده یاد سعید راد / گزارش تصویری
- ستارهای که عاشق وطنش بود؛ بدرقه سعید راد به خانه ابدی
- واکنش وزیر ارشاد به انتقادات سینماگران از یک مصوبه
- به مناسبت آغاز ششمین سال فعالیت سوینا منتشر میشود؛ نسخه ویژه نابینایان «راتاتویی» با صدای محسن بهرامی
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- پدر، عشق و پسر/ درباره علیرضا داوودنژاد و «در انتهای شب»
- اعلام فیلمهای جشنواره ونیز؛ «شاهدِ» ایرانی در بخش افقها
- «مرد نمکی» به مثابه یک جریان بوروکراتیک
- جشنواره درسدن به «پریسان» ۳ جایزه داد
- نمایش «پیانو» در جشنواره «بچههای مارانو»
- سینمای ایران تیرماه امسال ۱۲۰ میلیارد فروخت
- سه نمایش جدید روی صحنه عمارت نوفل لوشاتو
- انتشار قسمت دوم نسخه ویژه نابینایان «هزار دستان» با صدای بهروز رضوی
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- فیلمهای بخش هفته منتقدان ونیز معرفی شدند/ فیلم یک سینماگر ایرانی در لیست
- انیمیشن ایرانی نامزد «گل طلایی» چینی شد
- «۱-» در آمریکا رقابت میکند
- سعید راد / گزارش تصویری
- معرفی بازیگران نمایش «رگتیچ»/ آغاز بلیت فروشی
- نمایش و تحلیل فیلم «ساز دهنی» امیر نادری در بنیاد حریری
- سعید راد درگذشت
- انتشار عکس گریم متفاوت رضا عطاران/ «قیف» اکران میشود