سینماسینما، محمد تقی‌زاده
«خروج» ابراهیم حاتمی‌کیا از ضعیف‌ترین آثار کارنامه فیلم‌سازی او به شمار می‌آید که اگر حضور فراموش‌نشدنی فرامرز قریبیان در فیلم نبود، شاید می‌توانست سقوط او نیز لقب گیرد!
سینمای حاتمی‌کیا همواره از محتوا و ایدئولوژی سرشار بوده و هرگاه حاتمی‌کیا توانسته این محتوا و به‌اصطلاح حرف اصلی فیلم را در قالب داستان و درامش حل کند، اثر موفقی خلق شده است (همانند «آژانس شیشه‌ای»)، و زمانی که ایدئولوژی و درون‌مایه فیلم از تسلط فیلم‌ساز خارج شده، فیلم‌ها (همانند «به نام پدر») ضعیف و شعاری جلوه کرده است. فیلم‌های اخیر حاتمی‌کیا نیز روال متفاوت‌تری دارد، به این ترتیب که نمود کارگردانی، تکنیک و جلوه‌های ویژه بیش از فیلم‌های قبلی فیلم‌ساز در این آثار جلوه‌گر هستند (همانند «چ»، «بادیگارد» و «به وقت شام»).
جایگاه «خروج» اما در مقایسه با دیگر آثار حاتمی‌کیا تا حدی متفاوت است، به نحوی که گویی ابراهیم حاتمی‌کیا فرمان از دستش رها شده و از هر دری سخن گفته و از هر الگویی استفاده کرده است. اعتراض و طغیان قهرمان داستان و فضاسازی فیلم یادآور وسترن‌های آمریکایی است. بحث و جدل‌ها، مناقشات و کاراکترها «آژانس شیشه‌ای» را تداعی می‌کند و اعتراضات و مطالبه‌گری همچون فیلم «گزارش یک جشن» یادآور روزهای شلوغی و ناآرامی های داخل کشور است. همین چندپارگی و یک‌دست نبودن داستان و نامشخص بودن مسیر روایت، اصلی‌ترین ضربه را به فیلم آخر حاتمی‌کیا وارد کرده است.
فیلم در انتها و در پرده سوم به اوج بی‌منطقی و جعلی بودن خود می‌رسد و تنها به اعلان شعار و بیانیه و استعاره‌های جامعه امروز می‌پردازد. «خروج» آن‌چنان در مسیر روایت و شخصیت‌پردازی ضعیف عمل کرده که بسیاری از سکانس‌های فیلم پیش از آن‌که تاثیرگذار باشد، تعجب‌آور و عجیب و غریب از کار درآمده و فیلم بیش از آن‌که بر اساس داستان واقعی به بیان قصه و خلق قهرمانش نزدیک شود، به حقنه کردن ایده‌ها و ذهنیات فیلم‌ساز به تماشاگر با درون‌مایه مردمی بودن و مطالبه‌گری پرداخته است.
بازی فرامرز قریبیان در کنار برخی جنبه‌های بصری فیلم «خروج» شاید مهم‌ترین نقاط قوت فیلم باشند. قریبیان در آستانه ۸۰ سالگی آن‌چنان نقش لاغر و نحیف فیلم «خروج» را باورپذیر و جذاب به تصویر کشیده که اگر نبود حضور این استاد بازیگری، «خروج» بدون شک به ملغمه‌ای آشفته از احوالات شخصی و کنایات همیشگی فیلم‌ساز شبیه می‌شد و به نوعی می‌توان قریبیان در نقش رحمت بخشی را برگ برنده فیلم آخر حاتمی‌کیا دانست.
منبع: ماهنامه هنروتجربه
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- الان در رسانههای سینمایی ثبات وجود ندارد
- فاشیسم، آرمانگرایی و پایگاه امنِ ایدئولوژی
- یادداشت حاتمی کیا در پی درگذشت نادر طالب زاده
- چرخشهای ناگهانی/ کوتاه درباره فیلم «شب طلایی»
- قصهی خانه مادربزرگ/نگاهی به فیلم «شب طلایی»
- یک ریسک بزرگ/ نگاهی به فیلم «شب طلایی»
- تکرار کلیشهها/ نگاهی به فیلم «شب طلایی»
- رونمایی از لوگو و تیزر فیلم سینمایی «شب طلایی»
- نمایش ۱۰ فیلم مرمت شده از گنجینه سینمای ایران در چهلمین جشنواره فیلم فجر
- نام فیلم پسرحاتمیکیا تغییر کرد
- درباره فرامرز قریبیان به مناسبت زادروزش/ ردپای یک قهرمان عاصی
- تعبیر یک رویا/ نگاهی به «خواب ابراهیم»
- مهدویان: مخملباف و حاتمی‌کیا فیلمسازان مهمیاند، اما من هیچکدام آنها نیستم/ تماشاگر باید خشونت را از عمق جانش تجربه کند
- یادداشت ابراهیم حاتمی‌کیا برای صادق صفایی/ راز ماندگاری نقش نوذر در «از کرخه تا راین»
- پایان فیلمبرداری فیلم «شمش طلا»
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- برای کسب شرایط حضور در اسکار؛ «جنگ جهانی سوم» یک هفته در یک سینما اکران میشود
- آثار اقتباسی سیونهمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران معرفی شدند
- سینما هشدار داده بود که «رخ»ها «دیوانه» میشوند!
- برای رقابت در بخش بینالمللی؛ ۲ روز مانده به پایان مهلت اسکار ۲۰۲۳/ تکلیف ۸۰ کشور روشن شد
- بازگشت تارزان به سینما
- مراسم تشییع پیکر آرش عاشورینیا / گزارش تصویری
- در فیلم «مگالوپولیس»؛ داستین هافمن در ۸۵ سالگی برای فورد کاپولا نقشآفرینی می‌کند
- داریوش خُنجی و ایناریتو در رقابت اسکار خارجی
- مجلس یادبود امین تارخ / گزارش تصویری
- تصویری روشن از آدمهای روزگار سپری شده!/ نگاهی به نمایش «پایینِ گذر سقاخانه»
- تام هنکس رماننویس شد
- «سنت عمر»؛ اثری افسون کننده، نافذ، به غایت انسانی/ نماینده فرانسه در اسکار
- اکران آنلاین میتواند مفید باشد/ آثار یا به سینماها بروند یا به اکران آنلاین
- روسیه اسکار را تحریم کرد
- شبکه نسیم فعلا کنداکتورش را بدون «دورهمی» بست
- سریالهای پاییزی به تلویزیون رسیدند/ از «رعد» تا «بیهمگان»
- مریل استریپ: دنیرو چراغ راه من بوده است
- مریم امیرجلالی: هنوز در اوجم
- یادداشتی از جلیل فرجاد؛ همزمان با اجرای «خورشید کاروان» انوشیروان ارجمند آسمانی شد
- رکورددار اسکار خارجی وارد رقابت شد/ ایتالیا با «نوستالژیا» در اسکار
- کاش خانه سینما جسارت داشت!/ وزیر ارشاد معترضان این روزها را تهدید کرده است به ممنوعیت و محدودیت
- «کاتبِ اعظم»، گامی تازه در رونقِ تئاتر تلویزیونی
- این داستان قهرمان میخواهد/ نگاهی به «قصیده گاو سفید» و نکته پاردوکسیکال نهفته در آن
- مراسم خاکسپاری امین تارخ / گزارش تصویری
- امین تارخ درگذشت
- ضرورت تمسک به فرهنگ دفاع مقدس در سینما!
- فرانسه نماینده خود در اسکار را معرفی کرد
- آمار فروش فیلم‌ها/ «انفرادی»، «سگ بند» و «علفزار» در صدر جدول
- از موج نوی سینمای فرانسه تا عباس کیارستمی/ دربارهی ژان میشل فرودون، نویسنده و منتقد پرکار فرانسوی
- آغاز فروش گوشی هوشمند در فروشگاه آنلاین همراه اول
