سینماسینما، مینو خانی
در سیاهی پرده، نوری در مرکز چشم را خیره می کند. بعد یک ماشین جیپ در دل کویر جوش می آورد و راننده جوان دبه آب تقریبا خالی را ناشیانه روی موتور می ریزد. بعد یک تماس ناموفق، یک نقشه و جهت یابی و بعد دبه به دست در دل کویر پای پیاده تا آشنایی با پیرمرد قالی باف- در یک خانه گلین که با نخ های رنگی و یک قالی زیبا مزین شده – و ازدواج با عروس قنات پیش می رود. این مسیر کمی تعجب برانگیز و سورئال برای به تصویر کشیدن یک باور کهن است که امروز به یک معضل و مشکل جدی تبدیل شده است؛ آب، تقدس و کمبودش در ایران و جهان که بسیاری بر این باورند موضوع جنگ جهانی سوم خواهد بود؛ جنگ بر سر آب.
«خواب آب» تازه ترین ساخته فرهاد مهرانفر است که معضل کمبود آب را به یک باور کهن اسطوره ای پیوند زده است؛ عروس قنات که در مناطق کمباران یکی از باورها و مراسم بهجامانده از دل تاریخ ایران زمین خصوصا در دوران ستایش «آناهیتا»، الهه آب، و «تیشتر»، ستاره باران، است. این باور بر این است که برای پربار کردن آب قنات، باید زن/ دختری به عقد قنات درآید تا زن که نماد زایش و زندگی است، باعث ازدیاد آب شود.
مهرانفر در همان پلان های اول، وقتی جوان را در نمایی از بالا در دل کویر به دنبال پیدا کردن آب راهی می کند، به گونه ای او را به تصویر می کشد که هر لحظه این امکان وجود دارد که آن وسعت خشکی جوان/ مخاطب را ببلعد و به این ترتیب، ما را از خطری که دنیای امروز با آن مواجه است، آگاه می کند.
تنها دو شخصیت در فیلم نامیده می شوند؛ ناهید و امیر. این نیز تکمیل کننده پازلی است که داستان برآمده از اسطوره و تاریخ به بار بنشیند. ناهید برگرفته از آناهید و آناهیتا، ایزدبانوی آب، به معنای ناآلوده و پاک و همچنین نام دیگر ستاره گردان «زهره» یا ستاره خنیاگر است و امیر هم به معنای میر و مهر و هم به معنای نامیرا و کسی که هرگز نمی میرد. این دو قرار است در وصلت یکدیگر، زایش آب را سبب شوند. مهرانفر در «خواب آب» با ایجاد تقابل بین امروز و دیروز، فضایی بین رویا و واقعیت خلق می کند و جوان امروزی، ماشین، موبایل و دانش مهندسی زمین را در مقابل باور پیرمرد، ناهید و اهالی آبادی روستای بالادست قرار می دهد؛ جوانی که با راهنمایی ناهید و با علامت گذاری نخ های رنگی که سر آن در خانه پیرمرد است، برای کشف و شهودی در دل زمین راه می سپارد. هر چند دیالوگ هایش با پیرمرد، خصوصا در ابتدای فیلم به اندازه کافی پخته نیست، یا حداقل بازیگر جوان آنها را بهخوبی ادا نمی کند، پاسخ پیرمرد او و البته ما مخاطبان را به فضای سورئالی می برد که نگاه اسطوره ای داستان پیروز می شود، چراکه ایده جوان مبنی بر پیدا کردن نقشه راه قنات از روی زمین و به دست آوردن آب بر اساس معادلات زمین شناسانه رنگ می بازد و او نیز با داستان عروس قنات و قدرت وجود او در سرداب برای زایش آب همراه می شود؛ بهخصوص که در انتهای فیلم، ناهید به روستای بالادست که آنها نیز به بی آبی دچارند، می رود تا باز چله نشین سرداب دیگری شود و آب بزاید و زندگی بیفروزد و اسطوره و باورهای کهن بال گیرند.
منبع: ماهنامه هنروتجربه

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- اخراجیها/ نگاهی به فیلم «خروج»
- بیحاصل!/ نگاهی به فیلم «خروج»
- گفتوگو با مهرشاد کارخانی/ جورقانیان عاشق واقعی سینما بود
- حتی اگر برای هیچکس مهم نباشد/ نگاهی به مستند «تیتراژ در سینمای ایران»
- اختصاصی/ گفتوگوی زندهیاد همایون خسروی دهکردی با خسرو سینایی/ با زندگی، زندگی کنید!
- اختصاصی/ گفتوگوی زندهیاد همایون خسروی دهکردی با خسرو سینایی/ پا روی زمین واقعیت و سر در تخیل داستان
- اختصاصی/ گفتوگوی زندهیاد همایون خسروی دهکردی با خسرو سینایی/ سه میلیمتر، راه زندگی من را عوض کرد!
- گفتوگو با ژرژ هاشمزاده، کارگردان «در سکوت»/ معتقد به مانیفست دادن نیستم
- سونامی سرطان و سینما/ نگاهی به فیلم «تمام چیزهایی که جایشان خالیست»
- داشتن یا نداشتن/ نگاهی به فیلم “زغال”
- عجایب و غرایبی به نام «کتاب آشپزی»/ نگاهی به فیلم «کتاب آشپزی»
- جهان برزخی متوسط / نگاهی به فیلم “روسی”
- حسرت/ نگاهی به فیلم «سورنجان»
- سکوت به مثابه فریاد/ نگاهی به فیلم “در سکوت”
- تمام داشتههای پنهان ما/ نگاهی به فیلم «تمام چیزهایی که جایشان خالی است»
نظر شما
پربازدیدترین ها
- نگاهی هرمنوتیکی به «پیرپسر»/ از «درخت گلابی» تا چاقوی خونآلود: تراژدی چهل سالهها
- «سودابه»؛ فیلمی برخلاف ذائقهسازی مرسوم سینمای ایران
- «سودابه»؛ باورها و ترسها در اجتماع خشمگین
- مرگ رفاقتها در بزنگاه تاریخ/ نگاهی به سریال «تاسیان» به بهانه پخش قسمت بیست و یکم
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
آخرین ها
- یک سال پیش از اکران؛ بلیتهای آیمکس «اودیسه» از فردا فروخته میشود
- شگفتی امی ۲۰۲۵؛ اسکورسیزی و ران هاوارد نامزد جایزه بازیگری شدند!
- رویداد «جنگ چهره زنانه ندارد» برگزار شد
- در آستانه شش سالگی سوینا؛ نسخه ویژه نابینایان «نرگس» با صدای باران کوثری منتشر میشود
- هیات داوران جشنواره لوکارنو معرفی شد
- بماند به یادگار از دولت وفاق!/ نامه سرگشاده یک مستندساز به رئیس سازمان سینمایی
- تهیهکننده سریال خبر داد؛ «سووشون» رفع توقیف شد
- میزبانی جشنواره جیفونی از سه فیلم ایرانی
- «پیر پسر» در یک جمله؛ فیلمی که رازهای این سرزمین را آشکار میکند
- «بیسروصدا»؛ زمزمه تلخ زیر لایههای تاریک شهر
- ترامپ از برنامه «۶۰ دقیقه» ۱۶میلیون دلار خسارت گرفت
- یعقوب صباحی درگذشت
- فرانتیشک کلیشیک درگذشت
- خوانشی آدلری از پدر در «برادران لیلا»/ تاجی از توهّم بر سرِ عقده
- اجحاف در حقِ «بازی را بکش»
- «گلهای شب دریا» جایزه جشنواره مارسی را کسب کرد
- «پیرپسر»؛ شیاطین دنیایی فراموششده
- فروش جهانی ۲۱۷ میلیون دلار؛ «سوپرمن» صدرنشین گیشه جهانی سینما شد
- مستند ایرانی بهترین فیلم انسانشناسی جشنواره ایتالیایی شد
- «دختر قاصدکها» از ژاپن جایزه گرفت
- جشنواره ونیز در آستانه نشست خبری/ اعتباری که باربرا به جشنواره ایتالیایی بخشید
- با معرفی برگزیدگان پنجاه و نهمین دوره جشنواره؛ جایزه ویژه کارلووی واری به فیلم سهیل بیرقی رسید
- جایزه جشنواره روسی به «در آغوش درخت»
- «کودکان کاغذی» در راه انگلستان
- «بهانه سکوت»؛ بهانهای برای فکر کردن
- تحلیل ساختاری درام «وحشی» با تطبیق پیرنگ با فیلم «یک پیامبر» ژاک اودیار/ قهرمان رانده، پیامآور تقدیر
- اکران «ترک عمیق» از چهارشنبه
- امیر نادری رئیس هیئت داوران جشنواره ارمنستان شد
- مرگ رفاقتها در بزنگاه تاریخ/ نگاهی به سریال «تاسیان» به بهانه پخش قسمت بیست و یکم
- اختصاصی سینماسینما؛ نسخه مرمت شدهی «باشو غریبه کوچک» در جشنواره ونیز