بهروز غریبپور از جمله کارگردانهایی است که بعد از نبود نام فیلمش «اردکلی» در خروجی نظر هیئت انتخاب جشنواره سیوششم فیلم فجر واکنش نشان داد و از شفافسازی هیئت انتخاب در ارتباط با کنارگذاشتهشدن فیلمش صحبت کرد.
او در جلسه مطبوعاتی که به این منظور تشکیل داد انتقاداتی را نسبت به برگزاری این دوره جشنواره مطرح کرد. او در بخشی از صحبتهایش گفت: «مرا با اردنگی هم نمیتوانند بیرون بیندازند. من با مردم بودم و در جنگ زیر توپ و موشک بودم. من خاوری نیستم که با سه هزار میلیارد تومان بروم. اردکلی حرف مردم ایران است. کسی را دیدم که اسمش سمیه بود و آن را سمیتا کرده، برای اینکه در پاسپورتش شبیه نامهای اروپایی باشد. یکی در جنگ شهید شده و یکی در فیلم من به واسطه اسمش در آستانه شهادت است». غریبپور معتقد است فیلم او از جمله فیلمهایی است که برای خانواده ایرانی ساخته شده است. به بهانه حواشی اخیر صحبتهای غریبپور با او گفتوگوی کوتاهی داشتیم که شما را به خواندن آن دعوت میکنیم:
در جلسه مطبوعاتی که بعد از اعلام فیلمهای حاضر در جشنواره سیوششم فیلم فجر برگزار و گلهمندی درباره چرایی کنارگذاشتهشدن فیلمتان را مطرح کردید، به نکاتی درباره نگاه هیئت انتخاب به فیلمهای این دوره و البته عدم شفافسازی درباره حذف فیلمها اشاره کردید، اما به نظر میآید انتقادهای شما بیش از سلیقه هیئت داوران به ساختار و عدم رعایت آییننامه جشنواره است.
بله. نخستین اعتراض من به عدم رعایت آییننامه جشنواره فیلم فجر است. بههرحال قوانینی برای پذیرفتهشدن آثار در جشنواره وجود دارد و به نظر میآید امسال بیشتر از سالهای گذشته موارد این آییننامه رعایت نشده است. طبق این آییننامه زمان مشخصی برای ارسال فیلمها به دبیرخانه جشنواره در نظر گرفته شده است، به هر حال همه ما با استودیوهای مختلف در ارتباط هستیم و این روزها همه مشغول کار هستند و طبعا باخبر میشویم که فیلمها در چه مرحلهای برای رسیدن به جشنواره هستند. شاید باورکردنی نباشد اما برخی از فیلمها در حد یک سکانس فیلمهایشان را برای بازبینی هیئت انتخاب ارسال کردند، هر چند ممکن است نشود تنها بر اساس شنیدهها قضاوت کرد، اما دستکم در مورد فیلم خودم «اردکلی» میتوانم بگویم که مدتهاست فیلم با طیکردن تمامی مراحل فنی، آماده و برای دبیرخانه جشنواره ارسال شد، بنابراین با دیدن این اتفاقات و اینکه برخی فیلمهایی که نسخه کاملی به جشنواره ارائه ندادهاند احتمالا پیشبینی از قبل وجود داشته است که اساسا چه فیلمهایی در جشنواره حضور داشته باشند، در صورتی که طبق آییننامه حتی بزرگان سینمای ایران نیز باید تمامی موارد و قوانین جشنواره فیلم فجر را رعایت کنند.
اما نکته بعدی این است که فیلم من با کدام آثار مقایسه شده است؟ بنابراین نیاز است تا پاسخ روشن و شفافتری نسبت به این موضوع از هیئت انتخاب بشنوم. اما نکته دیگری هم هست که میتوان به عنوان رویکرد جشنواره امسال فیلم فجر از آن نام برد و آن این است که در میان فهرست فیلمهایی که در جشنواره حضور دارند، اغلب آنها فیلمهایی در گونه دفاع مقدس است، فیلمهایی که در میان جشنوارههای سالانه، جشنوارهای به نام مقاومت برای رقابت آنها در نظر گرفته شده یا فیلمهایی در لیست انتخابشدهها وجود دارد که فیلمهای کمدی محسوب میشوند.
بههرحال نیاز است که در جشنواره فیلم فجر این تنوع فیلمها ایجاد شود.
بله. من هم به این موضوع باور دارم که جشنواره فیلم فجر به عنوان جشن ملی سینما باید متنوع و متکثر باشد اما امسال این تنوع کمتر دیده میشود.
شما در صحبتهایتان در نشست خبری به ماجرای حذف فرش قرمز جشنواره اشاره کردید که ایده شما در مقام رئیس کاخ جشنواره بوده.
بله. همانطور که در صحبتهایم اشاره کردم، با مراجعه به عکسها و تصاویر جز جلال و کرامت و احترام در آنها چیزی نمییابید و چه اتفاقی میافتد که سه نفر از سازمان سینمایی از برچیدهشدن فرش قرمز و کاهش ۵٠درصدی هزینهها سخن میگویند؟ بر همین اساس میتوانم بگویم که شاید امتیاز منفی اول در ارتباط با حضورم در جشنواره بابت این اتفاق به من داده شده است که در ارتباط با برگزاری فرش قرمز خلاف شئونات رفتار کردم و این مورد را در کنارگذاشتهشدن فیلمم در جشنواره بیتأثیر نمیبینم.
اما در کل میتوانم بگویم «اردکلی» سینمای متعارفی نیست اما قطعا به دنبال این هستم که دلایل کنارگذاشتهشدن فیلم را بدانم تا دستکم نقاط ضعف را در آثار بعدی اصلاح کنم و در این فیلم من به سراغ نقد اجتماعی رفتم؛ نقد اجتماعی از دیروز تا امروز که قطعا مخاطب با آن ارتباط برقرار میکند.
اینکه چطور بعد از ٢۵ سال از نگارش فیلمنامه، اردکلی را مقابل دوربین بردید هم جالب توجه است. به چه دلیل سالها برای ساختش صبر کردید؟
زمانی قرار بود این فیلم در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ساخته شود اما ساخت این فیلم به مشکل خورد چراکه فکر میکردند ساخت این فیلم نتایج خوبی نخواهد داشت! بعد از آن فیلمنامه به فارابی داده شد که سکوت یکسالهای برای تعیین تکلیف ساخت فیلم از سمت آنها وجود داشت، فیلمنامه را رد کردند و حتی از پرداخت وام صدمیلیونی در ارتباط با ساخت فیلم امتناع کردند. سؤال اینجاست حالا که فیلم در بخش خصوصی ساخته شده است، آیا این به منزله یک بنگاه خرد اقتصادی نیست و آیا نباید از چنین فعالیتهایی برای پویایی سینما استقبال کرد؟ اساسا نقد من به چنین اتفاقاتی است که شاهدش هستم. سالیان سال است که هرگونه اجحافی که در حقم شده است را تحمل کردهام، هیچوقت دنبال جایزه نبودم و در هیچ مسابقه جشنواره تئاتری شرکت نکردم و اگر حقیقتا اختیار این فیلم تماما دست خودم بود، در جشنواره فیلم فجر شرکت نمیکردم اما این فیلم محصول کار من و علی حضرتی به عنوان تهیهکننده اثر است و او هم حقوقی دارد. اعتراضم به بیعدالتی و تبعیض فرسایندهای است که وجود دارد.
منبع: شرق