
عباس یاری منتقد سینما در اینستاگرام خود نوشت : امروز در متروی تهران با دیدنِ این تابلو پیش خودم گفتم چه اتفاقی باید افتاده باشد که بعد از این همه سال که پوسترها و بنرهای تبلیغاتی بیخاصیت و پرهزینه در واگنها و ایستگاههای مترو یکهتازی میکردند، شهرداری تهران یکدفعه ویرش گرفته به آئینِ نوروزی و لب خندان و آرامش همشهریها اهمیت پیدا کرده است؟ چگونه است که بلدیهٔ تهران بجای تعمیر پلهبرقیها، نشانگرها و پیامرسانهای صوتی در داخل مترو، که یا کار نمیکنند یا پیام اشتباه میدهند، به نوروز و ساکنین پایتخت علاقمند شده و چنین پیامهای انرژی بخشی میدهد؟ تبلیغی که حتی به نیت خیر، منفی و مخربِ آئینِ نوروزی و محیط زیست است و از دوران قاجاریه مد شده، یعنی «ماهی قرمز»، به نشانهٔ نوروز در سفرهٔ هفت سین!
این ماهی که ظاهراً قرار است نمادی از زندگی، تحول و شادابی در آئین ملیِ ایرانیان باشد، در هیچکدام از متون کهن و منابع تاریخی ما به عنوانِ نمادی از نوروز نیست و ربطی به سنتهای ایرانی ندارد.
ماهی قرمز از دورهٔ قاجار و با تأثیر از روابط فرهنگی با چین و روسیه پایش به سفرهٔ هفتسین باز شده و در تاریخ ایران، هیچ اشارهای به آن نشده است.
طی قرنها نمادهایی مانند سبزه، سمنو، سیب و سرکه در سفرههای نوروزی جایگاه ویژهای داشته و هرکدام از این نمادها با معانی عمیقی چون باروری و خوشبختی در ارتباط بودهاند. بنابراین بلدیهای که مقام اول را در قطع درختان در این شهر دارد، بجای سبزه و سیب، دارد ماهی قرمزِ مهاجم را به عنوان نماد نوروزی تبلیغ میکند! ضمن این که رها کردن این ماهی در رودخانهها بخاطر مهاجم بودنِ آن، باعث از بین رفتن سایر آبزیان میشود.
کاش نسبت به تحریف تاریخ و میراث فرهنگیِ خود حساس باشیم و شبیه کاری که طی سالهای اخیر با چهارشنبه سوری کردیم و آنرا از یک مراسم شاد، به مراسمی دلهرهآور، خشن و پراز صداهای ناهنجار همراه با سوختگی و مرگ بدل کردیم، با نوروز انجام ندهیم. استادان میراث فرهنگی ورود این ماهی به فرهنگ ایرانی را بیشتر به دلیل تأثیرات خارجی میدانند و معتقدند در طول تاریخ چنین نمادی در نوروز ایرانیان وجود نداشته و در ایران باستان، نوروز به عنوان جشن طبیعت شناخته میشده و سفرهٔ هفتسین، بیشتر با عناصر طبیعی مانند سبزه، سمنو، سرکه و سیب که نشانهٔ باروری بوده، استفاده میشده.
کارشناسان معتقدند ماهی قرمز اصالت جشن ملیِ ما را مخدوش کرده و باید برای احترام و پاسداشتِ سنتهای اصیل ایرانی تلاش کنیم نوروزمان همچنان به عنوان یک جشن ملی و فرهنگیِ ارزشمند باقی بماند.