سینماسینما: وصال روحانی در روزنامه ایران نوشت: هفتادویکمین دوره جشنواره بین المللی فیلم برلین از  به مدت پنج روز به طور نمادین و آنلاین در این شهر تاریخی آلمان برپا شده و جمعه شب این هفته برابر با ۱۵ اسفند با اهدای جایزه خرس طلایی به بهترین فیلم قسمت مسابقه و خرس های نقره ای به سایر برگزیدگان پایان می گیرد.

محدودیت های ناشی از رواج کرونا عاملی است که برلین را به حال و روز فعلی اش درآورده و همان محدودیت ها بلایی مشابه را بر سر جشنواره کن فرانسه هم آورده بود، به حدی که حتی شکل نمادین آن نیز در وقت مقرر (اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد) برگزار نشد.

به واقع از بین ۳ جشنواره نخست سینمای جهان فقط جشنواره ونیز بود که اواسط شهریورماه به طور واقعی و با حضور اهالی شاخص سینما و تماشاگران ولو با تعدادی بسیار کم و با رعایت پروتکل های بهداشتی در این شهر کهن ایتالیایی برگزار شد. ولی ابتدا کن و سپس برلین به راهی وارد شدند که با شرایط پر استقبال و پرسروصدای سال های قبلی شان زمین تا آسمان فرق داشته است و بیشتر به برگزار نشدن شبیه بوده تا اجرا و برپا شدن.

با هر تعداد تماشاچی و با هرگونه مدل برگزاری، جشنواره برلین که آن را برلیناله هم می نامند قسمت ها و روال عادی اش را حتی المقدور حفظ کرده است و در همین راستا در مهم ترین بخش خود که همان قسمت مسابقه است ۱۵ فیلم را شرکت داده که اگر چه از رقم معمول در این قسمت (۱۸ تا ۱۹ فیلم) کمتر است اما با احتساب شرایط کرونایی باید آن را معقول دانست. برلیناله ید طولایی در اهدای جوایز خود به آثار جهان سومی و کلا به فیلم هایی دارد که کمتر کسی انتظار آن را داشته و از این بابت در بسیاری از سال ها ناظران را شگفت زده کرده ولی اگر در این خصوص باز با ابهام روبه رو هستیم. شکی نیست که ایران در قسمت مسابقه با کار تازه ای از بهتاش صناعی ها و مریم مقدم شرکت کرده است. این فیلم «قصیده گاو سفید» نام دارد و در جشنواره فجر سال پیش در تهران پخش شد و راجع به زنی است که شوهرش در دادگاه مقصر شناخته شده و به اعدام محکوم شده و این حکم به اجرا هم درآمده است اما زن او یقین دارد که شوهرش قربانی یک اشتباه شده و اصلا مرتکب جرمی نشده بود. صناعی ها و مقدم در همین راستا شرایط قاضی دادگاهی را هم که این حکم را صادر کرده، مقابل دید بینندگان قرار می دهند و مشخص می شود که قاضی هم به اشتباه خود پی برده و قصد جبران دارد. قاضی به آرامی به زن مذکور اطمینان خاطر می دهد و از او می خواهد که احساس گناه نکند اما در همین فرایند بین آنها علاقه ای هم شکل می گیرد که موضوع را پیچیده تر و بدخیم تر می کند.شایان ذکر است که «قصیده گاو سفید» دومین فیلم بلندی به شمار می آید که بهتاش صناعی ها ساخته و فیلم قبلی او «احتمال باران اسیدی» نام داشت که شمس لنگرودی در آن برای اولین بار در یک فیلم بلند شرکت و هنر بازیگری را تجربه کرد و نحوه برخورد کارشناسان و مردم با آن فیلم نیز بالنسبه مثبت بود. سناریوی آن فیلم را مریم مقدم، پوریا رحیمی سام و علیرضا ثانی فر که آخری بازیگر فیلم های کوتاه است نوشته بودند و نگارندگان سناریوی «قصیده گاو سفید» صناعی ها، مقدم و مهرداد کوروش نیا بوده اند.

قدر مسلم اینکه صناعی ها و مقدم برای پیروزی در قسمت مسابقه برلیناله امسال رقبای سختی دارند و در سالی که تعداد محصولات مشترک در قسمت مسابقه تقریبا برابر با فیلم های تک کشوری است هر نتیجه ای را می توان متصور دانست. با تاکید بر اینکه فرانسه هم در تامین سرمایه تولید «قصیده گاو سفید» سهیم بوده، باید «آلباتروس» ساخته زاوی یر بوواز فرانسوی، «فابیان به سراغ سگ ها می رود» به کارگردانی دومینیک گراف از کشور میزبان جشنواره (آلمان)، «من مرد تو هستم» ساخته ماریا شریدر آلمانی، «معرفی» کاری تازه از سینمای بالنده کره جنوبی به کارگردانی هوتک سانگ سو، «نور طبیعی» ساخته دنس ناگی مجاری و «Petite Maman» کار تازه سلین شیامای فرانسوی را سایر آثاری دانست که توانایی بالقوه تصاحب خرس طلایی را دارند. برخی صاحبنظران هم می گویند با توجه به پیشینه جشنواره برلین در اهدای جوایز اصلی اش به آثار آسیایی طی ۱۵ سال اخیر نباید از پیروزی احتمالی فیلمی به نام «چرخ سرنوشت و خیال» در رقابت امسال تعجب کرد و این فیلمی است که ریوسوکی هاماگوچی ژاپنی ساخته و روانه «برلین ۲۰۲۱» کرده است.

برلین مثل معمول قسمت های دیگری بجز بخش مسابقه هم دارد اما به سبب محدودیت های کرونایی از شمار و حجم آنها کاسته شده است. با این حال قسمت های موسوم به «رویارویی ها»، «پانوراما» و «نگاه آلمانی» نیز در برلیناله امسال دایر است و برای دو قسمت اول داورانی ویژه و متفاوت در نظر گرفته شده اند و بر اساس آرای آنان جوایزی به برگزیدگان آنها هم اهدا می شود. اکثر فیلم های این قسمت ها ساخته افرادی غیر مشهور ولی با استعداد و آینده دار و در حال شکوفایی است اما در میان فیلم های بخش «رویارویی ها» به کار جدیدی از آلیس دیوپ فرانسوی و با تجربه به نام «ما» و همچنین «طعم» ساخته «لی بائو» نامدار و شرق آسیایی برخورد می کنیم که کار بائو با بودجه مشترک سه کشور شرق آسیایی و دو کشور اروپایی (آلمان و فرانسه) تهیه و روانه جشنواره مجازی امسال برلین شده است.

با تاکید بر اینکه کار جدید دنیس کوت کانادایی به نام «Social Hygiene» نیز از کارهای حاضر در بخش «رویارویی ها» است، متذکر می شویم که مجریان برلین وعده داده اند در اواخر خرداد یا اوایل تیر سال آینده با دعوت تعدادی از برگزیدگان جشنواره مجازی امسال و یا نامداران سینما به برلین و برگزاری آیین های محدود با حضور آنها، برپایی جشنواره فعلی به صورت آنلاین و مجازی را جبران کرده و خاطرات خوش برلین را تجدید خواهند کرد ولی در صورتی که در آن زمان کرونا در آلمان همان قدر تحت کنترل و کم ضرر باشد که آنها می خواهند! وعده ای که با بساط آشفته فعلی جهان شاید هرگز شکل نگیرد.