به گزارش سینماسینما، برنامه «سینما دو» با اجرا و سردبیری حامد عنقا این هفته به فیلم‌هایی پرداخت که به سی و ششمین جشنواره فیلم فجر راه پیدا نکرده‌اند و این قسمت از برنامه به مسعود کیمیایی تقدیم شد.

عنقا که میزبان بهمن کامیار کارگردان فیلم «در وجه حامل» بود که به جشنواره فیلم فجر راه پیدا نکرده، پس از پخش آیتمی درباره آثار این چنینی گفت: سه دسته از فیلمسازان بودند که فیلم‌شان در جشنواره امسال حضور ندارند؛ دسته اول مانند ابوالحسن داوودی و مانی حقیقی تصمیم گرفتند فیلمهای خود را به جشنواره ندهند و به طور طبیعی هیأت انتخاب فیلم آن‌ها را ندیدند. دسته دوم مثل محمدرضا هنرمند و رسول صدرعاملی هم فیلم‌هایشان به جشنواره نرسید و تکلیف این دو گروه مشخص است.

وی افزود: گروه سوم کسانی هستند که فرم حضور در جشنواره را پُر کردند و فیلم‌هایی بودند که می‌توانستند در جشنواره باشند اما به هر دلیلی حاضر نشدند. این جمله همیشگی است که هیأت انتخاب بر اساس سلایق خود فیلمها را انتخاب می‌کند اما معنایش آن نیست که حرف این فیلمسازان قابل شنیدن نیست.

عنقا ادامه داد: در برنامه قبلی صدای اعتراض فرزاد موتمن را شنیدید و فکر کردیم به دلیل اینکه می‌خواهیم از هفته آینده از فیلمهای حاضر در جشنواره صحبت کنیم، شاید مناسب باشد اکنون به فیلم‌هایی که به هر دلیلی در جشنواره نیستند، بپردازیم. از دو فیلمساز دعوت کردیم که اتفاقا فیلم‌شان در هیأت انتخاب با اقبال روبرو شد و رأی خوبی آوردند و بحث بر سر این بود که چند فیلم رزرو هستند تا اگر فیلمی به جشنواره نرسید، آنها انتخاب شوند؛ کارگردانان این آثار بهمن کامیار و سیاوش اسعدی امشب مهمان ما هستند.

جشنواره فیلم فجر مهمترین رویداد فرهنگی از جنبه تأثیر مادی و معنوی بر آثار است

کامیار در ابتدا در پاسخ به این پرسش که چرا وقتی کارگردانی میکند، تهیه‌کننده شخص دیگری است و برعکس، گفت: طبق آیین نامه پروانه شورای ساخت، کارگردان و تهیه‌کننده باید به مرحله‌ای برسند که هم کارگردان و هم تهیه کننده باشند. طبق چیزی که شنیدم، از فیلم سوم به بعد است که کارگردان و تهیه‌کننده می‌تواند یک نفر باشد.

وی در واکنش به حرف‌های اسعدی که تاکید می‌کرد جشنواره فجر اصلا مهم نیست، اظهار کرد: شاید اگر روزی به تجربه و جایگاه سیاوش برسم، همین نظر را داشته باشم. اتفاقا مخالف سیاوشم و به نظرم فجر مهمترین رویداد فرهنگی از جنبه تأثیر مادی و معنوی بر آثار است. تأثیر مادی از این لحاظ است که فیلمی با مشقت در بخش خصوصی ساخته و عوامل آن منتظر می‌شوند در جشنواره در فضایی برابر با فیلم‌هایی که از حمایتهای خاص برخوردارند، حضور پیدا کنند و می‌خواهند قضاوتی درباره آنها صورت بگیرد.

فرصت عادلانه برای فیلم‌های ارزان و گران و کمک به چرخه اکران در فجر

وی افزود: به دلیل اینکه سینمای مستقل در زمان اکران توان برابری با فیلم‌های دولتی از لحاظ تبلیغ و توجه رسانه‌ها را ندارد، تنها جایی که شانه به شانه می‌تواند با آنها جلو بیاید، جشنواره فجر است. در جشنواره فجر فیلمی می‌بینیم با هزینه ۲۰۰ میلیون یا ۱۰ میلیارد تولید شده است و اهالی رسانه و منتقدان نسبت به فیلم‌ها برخورد یکسانی دارند. در حقیقت یک فرصت عادلانه از نظر مادی برای توجه به فیلم است که به چرخه اکران کمک میکند.

عنقا درباره استقبال نکردن از فیلم «سد معبر» گفت: به نوعی فیلم خودت «سد معبر» حرف‌های خودت را نقض می‌کند چون فیلم‌های زیادی داشتیم که در جشنواره در مرکز توجه نبودند، اما گیشه موفقی داشتند.

کامیار پاسخ داد: اتفاقا داشتیم، اما نمی‌توانیم بگوییم جشنواره فجر در این روند بی‌تأثیر است. بُعد معنوی این است که متأسفانه در جشنواره فجر باید به عنوان کارگردان، تهیهکننده و فیلمنامه نویس شناخته شوید و تا زمانی که در جشنواره فجر با این عناوین شرکت نکنید، کسی شما را به رسمیت نمی‌شناسد و این نگاه بدی است. ملاک برای شناسایی یک کارگردان و نویسنده خوب در کشورمان شرکت در جشنواره فجر شده است.

سیمرغ به اعتبار سینماگر می‌افزاید

کارگردان فیلم سینمایی «در وجه حامل» در ادامه در واکنش به این سخن اسعدی که جوایز جشنواره بین افراد تقسیم می‌شود، بیان کرد: تا حدودی با سیاوش موافقم که شاید در دوره‌هایی هم بوده است که تقسیم در اهدای سیمرغ اتفاق افتاده است. در دوره‌ای که «ابد و یک روز» آمد و سعید توانست هشت سیمرغ بگیرد و مشابه آن در «پرده آخر» اگر بحث تقسیم بود هشت سیمرغ را به «ابد و یک روز» نمیدادند. در دوره‌هایی بحث نقض تقسیم وجود داشته، اما در زمانی هم شاید توانستند با داوران سازش کنند و این تقسیم سیمرغ صورت گیرد. سیمرغ مهم است و بودن سیمرغ میتواند به اعتبار سینماگر بیفزاید.

وی تاکید کرد: وقتی که به جشنواره فجر ملی می‌گوییم و در استانها فیلمها را به طور همزمان برای مردم نمایش می‌دهیم، نشان می‌دهد، نگاه جشنواره همراه کردن مردم با خود است و فیلمساز یا تهیه‌کننده‌ای که با سرمایه بخش خصوصی می‌آید حرف مردم را بی‌رودربایستی می‌گوید.

تهیه‌کننده «سد معبر» با رد این نظر که رقابتی در جشنواره فجر وجود ندارد، اضافه کرد: معتقدم در دوره‌هایی از جشنواره ممکن است چنین چیزی اتفاق افتاده باشد که جایزه‌ها تقسیم شود، اما در ذات آن رقابت وجود دارد. مهمترین بخش جشنواره هم سیمرغ مردمی است که اگر با ساز و کار درست برگزار شود، شرایط بهتر می‌شود و سال گذشته در خصوص «سد معبر» اتفاق خوبی نیفتاد.

اگر ۲۲ فیلم به ۲۷ فیلم تبدیل می‌شد چه می‌شد؟

کامیار در بخش دیگری از سخنانش گفت: اعتقاد به حضور تمام فیلمها در جشنواره، ممکن نیست چون تولید در سینمای ما چندان تناسبی با ظرفیت سینما ندارد یعنی امسال ۸۰ فیلم را هیأت انتخاب بازبینی کردند. بر اساس چیزی که از اعضای هیأت انتخاب شنیدم، تعدادی فیلم (پنج فیلم) به جز این ۲۲ فیلم، مورد توجه هیأت انتخاب بودند که در جشنواره حاضر باشند و حتی گفتند که تعداد فیلمها را بیشتر کنند. پارسال ۴۴ فیلم بود و باعث شد کیفیت جشنواره پایین بیاید اما این پنج فیلم هم پایه فیلمهای دیگر بودند و اگر انتخاب می‌شدند، هیچکس از آقای داروغه زاده نمی‌پرسید چرا ۲۲ فیلم تبدیل به ۲۷ فیلم شده است. اگر قرار به آیین نامه باشد، بندهایی دارد.

عنقا یادآوری کرد: عجیب است که ضد آیین نامه و علاقمند به بی‌نظمی باشیم، خیلی عجیب است.

کارگردان «در وجه حامل» خاطرنشان کرد: اگر آیین نامه وجود داشته باشد و بند به بند آن رعایت شود، خوب است و اگر صرفا اصرار به آیین نامه داشته باشیم و بندهای دیگر را فراموش کنیم، خوب نیست. وقتی به بندهای آیین نامه نگاه کنیم، می‌بینیم در بخش‌هایی اجرا نشده و صرفا به عدد ۲۲ اکتفا شده که می‌تواند نماد ۲۲ بهمن هم باشد. اگر هیأت انتخاب به دبیر جشنواره می‌گفت که اجازه دهید فیلمهای خوب دیگر اضافه شوند، بد نبود این چند فیلم استاندارد اضافه می‌شد.

چطور ممکن است فیلم فرزاد موتمن کنار گذاشته شود؟

وی در خصوص غیبت برخی چهره‌های مهم سینمایی که بعضی از آنها اصلا تمایلی به شرکت در جشنواره ندارند، گفت: قبول کنید تعدادی فیلمساز هستند که در هر صورتی در جشنواره حضور دارند و حضورشان ربطی به کیفیت فیلمشان ندارد. مگر فرزاد مؤتمن قبلا خود را ثابت نکرده است؟ چطور می‌شود که فیلمش را کنار می‌گذارند؟ اگر بنا بر سابقه باشد، فکر می‌کنم فرزاد مؤتمن حق استادی به گردن ما دارند.

عنقا گفت: انگار فیلم آقای مؤتمن تمام نشده بود.

کامیار یادآوری کرد: ما فیلمی مثل «لاتاری» داریم که همین حالا در حال فیلمبرداری در قطر است و در جشنواره حضور دارد. چطور در آیین‌نامه می‌آید که فیلم ناقص برای هیأت داوران نمایش داده نمی‌شود و در آیین نامه گفته می‌شود که ۲۰ دی ماه آخرین فرصت تحویل نسخه «DCP» است. اگر قرار است به آیین‌نامه پایبند باشیم، در آن آمده است که باید این موضوع رعایت شود. اتفاقا اگر نسخه سیاوش ناقص باشد، به احترام منی که فیلمم کامل است، نباید هیأت انتخاب فیلم را ببینند. اگر هیأت انتخاب استقلال رأی دارد، نباید خلاف آیین نامه عمل کند.

کارگردان «در وجه حامل» خاطرنشان کرد: منظورم این نیست که «لاتاری» فیلم بدی است و استاندارد ندارد بلکه وقتی فیلمی آماده نیست و پنج روز مانده به شروع جشنواره هنوز فیلمبرداری می‌شود، چه الزام و ضرورتی برای حضور در جشنواره دارد؟ پایبندی به آیین‌نامه همین است. ما سال گذشته فیلم «کارت پرواز» را داشتیم که در بخش چشم انداز پذیرفته شد، اما ما انصراف دادیم و دو فیلم دیگر هم انصراف دادند و هنوز فیلم «کارت پرواز» اکران نشده است.

وی تصریح کرد: آن دو فیلمی هم که انصراف دادند، اکران نشدند و در جشنواره هستند. فیلم من هم امسال می‌توانست در جشنواره شرکت کند، اما قانون جشنواره می‌گوید فیلمی که یکبار پذیرفته شود، نمی تواند دوره بعد در جشنواره باشد.

کامیار در پایان گفت: ژاله صامتی هم در فیلم من و هم سیاوش حضور دارد و از آن جهت که فرصت دیده شدن خانم صامتی را از دست دادم، ناراحت شدم. چون او نقش خود را خیلی خوب بازی کرده و به شدت سخت گیر است. او برای فیلم ما ۱۵ کیلو لاغر کرد و ۹ ماه منتظر بودیم تا از سریال «نفس» فارغ شود و قصد داشتیم این فیلم را قبل از «سد معبر» بسازیم.

منبع: ایسنا