کامبیز نوروزی در اعتماد نوشت: بحثی در «مالیت» داشتن «کالاهای فرهنگی» نیست. یک قطعه عکس، یک تابلوی نقاشی، یک قطعه شعر، یک رمان، یک فیلم و هرکالا فرهنگی دیگری مالیت دارد و کسی که آفریننده آن بوده است «مالک آن کالا» است و مالکیتش اخلاقا، شرعا و قانونا محترم است. معنای ساده این حرف این است که همانطور که نمیشود اتومبیل یا وسایل خانه یا لوازم شخصی کسی را بدون اجازه او برداشت و بردیا غارت کرد، از یک کالای فرهنگی نیز بدون اجازه آفریننده اثر نمیتوان بهرهبرداری کرد. در هر دو مورد آنچه رخ میدهد، عنوان سرقت مییابد. عصر ارتباطات همانطور که خیلی چیزها را آسان کرده دستبرد به حریم مالکیت صاحبان آثار فرهنگی را نیز تسهیل کرده است. اینترنت این امکان را فراهم کرده که کسانی به آسانی یک کالای فرهنگی مانند یک فیلم را بدون اجازه مالک آن و با تجاوز به حقوق مالکانه او در سایتها بگذارند و کسانی هم بیخبر یا بدون توجه به قانون و اخلاق آن را ببینند از نظر تحلیلی مقابله با پدیده بزه متناسب با تحولات تکنولوژیک باید متحول شود. تکنولوژی همانگونه که دستاوردهایی برای جامعه و آسانی زندگی دارد امکانهای تازهای نیز در اختیار مجرمان قرار میدهد. زمانی برای سرقت از یک بانک، سارقان فقط باید به بانک حمله میکردند و پول نقد را از صندوق بانک میربودند اما امروز یک هکر میتواند از گوشهای دنج با استفاده از اینترنت و هک سایت بانک و حسابهای بانکی، پولها را جابهجا کند. روشن است که مبارزه با بزه سرقت برای جلوگیری از سرقت مستقیم فیزیکی و سنتی و سرقت اینترنتی تابع روشهای بسیار متفاوت است. سرقت اینترنتی را نمیتوان با گذاشتن مامور مسلح پلیس در مقابل بانک متوقف کرد. این نکته را امروزه هم دستگاههای مبارزه با پلیس متوجه شدهاند و هم بانکها و با همین درک اقدامات ایمنی و امنیتی متناسب را هم تدارک دیدهاند تا اولا از وقوع جرم سرقت اینترنتی پیشگیری کنند و ثانیا در صورت وقوع بزه بتوانند آن را کشف و مرتکب را تحت پیگرد قرار دهند.
اما در مورد کالاهای فرهنگی به خصوص فیلم و موسیقی به نظر میرسد هنوز چنین درکی نه در میان اهل این دو حرفه نهادینه شده است و نه در میان سازمانهای مبارزه با بزه که اولا اقدامات مناسب موثر برای جلوگیری از استفاده غیرمجاز از آثار از طریق اینترنت را تدارک بینند و ثانیا در صورت وقوع بزه منشا آن را کشف و مرتکب را تحت تعقیب قرار دهند.
وقتی یک فیلم (مانند ابد و یک روز یا هر فیلم دیگر) بهطور غیرقانونی و بدون رعایت حقوق مولف در یک یا چند سایت گذاشته میشود، قانونا جرمی رخ داده است که باید با آن مقابله شود. این جرم طبیعتا موجب خسارات مادی هنگفتی به صاحب اثر است. اما به نظر میرسد ادراکی که در مورد مفهوم کالای فرهنگی در دستگاههای مبارزه با جرم وجود دارد هنوز به آن درجه از اهمیت و قدرت نرسیده است که برای مبارزه با این جرم و جرایم مشابه همتراز سرقت کالاهای مادی تمهیدات مناسب تدارک دیده شود و به همان شدت که با سارقان کالاهای مادی برخورد قانونی میشود با این دسته از مجرمان نیز مواجهه قانونی نیز صورت پذیرد. این روشن است که مبارزه با جرایمی که در محیط اینترنت رخ میدهد از نظر تکنولوژیکی و فرآیندهای عملیاتی دشوارتر از جرایم دیگر است اما حمایت از حقوق قانونی آفرینندگان کالاهای فرهنگی مانند هرکالای دیگری یک ضرورت اجتماعی و حقوقی برای تثبیت نظم حقوقی در جامعه و نیز عرصه فرهنگ است. این کاری است که باید گروههای صنفی ذینفع و دستگاههای رسمی کشوری در دستور کار خود قرار دهند.

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- عدالت به سبک قیصر مسعود کیمیایی/یادداشتی از کامبیز نوروزی
- برگزاری هماندیشی انجمن صنفی ویاودی / شتابِ قانونگریزِ دیجیتال و تلاش برای انتظامبخشی به پلتفرمها
- این دو فیلم مشابهتی ندارند/ یک روایت حقوقی درباره پرونده «قهرمان» در گفتوگو با کامبیز نوروزی
- اختصاصی/ کامبیز نوروزی: کسانی که نمیتوانند قدشان را بلند کنند، پای دیگران را کوتاه میکنند!
- گفت وگوی سینماسینما با کامبیز نوروزی درباره ممنوعیت نمایش فیلم ماهمه با هم هستیم در کرمان
- رامبدجوان و دیگران ؛ حریم خصوصی و باقی قضایا/یادداشتی از کامبیز نوروزی حقوقدان
- قسمِ درست محسن تنابنده/یادداشتی از کامبیز نوروزی حقوقدان
- دریای ملّت و کاسۀ سیما و فوتبال ملّی/انتقاد کامبیز نوروزی از عملکرد تلویزیون در بازی ایران- مراکش
- غفلت صاحبان آثار/یادداشتی از کامبیز نوروزی درباره استفاده غیر مجاز از انواع تولیدات فرهنگی
- انتقاد تند کامبیز نوروزی از عملکرد ضعیف تلویزیون درحملات تروریستی امروز
- یادداشت کامبیز نوروزی حقوق دان درباره نامه رئیسی به رئیس صداوسیما
- شجریان و صدایش ماندنی اند بی صداوسیما
- تحلیل جزئیات حقوقی وداع جنابخان از «خندوانه» در سینماسینما / کامبیز نوروزی: سالارزهی حق دارد هر تصمیمی بگیرد
- واکنش یک حقوقدان، درباره «فروشنده» و اظهارات سخنگوی ارشاد
نظر شما
پربازدیدترین ها
آخرین ها
- واکنش کانون کارگردانان سینمای ایران به مخالفین اکران فیلم «پیر پسر»/ شرمتان باد، سیه فکران ضد سینما وهنر!
- هدیه همراه اول به مردم لرستان بهمناسبت ثبت جهانی دره خرمآباد
- فرهنگ و پیرپسران سیاست!/ اعتراض سه نهاد سینمایی به کارشکنیها در ادامه اکران «پیر پسر»
- «اسفند»؛ روایت اتحاد و مقاومت در دل جنگ
- «پیرپسر»؛ خون بر زمین حاکم میشود
- خبر دیگری از جشنواره ونیز ۲۰۲۵؛ سینماگران برجسته فرانسوی در راه ونیز
- حنجرهٔ مشروطه، زخمهٔ ملت/ در ستایش و نقدِ مستند «درویش خان»
- هفت کار طنز مهران مدیری در فهرست؛ بهترین سریالهای ایرانی در imdb کدامند
- یک سال پیش از اکران؛ بلیتهای آیمکس «اودیسه» از فردا فروخته میشود
- شگفتی امی ۲۰۲۵؛ اسکورسیزی و ران هاوارد نامزد جایزه بازیگری شدند!
- رویداد «جنگ چهره زنانه ندارد» برگزار شد
- در آستانه شش سالگی سوینا؛ نسخه ویژه نابینایان «نرگس» با صدای باران کوثری منتشر میشود
- هیات داوران جشنواره لوکارنو معرفی شد
- بماند به یادگار از دولت وفاق!/ نامه سرگشاده یک مستندساز به رئیس سازمان سینمایی
- تهیهکننده سریال خبر داد؛ «سووشون» رفع توقیف شد
- میزبانی جشنواره جیفونی از سه فیلم ایرانی
- «پیر پسر» در یک جمله؛ فیلمی که رازهای این سرزمین را آشکار میکند
- «بیسروصدا»؛ زمزمه تلخ زیر لایههای تاریک شهر
- ترامپ از برنامه «۶۰ دقیقه» ۱۶میلیون دلار خسارت گرفت
- یعقوب صباحی درگذشت
- فرانتیشک کلیشیک درگذشت
- خوانشی آدلری از پدر در «برادران لیلا»/ تاجی از توهّم بر سرِ عقده
- اجحاف در حقِ «بازی را بکش»
- «گلهای شب دریا» جایزه جشنواره مارسی را کسب کرد
- «پیرپسر»؛ شیاطین دنیایی فراموششده
- فروش جهانی ۲۱۷ میلیون دلار؛ «سوپرمن» صدرنشین گیشه جهانی سینما شد
- مستند ایرانی بهترین فیلم انسانشناسی جشنواره ایتالیایی شد
- «دختر قاصدکها» از ژاپن جایزه گرفت
- جشنواره ونیز در آستانه نشست خبری/ اعتباری که باربرا به جشنواره ایتالیایی بخشید
- با معرفی برگزیدگان پنجاه و نهمین دوره جشنواره؛ جایزه ویژه کارلووی واری به فیلم سهیل بیرقی رسید