جام جهانی و تئوری ژانر/یادداشتی از امیرپوریا

 امیر پوریا در اعتماد نوشت :

داستانی قدیمی است که بزرگ ترها به نوجوانان و جوانان یا بزرگ نماها به آنانی که شور و هیجان را هنوز از یاد نبرده اند، نگاهی عاقل اندر سفیه می اندازند و شوق دنبال کردن مسابقاتی چون جام جهانی را که دوره تازه اش امروز شروع می شود، نتیجه سادگی و ساده لوحی می دانند. می گویند پول و سودش برای آنهاست: شما چرا حنجره های تان را پاره می کنید و خودتان را خسته؟ این نوع برخورد به ویژه اگر با ذکر مثال هایی از سودهای کلان، زد و بندهای پشت پرده، شرط بندی ها و دست داشتن کارتل های بزرگ اقتصادی در رقم زدن نتایج بازی ها همراه شود، نچ نچ برانگیزتر به چشم می آید و چه بسا برخی از همسران مردان فوتبال دوست را با رای آن بزرگ ترهای عبوس، دمساز کند و در ممانعت آنان از ابراز هیجانات فوتبالی شوهران گرامی، دستاویزهای بزرگ تری در اختیارشان بگذارد.
اما دل سپردن به فوتبال و وجد و شور فشرده این دوره تقریبا یک ماهه، بسان هراسان شدن از فیلمی خوب ساخته شده و باطراوت در دل ژانر وحشت است. ساده انگارانه خواهد بود اگر به سیاق احمد میراحسان در یکی از قسمت های برنامه تلویزیونی «سینما ماورا» در دهه گذشته، نترسیدن در فرآیند تماشای فیلمی متعلق به سینمای وحشت را نتیجه «بلد بودن فرمول های این ژانر» بدانیم. در حالی که از پایه و اساس، ماجرا درست وارونه است: مردم از همان دوره سینمای صامت و بعد در اوایل دوران ناطق شدن، از پدیده ژانر استقبال می کردند چون خوب و پیشاپیش می دانستند قرار است در یک وسترن چه ببینند. توقعات از پیش مشخص، هم به ذهن و احساس شان مسیر می بخشید و هم به هیچ روی مانعی برای تازگی و غافلگیری نبود. چون «چگونگی» پیش رفتن هر فیلم، مهم تر از «چیستی» آن و کلیات ژانری اش بود. تمامی حیات سینما که همچنان در جریان اصلی بزرگ ترین صاحب صنعتش یعنی هالیوود بر همان مدار ژانر می گردد، وابسته به همین نیم سطر ساده است: می دانی چه در فیلم ژانر خواهد گذشت: اما نمی دانی چگونه.
همین جمله را در وصف فوتبال، بازنویسی کنید. ناچار خواهید شد در اینکه پیشاپیش «می دانی» چه خواهد گذشت، تردید کنید. همین، برای جذابیت گسترده تر فوتبال در قیاس با سینمای ژانر کفایت می کند. در نتیجه، روزهای پراشتیاقی در راهند: حتی اگر با فقدان ایتالیا، جماعتی سوگوار باشیم.

ثبت شده در سایت پایگاه خبری تحلیلی سینما سینما کد خبر 89302 و در روز پنجشنبه ۲۴ خرداد ۱۳۹۷ ساعت 15:19:44
2024 copyright.