سینماسینما، سحر عصر آزاد
مستند «آیدین» روایتی است از تولد یک قهرمان ملی که در آستانه نقطه اوج زندگی حرفه‌ای‌اش به پایان رسید و فقدان او هنوز هم حسرت برانگیز است.
آیدین نیکخواه بهرامی چهره شناخته شده‌ای برای پیگیران ورزش ایران است. نوجوانی که پله های رشد و ترقی را با تکیه بر توانایی و هوش ذاتی به سرعت طی کرد و تبدیل به نامی آشنا حتی برای ناآشنایان با ورزش بسکتبال شد.
مستند «آیدین» به کارگردانی اشکان مهریار و تهیه کنندگی مهدی برجیان زندگی این قهرمان را در طول یک ساعت با تکیه بر نقاط اوج متعدد زندگی حرفه‌ای کوتاه اما پربارش پی می‌گیرد و فینال را با مستندات حادثه فوت او در ۷ دی ماه سال ۱۳۸۶ ثبت می‌کند.
کارگردان با انتخاب یک راوی آشنا از هنرمندان امروز، پرویز پرستویی، زمینه‌ای فراهم کرده تا روایت دیروز شور و حال و در عین حال حسرت و دلتنگی به فراخور همراهی مخاطب امروز با تراژدی این قهرمان ملی پیدا کند.
نریشنی که خوشبختانه از شکل و کاربرد کلیشه شده گفتار متن فاصله گرفته و موجز اما تأثیرگذار و کاربردی است. این رویکرد باعث شده هر جا گفتار متن وارد کار می‌شود، مخاطب توجه و تمرکز ویژه‌ای داشته و نسبت به آن بی‌تفاوت نباشد.
این اتفاقی است که در مورد موسیقی متن فیلم نیفتاده و متأسفانه به علت استفاده زیاد و حجم و فراگیری موسیقی و جنس آن، نوعی دلزدگی ایجاد می‌کند تا مخاطب ترجیح دهد در فضایی آرام‌تر و چه بسا با مکث‌های سکوت بیشتر در میان مصاحبه‌ها و گفتار متن، با عمق این تراژدی همراه شود.
فیلمساز با درک درست از اهمیت سوژه و نیاز و خواست مخاطب به دانستن سویه‌های ناپیدای زندگی آیدین نیکخواه بهرامی، توانسته ارتباط و اعتماد متقابل با اعضای خانواده درجه یک، دوستان نزدیک، هم‌تیمی‌ها و حتی مربیان او که برخی در ایران به سر نمی‌برند، برقرار و خاطرات آنها را در کنار هم ثبت کند.
ثبت این خاطرات و اهمیت این دیدگاه‌ها در دو سویه زندگی شخصی و کاری آیدین و معتبر بودن آنها باعث شده در طول مستند با چهره‌ای واقعی، ملموس و دوست‌داشتنی از قهرمانی مواجه شویم که پیش از این تنها با پرش‌های بی‌نظیر و مرگ تراژیک او آشنا بودیم.
این همان ایده‌آلی است که یک مستند پرتره باید بتواند در زیرلایه خود به مخاطب ارائه دهد؛ شمایل واقعی از انسانی تأثیرگذار که در اوج و فرودهای متداول زندگی، مسیر خاص خود را انتخاب کرده و به جایگاهی منحصر به فرد رسیده است.
فیلمساز هوشمندانه در طراحی پازل این مستند، اهمیت وجودی همه قطعات را برای رسیدن به یک تصویر نهایی تأثیرگذار درک کرده و به همین دلیل تصاویر آرشیوی، عکس‌های شخصی، فیلم‌های دوربین خصوصی و… در کنار مصاحبه با چهره‌هایی که شناخت و درک عمیقی از آیدین داشته‌اند، به ثبت پرتره‌ای تمام و کمال از این قهرمان منجر کرده است.
مستند «آیدین» با تکیه بر جذابیت‌های بالقوه زندگی یک قهرمان جوان و پیگیری مسیر پیشرفت او، از دستمایه‌های دراماتیک واقعی نیز بهره برده و نقطه پایان را با حضور تیم بسکتبال ایران در المپیک ۲۰۰۸ پکن می‌گذارد؛ جایی که غیبت آیدین نیکخواه بهرامی که زمینه‌ساز این صعود بود به شدت حس می‌شد و با این پرسش و پاسخ، آغاز و پایان فیلم را با ظرافت به هم پیوند می‌دهد.
منبع: سایت هنروتجربه
