مراسم پایانی هفدهمین جشنواره بینالمللی سینما حقیقت در حالی برگزار شد که نام ناصر طهماسب (گوینده) در میان نامزدها بود و به عنوان برگزیده معرفی شد و خبر درگذشتاش همزمان با اعلام نامش، جمعیت را در بهت فرو برد و در بخش پایانی مراسم هم رییس سازمان سینمایی خبر از بستری شدن کیانوش عیاری در بیمارستان داد.
به گزارش سینماسینما، جشنواره هفدهم سینما حقیقت پس از پنج روز، در عصر دوم دیماه به ایستگاه پایانی خود رسید تا با معرفی برگزیدگانش به کار خود خاتمه دهد.
این مراسم با اجرای محمد شهیدیفر در تالار وحدت با حضور هنرمندان و مدیرانی همچون علی دهکردی (مدیرعامل خانه سینما) و مجنبی امینی (دبیر جشنواره فیلم فجر)، محمدمهدی اسماعیلی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی)، محمد خزاعی (رییس سازمان سینمایی)، هاشم میرزاخانی (مدیرعامل موسسه سینماشهر)، مهدی آذرپندار (مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران)، قادر آشنا (معاون سازمان سینمایی) برگزار شد.
این مراسم از ساعت ۱۸:۴۰ با پخش سرود جمهوری اسلامی و تلاوت آیاتی از قرآن کریم آغاز شد.
در بخش ابتدایی این مراسم یک گروه نوازنده به رهبری بهزاد عبدی به نواختن قطعاتی پرداختند که با پخش تصاویری از کودکان و قربانیان غزه همراه بود و همزمان محمد حمیدی مقدم -دبیر جشنواره – پشت میکروفن حاضر شد و گفت: دو هزار کیلومتر دورتر از ما، مستند، معنایی تازه به خود گرفته است. وقتی از ثبت تاریخ سخن میگوییم، «غزه» یک سند است. نسل کشی آشکار و جنایتی هولناک، در جریان است. امشب به بهانه جشنواره حقیقت گردهم آمدیم پس اینجا چراغی روشن است و در همین جا به یاد غزه و مادران و پدران و کودکان آن هستیم.
او سپس از داوران این جشنواره اسم برد و از کسانی که در این مسیر همکاری کردند قدردانی کرد.
حمیدی مقدم جشنواره امسال را جشنوارهای پرسشگر و انتقادی همراه با فیلمهایی صادق و امیدوار نامید و گفت: این رویداد با بخش ویژه غزه تصویری از فلسطین را نشان داد.
او با اشاره به افزایش هزینههای تولید و تاکید براینکه سینمای مستند ایران مستند میتواند هاب منطقه باشند از وزیر ارشاد خواست که به این موضوع توجه ویژه داشته باشد.
اهدای جوایز بخش بینالملل
برگزیدگان این بخش با حضور مهرداد اسکویی، هانا پولاک و جیمز لانگلی مستندسازان مشهور ایرانی، لهستانی و آمریکایی معرفی شدند.
*جایزه بهترین فیلم کوتاه این بخش به «سقف سنگی» ساخته رویا ربانی اهدا شد.
*دیپلم افتخار مستند کوتاه بینالملل به فیلم «پورزال» به کارگردانی ماریا ماوتی و احسان فرخی فرد رسید که ماوتی پس از دریافت جایزهاش گفت: هر وقت خودم این فیلم را میبینم بخاطر مردم سیستان که نه آب دارند، نه هوا، نه کار و نه حتی امید، بغض میکنم؛ به همین دلیل جایزهام را به مردم بینوای سیستان اهدا میکنم.
* جایزه بهترین مستند کوتاه بینالملل به مستند «ارتعاشاتی از غزه» به کارگردانی رحاب نزال رسید. او که در کرانه باختری به سر میبرد در پیامی ویدیویی با تشکر از داوران درخواست تحریم کالاهای رژیم اشغالگر صهیونیسم را مطرح کرد و گفت: به عنوان شهروند و هنرمند برای حمایت از مردم غزه و کودکان هر کاری میتوانید انجام دهید.
*دیپلم افتخار مستند نیمه بلند به فیلم «گنج مادری مولود دانا» ساخته یشیل تاش از ترکیه اهدا شد که او گفت: پیام فیلم برای همه مادران دنیا این بود که بذر نفرت را در دل فرزندان خود نکارید.
*دیپلم افتخار مستند نیمه بلند بخش بینالملل به فیلم «مادر دانا مولود گنچ»» اثر سوینچ یشیل تاش رسید. یشیل تاش روی سن رفت و جایزهاش را دریافت کرد.
*جایزه بهترین مستند نیمه بلند بخش بینالملل به «انجمن کلاشینکف» اثر کریستف کربش رسید. ویدیویی از این فیلمساز پخش شد و او از هیات داوران تشکر کرد.
*جایزه ویژه هیات داوران به فیلم «دردست ساخت» مارکوس تویوو از کشور فنلاند اهدا شد.
*همچنین جایزه ویژه در بخش نیمه بلند به آذر محرابی از ایران برای فیلم «همنوایی عاشقانه» تعلق گرفت. او با اشاره به اینکه اسکویی از او تشکر کرده که یک «فیلم» ساخته است و با اشاره به فاصله زمانی سال ۹۷ تا ۱۴۰۲ که فیلمش را ساخت، بیان کرد: با این جایزه نه میتوانم دوربین بخرم که آسیب دیده و نه ست تدوین که یکی ۲۰۰ میلیون است و یکی دیگر ۱۵۰ میلیون تومان پس این جایزه را با عشق باید به صاحب خانه بدهم. وقتی به موسسه هنر رفتم برای وام لیستی از همکارانم را دیدم که در نوبت ۱۰ میلیون وام بودند و من با خجالت از آنها فعلا منتظر میمانم تا روزی بتوانم دوربین بخرم و فیلم بسازم که باز هم استاد (اسکویی) بابت کارم توجه کنند.
در ادامه این بخش به درخواست شهیدی فر داوران به بیان صحبتهایی پرداختند که هانا پولاک گفت: امیدوارم همه مردمان دنیا در صلح زندگی کنند. فیلم مستند تصویر دقیقتری برای چگونگی مواجه با مشکلات جهانی ارائه میدهد. فیلمهای حاضر در جشنواره به ما آگاهی بسیاری درباره خیلی از مسائل داد و از این بابت از همه دوستان تشکر میکنم.
جیمز لانگلی دیگر داور این بخش نیز بیان کرد: خوشحالم که شانس بودن در کنار مردم ایران را دارم. در وضعیتی که تمامی مردم دنیا در رنج هستند، خوب است که به تماشای فیلمهای مستند که ارائه دهنده راهکار هستند، بنشینیم. این اولین باری نیست که به ایران میآیم. پیشتر حدود یک سال و نیم در ایران زندگی کرده بودم و باید بگویم جشنواره «سینماحقیقت» همانند مردم ایران بسیار مهماننواز است. دوست دارم به هموطنان آمریکاییام بگویم، به ایران سفر کنند.
سپس مهرداد اسکویی با ابراز خوشحالی از اینکه توانسته در کنار بزرگترین مستندسازان جهان به تماشای فیلمهای مستند بنشیند، اظهار کرد: تاریخ در این نقطه جغرافیا به تماشای فیلم مستندسازان و ترسیم دغدغهها و جنگها و مصیبتها برای ارائه راهحلی نیاز دارد. این فیلمها میتوانند پیامرسان کسانی باشند که درد دارند اما صدایشان به گوش جهان نمیرسد. همچنین در این دوره فیلمسازهای زن ایرانی در دورترین نقاط ایران فیلمهای مستند ساختند که واقعا شگفتیآفرین بود.
*در ادامه این بخش، هیات داوران در بخش مستند بلند بینالملل، رضا میرکریمی و میلیوشا آیتوگانووا روی صحنه آمدند. البته سلیمان سیسه عضو دیگر این گروه که حضور نداشت که ویدئویی ارسال کرده بود.
سلیمان سیسه در ویدئوی ارسالی گفته بود: من سینماگر اهل مالی هستم. ایران کشور بزرگی است و حضور در قامت داور در چنین جشنوارهای برای من افتخاری بزرگ است. از این موقعیت استفاده کرده و برای مردم ایران درود میفرستم.
*دیپلم افتخار مستند بلند بخش بینالملل به مستند «زندان مرکزی ولادیمیر» به کارگردانی جولیا بابکووا اهدا شد.
*جایزه بهترین مستند بلند بخش بینالملل به مستند «نخ طلایی» اثر نیشتا جین اهدا شد.
*جایزه ویژه هیات داوران مستند بلند بخش بینالملل به مستند «ستار الکلاسیکو» به کارگردانی هادی شریعتی رسید.
شریعتی پس از دریافت جایزهاش گفت: من به همکارانی فکر میکنم که بخاطر شرایط، مجبورند کارهای دیگری انجام دهند. آقای خزاعی وضعیت مستند به توجه نیاز دارد و همکاران ما را در این بخش دریابید.
میرکریمی درباره بهترین فیلم بلند این بخش گفت: این فیلم یک مستند متعهدانه و سختکوشانه بود که عمری تحقیق و زندگی فیلمساز را با سوژهاش نشان میداد.
در ادامه این بخش، یک جایزه ویژه با حضور حمیدی مقدم به میلیوشا آیتوگانووا از جشنواره کازان بابت تشکر از توجه این جشنواره به بخش سینمای ایران و اسلام اهدا شد که حمیدی مقدم در این زمینه گفت: جشنواره فیلم «کازان» جشنوارهای مهم است که برای اولین بار از واژه اسلام استفاده کرده است و هر ساله به سینمای ایران توجهی ویژه دارد و اغلب جایزه میگیرند. این جشنواره با هدف همگرایی دینی در کازان برگزار میشود. ما در جشنواره سینماحقیقت باتوجه به روابط بسیار خوب تاتارستان و ایران و رد و بدل فرهنگی و علاقه و عشق آنها به حوزه فرهنگی ایران حس کردیم این روابط نیازمند گسترش است. ما برای سپاس و قدردانی این جایزه را برای اهدا به میلیوشا آیتوگانووا انتخاب کردیم.
آیتوگانووا نیز با تشکر از محمد خزاعی و ابراز خوشبختی از همکاری با ایران در جشنواره کازان گفت: هرسال کیفیت فیلمهای ایرانی بیش از قبل میشود. دوستی ایران و جشنواره کازان تبدیل به سمبل و نمادی شده که در آینده میتواند پیامآور اهداف مشترک بسیاری باشد.
در بخشی دیگ شهیدیفر از آرلین کلمشا استاد دانشگاه و پژوهشگر دعوت کرد تا درباره فلسطین و شرایط غزه صحبت کند و او نیز با تشکر از مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برای فراهم کردن شرایط حضور او در ایران گفت: لحظههای ملاقات ما بسیار تراژیک است و کودکان بسیاری در غزه کشته میشوند. ما به عنوان فیلمساز نباید اجازه بدهیم که فلسطین دوباره فراموش شود تا حقوق بشر دوباره به فلسطین تاریخی بازگردد.
وی افزود: یکی از دغدغههای روشنفکر فلسطینی ادوارد سعید بخشیدن صدا به فلسطینیانی بود که صدا از آنها سلب شده است. نویسنده لبنانی هم میگفت سکوت را باید به کلمات تبدیل کرد. امروز صدای فلسطین، فریادی برای پایان ظلم و جنگ است.
*جایزه سرباز وطن یادبود شهید قاسم سلیمانی که باحضور وزیر ارشاد، رییس سازمان سینمایی و زینب سلیمانی (دختر شهید سلیمانی) به امیر عسگری برای ساخت فیلم «عیدوک» اهدا شد.
تقدیر از وائل الدحدوح -خبرنگار حاضر در غزه- دیگر بخش این مراسم بود که با حضور عاید نبا -فیلمساز فلسطینی-، محمد خزاعی و محمدمهدی اسماعیلی انجام شد.
عایدنبا پس از دریافت لوح تقدیر گفت: جشنواره سینماحقیقت به قولش که نشان دادن حقیقت است، عمل کرده است. آنچه که من دیدم این بود که غزه بخش مهمی از جشنواره بود. اینجا مستند یک کنش مقاومتی است و ما با وائلالدحدوح تماس گرفتیم و او میداند ما امروز دربارهاش صحبت کردهایم.
او ادامه داد: فلسطینیها در مقابل سوال آزادی یا مرگ قرار گرفتهاند. امیدوارم همه شما مردم غزه را در قلب تان نگه دارید و به احترام مردم غزه از جای برخیزید.
وعدههای وزیر ارشاد چیست؟
پس از این بخش، وزیر ارشاد در سخنانی گفت: جشنواره امسال به لحاظ کمی و کیفی براساس گزارشهای ارائه شده راه رشد خود را طی میکند و این سومین سالی است که در دوره جدید جشنواره را برگزار میکنیم.
او با اشاره به گلایههای مطرح شده در مراسم گفت: باید به راه حل های درستی برای رفع مشکل فعالین این حوزه برسیم. در بخش فیلم کوتاه بیش از ۱۸۰ میلیون اعتبار مستقیم تخصص داده شده است و در بخش شهرستانها در سینمای مستند اعداد قابل توجهی اشاره شده است. تا امروز هم تلاشهایی برای حمایت شده ولی با این حال قصد جدی برای حمایت داریم و اگر آقای حمیدیمقدم طرحی دارند بیاورند و از سوی ما آمادگی لازم وجود دارد. دوستان در سازمان سینمایی با انگیزهتر باشند و همینجا میگویم که اگر امسال از ۷۰ فیلم حمایت شد، سال آینده این تعداد و هزینههای مالی آن را نیز دو برابر میکنیم.
او سپس به موضوع آب و لزوم پرداختن به آن اشاره کرد و گفت: جشنواره حقیقت همانطور که از اسمش برمی آید به دنبال حقیقت باید باشد و لنز دوربین به سمت جاهایی باید سوق داده شود تا حقیقت گفته شود
او همچنین به جنایات رخ داده در غزه و وتو شدن تلاشها برای رسیدن به آتش بس اشاره کرد.
اسماعیلی در پایان اضافه کرد: از آقای خزاعی این توقع را دارم که برای ارتقای جدی سینمای مستند تلاش کنند.
تقدیرهای ویژه مراکز غیرسینمایی
در ادامه این مراسم مصطفی زمانیان، رییس مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری جایزه ویژه این مرکز را به مستند «بحران خاموش» ساخته محمدحسین حقیقی اهدا کرد ولی حقیقی جایزه را برگرداند و گفت: با توجه به موضوع مهم فیلم که پیشتر رهبری هم به آن اشاره کرده بودند، این جایزه را روزی میگیرم که رییسجمهور و هیات دولت فیلم را دیده باشند. البته با اصرار این جایزه به او اهدا شد.
مصطفی زمانیان نیز پس از اهدای جایزه گفت: در دنیای امروز لزوما مسائل مهم دیده نمیشوند، بلکه مسائلی که دیده میشوند، مهم میشوند. در این شرایط سینماحقیقت میتواند پلی باشد از دنیای هنر به دنیای سیاست و برهمین اساس باید از مستندسازی که با ابهامزدایی از لابهلای مسائل کماهمیت مهمترین مسائل را پیدا کرده و به عنوان روایتی جذاب تصویر میکند، تقدیر کرد. امیدوارم این اولین جایزه سیاستی سینماحقیقت ظرفیتی در آینده برای مستندسازان سیاستی فراهم آورد.
همچنین بنیاد پانزده خرداد جایزه ویژه خود را به مستند «نفس» ساخته علیرضا باغشنی اهدا شد.
این جایزه بخاطر توجه به سقط جنین در کشور اهدا شد و از هنرمندان خواسته شد که به این موضوع توجه کنند.
اهدای جوایز بخش شهید آوینی
فیلم «بیقرار» ساخته محمدعلی فارسی در این بخش تندیس برنزی را گرفت.
جایزه و تندیس نقرهای شهید آوینی هم به مستند «احمد» به کارگردانی مصطفی رزاق کریمی اهدا شد.
رزاق کریمی پس از دریافت جایزه خود گفت: یک سال و هشت ماه تاخیر در آماده شدن این فیلم وجود داشت. من به تحقیق در سینمای مستند و دوران معاصر بویژه انقلاب اعتقاد دارم چون الان وقت آن است تا بدون تحریف درباره آن فیلم ساخت.
جایزه و تندیس طلایی شهید آوینی نیز به مستند «قوی دل» به کارگردانی علی فراهانی صدر اهدا شد.
* بهترین کارگردانی فیلم مستند کوتاه: ماریا ماوتی و احسان فرخی فرد برای فیلم پورزال
دیگر نامزدهای این بخش:
دختر کوه نور (جابر بادیاد)
در پناه نیزار (حبیب علوانی)
سگ خور (فتح الله امیری – نیما عسگری)
فرشتهها (مهدی زمانپور کیاسری)
* بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه بلند:
سیدمصطفی الحسینی برای فیلم هفت سال اینجا
دیگر نامزدها:
مهد کودک (حانیه یوسفیان)
آب بندان (رضا اکبریان گالشکلایی)
دوئل بوکمال (محمدرضا ابو الحسنی)
هم نوایی عاشقانه (آذر مهرابی)
* بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند:خانواده خلج (مصطفی حاجی قاسمی- مریم الهامیان)
دیگر نامزدها:
قوی دل (علی فراهانی صدر)
تکثیر در اسارت (مهدی ایمانی شهمیری)
پدگر (محمدرضا خوش فرمان)
آذرآبادگان (حامد کلجه ای)
* بهترین پژوهشگر: حامد کلجهای برای فیلم آذرآبادگان
کلجهای پس از دریافت جایزه خود گفت: اینکه فیلمها در شورایی بررسی میشوند قابل تقدیر است. ما مستندسازها در شرایط نامساعدی هستیم و این جایزه را به فال نیک میگیرم بخصوص آنکه جشنواره هفدهم میتوانست خداحافظی من با مستند باشد ولی حالا روحیه دیگری پیدا کردم. مستندم را به مرزبانهایی که از این مرز و بوم پاسداری میکنند تقدیم میکنم تا شاید دلجویی باشد از خانواده مرزدارانی که اخیرا فرزندان خود را از دست دادند.
دیگر نامزدها:
هولاین در ایران (هادی آفریده)
خانواده خلج (مریم الهامیان – مصطفی حاج قاسمی)
تکثیر در اسارت (امیر رضا صباغیان -پرستو احمدی)
رزیدنت (امیر محمد کوچک زاده)
احمد ( فخرالدین سیدی- محمد پورفر)
* بهترین تصویربردار به طور مشترک آخرین کوسه نهنگ (رامتین بالف – رشاد بالف) و پورزال (مهدی آزادی)
دیگر نامزدها:
دوئل بوکمال (احمد عبدالرحیمی – محمد صدری – احمد بخشی)
پدگر (بهروز بادروج)
آب بندان (رضا اکبریان گالشکلایی)
* بهترین صدا: آب بندان (حسن مهدوی) صداگذار و صدابردار
نامزدها:
دوئل بوکمال (مهدی محمودیان) صدا گذار
آخرین کوسه نهنگ (رشاد بالف) صدا گذار و صدا بردار
تکثیر در اسارت (سید رضا حسینی نیا) صدابردار – (محمد حسین ابراهیمی) صدا گذار
پورزال ( محمد خدام) صدابردار – (مهرداد جلو خانی) صدا گذار
سگ خور (احسان افشاریان) صداگزار – (عباس ملک حسینی) صدابردار
* بهترین تدوین: دوئل بوکمال (حسن وزیر زاده -ساسان فلاح فر -عباس وهاج)
دیگر نامزدها:
قوی دل (علی فراهانی صدر)
پورزال (حمید نجفی راد -ماریا ماوتی)
آذر آبادگان (حامد کلجه ای)
فرشته ها (مهدی زمانپور کیاسری -جواد سالار خیلی)
* بهترین نویسنده گفتار متن: محمدرضا ابوالحسنی برای مستند دوئل بوکمال
نامزدهای دیگر :
تکثیر در اسارت (مهدی ایمانی شهمیری)
جمال الدین (امیر محمد کوچک زاده)
هفت سال اینجا (علیرضا اسدی)
آذر آبادگان (حامد کلجه ای – علیرضا احمدی)
*بهترین گوینده گفتار متن: زنده یاد ناصر طهماسب برای مستند می ۱۹۶۸
این جایزه در حالی اهدا شد که ساعتی قبل خبر درگذشت ناگهانی ناصر طهماسب منتشر شده بود. شهیدی فر اعلام کرد که قرار بود شاهد حضور این هنرمند در مراسم باشیم ولی در ابتدای برنامه خبر درگذشت او شنیده شد.
اعلام این خبر با صدای آه بلند ناشی از بهت حاضران در تالار وحدت همراه بود.
نامزدها:
جمال الدین (فخرالدین صدیق)
بی قرار (فرهاد قائمیان)
هزارویکشب بلدیه (سیامک صفری)
هولاین در ایران (مهناز افضلی)
* بهترین موسیقی: آخرین کوسه نهنگ (اکبر ابراهیمی)
نامزدها: بیقرار (محمدرضا علیقلی)
تکیر در اسارت (افشین عزیزی)
پورزال ( مسعود سخاوت دوست)
بحران خاموش (بهزاد عبدی)
آب بندان (حسن مهدوی)
احمد / سروش فاقدی (ماهور آشور)
* بهترین فیلم (تهیهکننده): تکثیر در اسارت (مهدی ایمانی شهمیری )
دیگر نامزدها:
خانواده خلج (مصطفی حاجی قاسمی- مریم الهامیان)
آخرین کوسه نهنگ (رامتین بالف)
پورزال (احسان فرخی فرد – ماریا ماوتی)
پدگر (محمدرضا خوش فرمان)
قوی دل (سعید الهی)
جایزه ویژه هیات داوران به علی فراهانی صدر برای مستند «قویدل» و جابر بادیاد برای مستند «دختر کوه نور»
همچنین هیات داوران با توجه به تمرکز ویژه جشنواره امسال به موضوع آب و مساله جمعیت، فیلمهای «آب بندان» در موضوع آب، «بحران خاموش» در موضوع جمعیت و «در پناه نیزار» را شایسته تقدیر اعلام کرد.
جایزه ویژه دبیر جشنواره: برای مستند «رزیدنت» به کارگردانی امیرمحمد کوچک زاده و مستند پدگر به محمد دین دشتی
جایزه ویژه دبیر: به احمد قویدل، شخصیت فیلم قوی دل
احمد قوی دل با تقدیر از اهالی رسانه گفت: صدای ما به جایی نمیرسد ولی آنها خطر میکنند. ای کاش آقای وزیر اینجا بودند و میخواهم بگویم با خبرنگاران مهربان باشید.
جایزه استعداد نو: مستند «برار انیسه» به کارگردانی سید صادق کاظمی
خزاعی پس از اهدای جوایز این بخش گفت: من به عنوان رییس این سینما شرمنده میشوم که همکاران ما برای معیشت در اسنپ کار میکنند یا دغدغه وام ۱۰ میلیونی دارند. من در بدترین شرایط اقتصادی کشور و شرایط سیاسی سال قبل مدیر سینما شدم ولی تلاش میکنم شرایط بهتر شود. بهرغم برخی حرفهای امشب به آینده امید دارم و ان شاءلله سال آینده اوضاع سینما بهتر باشد.
او همچنین با تسلیت برای درگذشت ناصر طهماسب از بستری شدن کیانوش عیاری در بیمارستان بر اثر سکته خبر داد و برای او آرزوی سلامتی کرد.
در پایان جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران جشنواره به سعید الهی تهیه کننده مستند «قویدل» اهدا شد.
در بخش آخر مراسم و در شرایطی که سالن خالی شده بود، از علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما برای صحبت دعوت شد که او گفت که در همان شب قبول مسئولیت مدیریت خانه سینما سوار اسنپی شدم که رانندهاش گفت عضو خانه سینما است و با این حرف تیری به قلب من زد. اما خوشحالم که امشب در این جشنواره جایزه گرفت.
منبع: ایسنا