محمد تاجیک : ۱۹ خرداد سالروز تولد امین حیایی بازیگر سینمای ایران است …به بهانه سالروز تولد او مروری داشته ایم بر کارنامه فعالیتش….

/امین حیایی وشب/

اما یکی از مهمترین موفقیتی که تاکنون نصیب امین حیایی شده است کسب سیمرغ بلورین بهترین بازیگری مرد به خاطر بازی در فیلم شب صدر عاملی بوده است .

/زودتر اگر می داد/

حیایی پس از دریافت جازه جشنواره فجر گفته بود : من جوایز بیشتری از خدا گرفتم. بهترین جوایز را خودش به من داده و حالا هم این جایزه را به وقت‌اش، در زمانی که ظرفیت‌اش را پیدا کردم و توانستم هضم‌اش کنم به من داد. زودتر اگر می‌داد شاید برای خودم خوب نبود. موقعیت‌ام را به هم می‌ریخت. یک وقتی آدم ممکن است به هم بریزد، ناراحت هم بشود که چرا جایزه رابه من ندادند. اما بعدش به این نتیجه رسیدم که شاید حقم نبوده که الان بگیرم. این را در خودم و رابطه‌ام با خداوند احساس کردم. گیر و داری که توی رابطه من و خدا بوده، شاید دو هفته است که رفع شده، و شاید به همین خاطر است که الان سیمرغ بلورین را به من دادند. به هر حال در این همه سالی که با خدا زندگی کردم، همیشه توی زندگی‌ام حضورش جاری بوده است. بالاخره روزی رسید که من از خودم پرسیدم حالا که این قدر خدا به ما حال ‌می‌دهد، چرا ما به او حال ندهیم؟

/امین حیایی وتماشاگرانش/

تماشاگران برای امین حیایی همیشه مهم بوده اند به همین خاطر است که درباره آنها گفته است :من برای تماشاگرم ارزش قائلم. می‌دانم تماشاگرم از من انتظاری دارد و نمی‌خواهد من را در فیلم بد ببیند. یا در نقشی که نتوانم درست اجرایش کنم. این حساسیت را ما روی فوتبالمان هم مثلا داریم. تماشاگر هم روی بازیگر سینمایی‌اش دارد. فرقی نمی‌کند. یک حساسیت است و ما باید پاسخگوی این حساسیت باشیم. جوابگوی این دوست داشتن‌ها باشیم. در هر حال اگر آ‌ن‌ها این انرژی را به ما ندهند و نیایند فیلم‌هایمان را ببینند، به گیشه و در نتیجه به خودمان لطمه زده‌ایم. ضررش به سمت خودمان بر می‌گردد.

/درس پس دادن پیش استادان/

اما حیایی پس از نمایش فیلم شب در جشنواره در گفت وگوی دیگری با روزنامه ها می گوید :فیلم شب تجربه به شدت لذت بخشی بود. نوعی انرژی مثبت در میان همه عوامل وجود داشت. رسول صدرعاملی هم کارگردان فوق‌العاده‌ای است و هم آدم نازنینی. کسی که به کارش مسلط است. همه چیز را عالی مدیریت می‌کند و حواسش هم به همه هست. بازی در کنار دو استاد مسلم بازیگری آقایان انتظامی و شکیبایی هم برای من باعث افتخار بود. در شب من در واقع داشتم پیش استادانم درس پس می‌دادم.

/یک نیروی عظیم /

اما گویا فیلم شب برای امین حیای تجربه خارق العاده ای بوده است . او مثلا در یادداشتی که دو سال پیش به ماهنامه نسیم داده بود نوشته بود :عجیب و غریب بود این همه انرژی .این همه اتفاق.غروب حرکتی کردیم ووقتی به مشهد رسیدیم شب شده بود.تمام داستان از یک صبح تاشب اتفاق می افتاد.نقش سربازی را بازی می کردم که می بایست متهمی را به شهردیگری منتقل می کرد اما دربین راه در مشهد گرفتار می شد.آقای صدر عاملی دنبال بهانه می گشت برای همین گرفتار شدن .خیلی این طرف و آن طرف کردیم تا قصه یک جورایی در مشهد گیر کنداما هیچ بهانه ای پیدا نشد.وقتی به مشهد رسیدیم برف شدیدی گرفت و تاصبح آنقدر بارید که همه جا راسپید کرد.حالا بهانه ای شده بود برای اینکه نتوانیم از شهر خارج شویم و طی دو ،سه روز سکانسهای برفی را گرفتیم.اتفاق عجیبی بود . جور شدن این بهانه وردیف شدن کارها پشت سرهم.انگار یک نیروی عجیب می خواست این فیلم به سرانجام برسد.فیلمی که به زائران امام رضا (ع )ارتباط پیدا می کرد و با شور وانرژی وصف نشدنی به تصویر کشیده شد.این موضوع در مورد بازیگران وعوامل فیلم هم صدق می کردانرژی مثبتی که در لحظه لحظه فیلم جریان داشت….. هوش وذکاوت صدر عاملی در کارگردانی فوق العاده است.اومدیریت خوبی در کار داشت و با جان ودل پشت دوربین کار می کرد .از همه مهمتر رابطه خوبی با همه اعضای گروه برقرار کرده بود :رفاقتی صمیمی وبی ریا . شب در کنار همه این نکات مثبت یک حسن بزرگ برای من داشت . حضور در کنار دوغول بازیگری سینمای ایران فرصت خوبی بود برای من.برای یک لذت تمام عیار.

/کار کردن با مهرجویی دموکرات/

اما مهمان مامان داریوش مهرجویی از فیلمهایی است که امین حیایی قطعا به حضور در آن افتخار می کند.حیایی سالها قبل  درگفت وگویی با ماهنامه فیلم درباره بازی در فیلم مهمان مامان گفته بود :حدود شش ماه بود که تصمیم گرفتم تا کار خوبی پیشنهاد نشده بازی نکنم. دوست داشتم با کار گردانی کار کنم که کارش رابلد باشد.وقتی نوبت به مهمان مامان رسید فکر می کردم باید هرچیزی که آقای مهرجویی می گوید باید کورکورانه بپذیرم اما اتفاقی که افتاد خیلی با تصور من متفاوت بود مهرجویی یک دموکرات واقعی است. به اعتقاد امین حیایی مهمان مامان تنها کاری بود که می دید همه باعشق سر صحنه حاضر می شدند همه بازیگران آزاد بودند نظرشان را بگویند و مهرجویی فقط فکر وخلا قیت بچه ها را روتوش می کرد.

/درباره امین حیایی/

اما امین حیایی چگونه وارد بازیگری شد ؟واقعیت‌اش این است که اودوران سربازی‌اش را در نیروی هوایی واحد مرکز هنرهای نمایشی سپری کرد . او در آنجا تئاتر بازی می‌کردو به صورت حرفه‌ای. گیشه‌ای داشتندو بلیتی می‌فروختند.حتی بروشورهم پخش می‌کردند .گویا یکی از دوستانش، بازی حیایی را در آن نمایش می بیندواورا به ثریا قاسمی معرفی می کند. از آنجا می رود کار تئاتر را با خانم قاسمی ادامه می دهد.در فیلم “دو همسفر” آقای ‌هاشمی هم ثریا قاسمی او را هم برای نقش پسر خودشان معرفی می کند اما . شرایطی به وجود نمی آید که خانم قاسمی خودش کار کند وبه جای او خانم روستا کار می کند.

/شصت بار تماشای هامون/

در همان زمان فیلمهایی چون هامون و عروس برروی حیایی تاثیرات بسیاری می گذارد. به قول خودش فیلم هامون را شصت بار دیده بود . بعد از دوهمسفر ،همایون اسعدیان ،حیایی را برای دو روی سکه به آقای فرحبخش معرفی می کند . برای نقش جوان مقابل آقای پورعرب. بعد کارهای دیگر پیش آمد. تا اینکه زمان کار با سیروس الوند رسید. الوند یک نگاه دیگری داشت به بازیگری وبه گفته حیایی حساس تر.فیلمی که حیایی در آن بازی می کند هتل کارتن بود.البته قبل‌ از هتل کارتن در فیلم پرتگاه بازی کرده بود ساخته بهرام ری‌پور .او دراین فیلم هم نقش مکمل را بازی می کند نقشی که اگرچه منفی بود اما مردم دوست‌اش داشتند. موتورسواری که دزد هم هست اما به گفته خود حیایی در مصاحبه ای باهفته نامه شهروند امروز،آن نقش از این نقش منفی‌هایی نبود که تماشاگر را منزجر کند.

/از منفی به مثبت/

بعد در هتل کارتن نقش آدمی را بازی می کند که خلاف می‌کند، فیلم ویدئویی پخش می‌کند و یک باند هستند و با همین نقش‌های منفی بود که آرام آرام وارد نقش‌های مثبت می شود .البته هنوز هم آنطور که باید جا نیافتاده بود. بعدفیلم بادام‌های تلخ را بازی می کند.

/اولین فیلم نقش اول/

اولین فیلمی که در آن حیایی نقش اول کار می کند ، سیب سرخ حوا بود. فیلمی که سعید اسدی کارگردان آن بود. نیکی کریمی هم دراین فیلم همبازی‌اش می شود.

/جایزه ای برای نقش مکمل/

البته باید یاد آوری کرد امین حیایی همینطور پیش می رود تا اینکه در براده‌های خورشید برای نقش مکمل جایزه هم می گیرد . در واقع بعد از آن بود که آرام آرام وارد نقش‌های اول می شود . که ابتدا در سریال دو پنجره بود. به کارگردانی مرحوم پاشا شاهنده که خودش نتوانست سریال‌اش را موقع پخش ببیند.

/انتقاد از سوپراستار/

همیشه انتقادات فراوانی از حضور امین حیایی در فیلمهای تجاری می شود به گونه ای که حتی کار گردانی مثل .ایرج قادری داشته : امین حیایی در سال‌های اخیر با قبول نقش‌های تکراری متأسفانه به سمت کلیشه شدن سوق داده شده است. حیایی در مصاحبه ای در واکنش به این اظهارات گفته است : هیچ وقت افسوس آن کارهایی را که کردم و خوب هم نبودند، نخوردم. چون تجربه‌هایی در آنها کسب کردم که از طریق بازی در فیلم‌های خوب بدست نمی‌آمدند و الان به دردم می‌خورند. شاید این فیلم‌ها در رده اکشن‌های فیلمفارسی قرار می‌گرفتند. اما من در همان کارها خودم را محک زدم. ممکن است کل کار ضعف داشته باشد،اما سعی کردم توی همین کار هم یک چیزهایی یاد بگیرم. چیز‌هایی برای خودم پیدا کنم که موقع بازی در این فیلم‌ها بی‌انگیزه نباشم. حداقل کار خودم را درست انجام بدهم. اگر این تجربه‌ها نبودند شاید الان نمی‌توانستم کار‌های سنگین‌تر را به این راحتی انجام بدهم.خب اگر تجربیات قبلی نبود در نمی‌آمد. من این جایزه سیمرغ بلورین را مدیون همه کارهایی هستم که پیش از این انجام داده‌ام. ممکن است از دید مردم و منتقدان، بازی در این فیلم‌ها ضرر داشته برایم، اشتباه بوده ‌اما برای خودم تجربیاتی به جا گذاشته که الان بتوانم در سریال محکمی مثل کلاه پهلوی کار کنم.

/اردوی آماده سازی برای حضور درفیلمهای مهرجویی وصدرعاملی/

حیایی این گونه فیلمها را همیشه به نوعی یک اردوی آماده‌سازی دانسته برای کار با فیلمسازانی چون مهرجویی یا صدرعاملی.حیایی مهرجویی وصدر عاملی را دو استاد بزرگ دانسته و می داند تا بازیگری مثل او بتواند دوام آورده و کارش را انجام بدهد.اوهمیشه اعتقادداشته این کار خیلی سخت است.او در اظهارات دیگری گفته است : در هر حال این‌ها خیلی واردند. استادند و تجربه دارند. من هم باید تلاش کنم که خودم را به سطح آن‌ها برسانم. جوری بازی کنم که هم چیزی از ارزش‌های اثر آن‌ها کاسته نشود و هم در سطح آن‌ها باشم که نتیجه‌اش کمک به کیفیت فیلم است که از همه چیز مهمتر است.

/خودم را رها می کنم/

من در نشست‌ها می‌بینم که کارگردان من چه قدر به فیلمنامه سوار است، چه قدر به کارش مسلط است. یکی مثل آقای صدرعاملی و آقای مهرجویی و آقای الوند است، یا مثلا خانم میلانی. اینها به کارشان واردند. کار خودشان را بلدند. خیالت راحت است. فیلمنامه را خوب می‌شناسند، دکوپاژشان درست است، میزانسن‌ها را می‌شناسند، بازی بازیگر را می‌شناسند. تا جایی که بتوانم در این جور موارد خودم را رها می‌کنم. همه چیز را می‌گذارم به عهده آنها.

/امین حیایی به روایت صدر عاملی/

روایت رسول صدر عاملی از بازی امین حیایی در فیلم شب هم خواندنیست :این فیلم، از همان ابتدا کار سختی بود. شرایط جوی، حضور غیرقابل کنترل مردم و خیلی چیزهای دیگر در کنار هم روزها و شبهای سختی را رقم زده بود، ولی به گفته صدر عاملی «امین حیایی » در تمام این لحظات دشوار حضور داشت و از هیچ تلاش و کمکی فروگذار نکرد. «امین» در هیچ سکانسی (به جز سکانس پایانی) تنها نبود و در تمام طول فیلم باید خودش را با آقای «انتظامی» هماهنگ می‌کرد. عجیب بود، در روزهایی که احترام به پیشکسوت کمتر دیده می‌شود «امین حیایی» ثابت کرد که این اخلاق نیکو در وی نهادینه شده است. او لحظه به لحظه روزها و شب‌های سخت فیلمبرداری را در کنار دو استاد بزرگ سینمای ایران یعنی آقایان «عزت‌‌الله انتظامی» و «خسرو شکیبایی» کار کرد و حتی یک لحظه شأن و کسوت آنها را فراموش نکرد.

/ستاره ای پولساز برای سینما/

اواخر سال ۸۶ خبر گزاری های ایران گزارشی منتشر کرده بود که در بخشهایی از این گزارش آمده بود آمار ثابت می‌کند جمع فروش فیلم‌های حیایی در ۱۵ سال حضورش در سینمای ایران، با احتساب فروش کل فیلم‌هایی که با بازی او اکران شده‌اند و در تهران و شهرستان‌ها فروش متوسطی داشته‌اند و فیلم‌های پرمخاطب او، به رقم تقریبی هشت میلیارد تومانی می‌ر‌سد که البته فروش بالای فیلم اخراجی‌ها و کما در ثبت آن تاثیر بالایی داشته است، البته آقای حیایی در سال ۸۷ زنها فرشته اندو دایره زنگی را با فروشهایی میلیاردی برپرده سینماها داشت و اخراجیها ۲ نیز فروشی در حد ده میلیارد تومان داشت .

/بازی در پرفروشهای دهه ۸۰/

در سال ۱۳۸۴ سه فیلم از امین حیایی، در فهرست ۱۰ فیلم پرمخاطب سال قرار گرفت. شارلاتان(آرش معیریان) با ۴۱۰ میلیون تومان فروش اکران یک در تهران در صدر جدول قرار گرفت، آکواریوم(ایرج قادری) و زن زیادی (تهمینه میلانی) نیز در این سال با ۴۰۰ و ۳۰۰ میلیون تومان، در فهرست پرمخاطب‌ترین فیلم‌های سال قرار گرفتند و «عروس فراری»(بهرام کاظمی) با ۲۱۴ میلیون تومان چهارم شد.
در سال ۱۳۸۳، کما (آرش معیریان) با بازی امین حیایی رکورد شکن شده و در اولین نمایش تهران خود ۶۱۰ میلیون تومان فروخت که تا آن زمان فروشی بی‌سابقه محسوب می‌شد. در این سال، حیایی فیلم مهمان مامان را هم در فهرست ده فیلم پرمخاطب سال داشت که این فیلم ۴۸۰ میلیون تومان در تهران فروخته بود.
در سال ۱۳۸۲، حیایی دو فیلم پرفروش دیگر داشت: عروس خوش قدم(کاظم راست‌گفتار) با ۳۶۰ میلیون تومان در اکران یک تهران و دختر ایرونی(محمدحسین لطیفی) با فروش ۳۴۳میلیون تومانی.
مزاحم (سیروس الوند) با فروش ۲۶۵ میلیونی خود، پرمخاطب‌های امین حیایی در جدول اکران سال ۸۱ بود و دست‌های آلوده (سیروس الوند) و تکیه برباد (داریوش فرهنگ) نیز این موفقیت را در سال۱۳۷۹ با فروش ۲۳۰ و ۲۲۰ میلیونی در جدول اکران برای امین حیایی رقم زده‌اند.

/بابا شارلاتان بازی کن/

خیلی فیلم‌ها بوده. مثلا شارلاتان که شاید اگر الان پیشنهاد بشود امین حیایی کار نکند. اما آن موقع کار کرد. به گفته حیایی خیلی‌ها هم دیدند و دوست داشتند. حتی حیایی تعریف کرده که بچه خود امین حیایی می‌آمد و می‌گفت بابا فیلم مثل شارلاتان بازی کن. غیر از آن بازی نکن!.