محمد تاجیک :۲۱ خرداد سالروز تولد مهناز افشار بازیگر مطرح سینماست …به بهانه سالروز تولد این بازیگر مروری داشته ایم بر کارنامه بازیگری این بازیگر .
/سینما و خانوادهای مذهبی/
مهناز افشار از جمله بازیگرانی است که در ابتدای بازیگریاش خانواده او با حضور در سینما مخالف بودند. خود او در این باره گفته است: «خانوادهام به شدت با کار من در سینما مخالف بودند، آنها آدمهای مذهبی روشنفکر هستند و من با اخلاقیات خاص و چارچوبهای اخلاقی خودم در چنین خانوادهای بزرگ شدم. در سالهای اولیه کارم مادرم همراه من به دفاتر سینمایی میآمد و یادم است با اولین عکسی که از من در مطبوعات چاپ شد؛ داییام شدید با خانواده من دچار مشکل شد.» (ماهنامه فیلم)
/بازیگری که درس تدوین خواند/
مهناز افشار به گفته خودش در دبیرستان علوم تجربی خوانده و سپس ادامه تحصیل داده و تدوین خواند. او بعدها در کلاسهای بیان حمید سمندریان هم شرکت نمود. بد نیست بدانید که سالها قبل و قبل از آنکه به طور جدی وارد سینما شود، تدوین فیلمی تبلیغاتی از مرجویی را بر عهده داشت. این بازیگر مطرح سینما در گفتوگویی گفت: «میدانید فیلم تبلیغاتی آموزش کتاب اول آقای مهرجویی را همان موقع من تدوین کردم؟ همیشه آقای مهرجویی به من میگویند من تو را به سینما معرفی کردم.»(ماهنامه فیلم)
/فیلمهایی که افشار دیگر آنها را دوست ندارد/
در کارنامه بازیگری مهناز افشار فیلمهایی وجود دارد که پس از گذشت سالها دیگر آنها را دوست ندارد و حدود ۶۰ درصد از فیلمهایی که افشار بازی کرده، مورد رضایت او نیست. این چیزی است که خود او در اعترافی جالب عنوان کرده و افزود: «بازی در فیلم دختری در قفس را دوست ندارم. در نگین اصلا آن نقش مال من نبود و احساس میکردم که نباید در آن نقش بازی کنم. یا مثلا زهر عسل که قصه متفاوتی داشت در زمان خودش اما در نیامد. افسوس نمیخورم از بازی کردن در زهر عسل چون کسی از اعتماد من سواستفاده نکرد.»
/اگر امشب شبه مهتابه را به من پیشنهاد دهند با قاطعیت میگویم نه/
و یا حتی در مصاحبه دیگری گفته: «تنها فیلمی که واقعا از بازی در آن پشیمانم، امشب شبه مهتابه است. آقای شایسته شاهد هستند که من نمیخواستم قرارداد بازی در این فیلم را امضا کنم و الان اگر امشب شبه مهتابه را به من پیشنهاد دهند با قاطعیت میگویم نه. تجربه این فیلم باعث شد از این فیلم به بعد پس از خواندن فیلمنامه بپرسم بقیه بازیگران چه کسانی هستند، از کلاغ پر یا کما دفاع نمیکنم اما پشیمان هم نیستم.»
نگین
در فیلم نگین اصغر هاشمی قرار بود لیلا حاتمی بازی کند ولی شرایط فراهم نشد و قرعه به نام مهناز افشار افتاد. البته فکر میکنم در نگین بازیگران حرفهای که در کنارم بودند، میتوانستند بهمن کمک کنند اما این کار را نکردند!
دختری در قفس
من برای فیلم دختری در قفس با آقای داوودنژاد قرارداد بستم و به ایشون اعتماد کردم ولی…! متاسفانه تبلیغات فیلم فاجعه بود. آقای داوودنژاد گفت که من هستم و من فکر کردم ایشون به عنوان مشاور کنار گروه قرار داره و مشکلی پیش نمی آد… و از طرفی بالاخره تمام بازیگرهای دنیا هم در کارنامه خودشون فیلم بد دارند.
از دست دادن بیپولی و رسیدن به…
خارج از کشور بودم و همزمان بیپولی و امشب شبه مهتابه به من پیشنهاد شد. آن زمان خارج درس میخواندم که بیپولی را قسمت نشد و رد کردم و درباره این یکی(امشب شبه مهتابه) هم گفتم نمیتوانم که به من گفتند اعتماد کن یا علی بگو و بیا. من هم اعتماد کردم و رفتم. این فیلمی نیست که به خاطر آن مهناز افشار سرش را بالا بگیرد. میگفتند این فیلم نسخهای ایرانی از فیلمی با عنوان زندگی من از نیکول کیدمن است. به من اعتراض میکنند که چرا درباره فیلم امشب شبه مهتابه خوب حرفمیزنم حتی بعضیها پرخاش گری میکنند.
ستاره دهه ۸۰
البته باید عنوان کرد اولین کار مهناز افشار سریال گمشده در همان سالهای ابتدای حضور افشار در سینما بود و گویا این فیلم دو سال پیش مجدد پخش شد. در واقع باید گفت دهه ۷۰، دهه شروع کار و تثبیت مهناز افشار با فیلمهایی چون نگین، شور عشق و شیرهای جوان بود. در اوایل دهه ۸۰ به عنوان ستاره کاملا جا میافتد و با فیلم آتشبس تهمینه میلانی به اوج میرسد.
آتشبس
آقای شریفینیا به من گفت که خانم میلانی قصه بسیار خوبی داره و چه قدر خوبه که تو با ایشون کار کنی. من هم از این پیشنهاد خیلی خوشحال شدم چون خیلی دوست داشتم با ایشون کار کنم. البته قبلا قرار بود در نیمه پنهان بازی کنم…
/رای هفتاد درصدی مردم به بازی مهناز افشار درفیلم آتش بس /
چند سال قبل برنامه هفت که مهناز افشار در آن حضور یافته بود نظر سنجی جالبی را برگزارکردودرآن از مردم پرسیده شده بود که کدام فیلم مهناز را بیشتر دوست دارید.
دراین نظر سنجی بیشتر از هفتاد درصد مردم به فیلم آتش بس ساخته تهمینه میلانی رای دادند و بقیه فیلمها با فاصله بسیار زیاد وجالبی نسبت به آتش بس قرار داشتند.
/بعد از آتش بس سخت گیر تر شدم/
بعد از آتشبس تا حدودی سختگیرتر شدم و کارهایی به من پیشنهاد شد که اگر مهناز افشار قبل از آتشبس بودم، آنها را قبول میکردم ولی… کلا باید بگم با سبک تهمینه میلانی کار کردن یک تجربه است. یک روز خانم جوانی جلوی من را گرفت و گفت آتشبس عین زندگی من بوده است.
ارتباط با میلانی
خارج از رابطه کاری، رابطه من با خانم میلانی خیلی قشنگ است، به من کتاب میدهند
و فیلم معرفی میکنند.
من هم بازیگر فیلم میلانی بودم
سالها قبل در مصاحبهای با هفتهنامه چلچراغ از مهناز افشار پرسیده میشود چرا بهرام رادان از شورعشق به نقش اول سنتوری مهرجویی میرسد ولی مهناز افشار همچنان مورد توجه سینمای تجاری است؟ مهناز افشار در پاسخ میگوید: اگر آقای رادان بازیگر نقش اول فیلم مهرجویی است، من هم بازیگر نقش اول فیلم آتشبس بودم؛ خببرای من آتشبس فیلم مهمی است.
میلانی من را کتابخوان حرفهای کرد
تهمینه میلانی از کارگردانهای سینمای ایران است که به خواندن کتاب علاقه بسیاری دارد و علاقه بیشتری به معرفی کتاب به دیگران و ایجاد اشتیاق برای خواندن کتاب به دوستان. به همین خاطر شاید عجیب نباشد که مهناز افشار همواره در صحبتهایش بگوید میلانی باعث شد تا از خواندن کتابهای فهیمه رحیمی به خواندن کتاب مرشد و مارگریتا کشیده شوم. مهناز افشار همیشه گفته: «خانم میلانی به شدت مرا کتابباز کرده و بسیار روی من تاثیر گذاشت. او توضیح داده که من بامداد خمار را در میان کتابهای ایرانی بسیار دوست داشتم مثلا کتابهای دانیل استیل را میخواندم و فهیمه رحیمی. گاهگداری هنوز هم سراغ این کتابها میروم ولی خانم میلانی باعث شد من غیر از اینها سراغ کتابهای روانشناسی هم بروم؛ مثلا مرشد و مارگریتا را به من معرفی کرد، کتابی که مرا به شدت تکان داد! گاهی در سنین نوجوانی به فکر همین رمانهای عاشقانه میخوابیدم و هنوز هم وقتی روح کودکم بلند میشود سراغ این کتابها میروم.
همکاری با حاتمی کیا
در فیلم دعوت از ۷ تا ۳ صبح باید پلانی را میگرفتیم که من زیر آب میبودم و زمستان هم بود؛ وقتی آخر کار حدود ساعت ۳ صبح از استخر بیرون آمدم آقای حاتمیکیا میگفت خیلی خوشحال هستم از اینکه برخلاف آنچه میگویند اصلا بازیگر عروسکی نیستی؛ یعنی بازیگری نیستی که راحتطلب باشی و نخواهی زجر بکشی. جالب است بدانید افشار در مصاحبه دیگری درباره همکاری با حاتمی کیا گفته: اگر آقای حاتمی کیا هر وقت و در هر شرایطی بخواهند درفیلم ایشان کار کنم با مغز میروم.
باز هم دعوت حاتمی کیا
زمانی که برای فیلم دعوت از من دعوت شد تا قبلش سینمای ایشان را دوست داشتم و صادقانه بگویم بعد از کار کردن با ایشان هم خوشحالم در فیلمشان حضور داشتم. تازه در دعوت برای اولین بار بود که در فیلمی بازی میکردم که در واقع باید ۴ نقش را در میآوردم. خیلیها گفتند کار خاصی نکردی ولی فکر کنید صدا دوربین حرکت و قراره تو خودت
را بازی کنی در چند شکل مختلف…
کارگران مشغول کارند
هدیه تهرانی به من زنگ زد و گفت: مانی حقیقی قراره کاری را شروع کنه و به تو زنگ میزنه، برو پیشش و ببین شرایط کار چه جوریه! آقای حقیقی زنگ زد و من برای مذاکره رفتم. البته همان موقع شنیدم که بعضیها مخالف حضور من در این فیلم بودند. اصولا جالبه که خیلیها مخالف من هستند اما معتقدم چیزی که حق و قسمت باشه، اتفاق میفته. مانی حقیقی روز دوم فیلمبرداری وقتی راشهای مربوط به روز اول را دید، گفت: خیلی خوب بازی کرده و همین به من روحیه داد. البته این فیلم کار خیلی خوبی بود. در این فیلم بیشتر بازی من مقابل آقای محمود کلاری بود. ایشان آنقدر خوب بودند که دیگر نیازی به کمک نداشتم.
روایت مانی حقیقی از حواشی بازی مهناز افشار در فیلم کارگران مشغول کارند
مانی حقیقی در یادداشتی در نشربه بلیط(مهر ۹۶) منتشر کرده روایت جالبی از حواشی بازی مهناز افشار در فیلم مانی حقیقی بازگو کرده است .
مانی حقیقی نوشته بود استفاده از بازیگری تجاری در فیلمی که طراحی داستانش را عباس کیارستمی انجام داده بود گناهی بزرگ محسوب می شد .به گفته مانی حقیقی ،سر این فیلم توهین های زیادی به مهناز افشار شد ولی مهناز افشار برای ابفای این نقش از خود گذشتگی کرد و نتیجه کار ،برای همه جذاب و راضی کننده بود .
شاید فیلمبردار شود
خود مهناز افشار در مصاحبه ای گفته :شاید روزی فیلمبردار شوم چون کارهای فنی را دوست دارم. اولینبار سر فیلم رییس برای زریندست تراولینگ کردم. عاشق کار فنی هستم و به زریندست گفتم میخواهم بیایم دستیار ۳ شما شوم. اگر پشتصحنه فیلم پسر آدم ُدختر حوا(مهناز افشار) را نگاه کنید، برای شما جالب خواهد بود که کلی ابزار و وسایل را این ور و آن ور کردم. اصلا توی چند تا عکس، ریل روی دوش من است؛ اینها را از سینهموبیلمیآوردم برای آقای زریندست.
ساخت مستندی درباره نلسون ماندلا
مهناز افشار در این سالها به سراغ سینمای مستند هم رفت؛ او برای ساخت مستندی درباره نلسون ماندلا به آفریقا هم رفته و کلی فیلم گرفته از زندانی که نلسون ماندلا در آن حضور داشته حتی از سلول و اتاق خوابش هم فیلم گرفت. البته خود در این باره گفت: راستش ۴ ساعت فیلم گرفتم، آوردم و کلی وقت روی آن گذاشتم اما فهمیدم دغدغهام کارگردانی نیست.
نقش منفی
اتفاقا من نقش منفی را میپسندم و دوست دارم نقشهایی بازی کنم که وقتی شب به خونه میرسم از شدت سختی اون نقش گریه کنم؛ مثلا خیلی دوست داشتم نقش آنتونی کویین را در گوژپشت نتردام بازی کنم.
چه کسی امیر را کشت؟
این فیلم تجربه عجیب و غریبی بود و نزدیک به ۱۰ بازیگر حرفهای و یه نقش کاملا متفاوت. به هر حال تجربه متفاوتی بود و من خیلی خوشحالم که در این فیلم بازی کردم. یادم است که از طرف آقای کرمپور فیلمنامهای به من رسید که بخوانم. دیدم خیلی کار نویی است، عوامل و بازیگران خیلی خوبی هم دارد. البته برای بازی در این فیلم واقعا خیلی ترس داشتم چون فکر میکردم مهناز افشار میان این همه بازیگر پیشکسوت و بزرگ چه میخواهد بکند؟ ولی بعد دیدم چه محک خوبی است. آدم به خودش میگوید سعی کن کم نیاری و خیلی خوب باشی. هیچوقت لطف آقای شکیبایی یادم نمیرود که من را دیدند و گفتند وقتی سالاد فصل را دیدم، متوجه شدم از نوک پا تا نوک موهایت بازی میکنی. اصلا باور نمیکردم آقای شکیبایی این حرف را به من بزند. چقدر خالص و چقدر بیعقده و بزرگوار. این حرف را حتی اگر ایشان فقط برای خوشحال کردن من گفته باشد، به من انرژی داد و برای من خیلی ارزشمند است.
یک عده از دوستان در سینما به من کم لطفی کردند اما خدا را شکر دوستانی هم داشتم که به من کمک کردند تا در سینما بمانم. وقتی فیلمنامه را خواندم، آقای شکیبایی هم آنجا بودند و دوست داشتم باز هم با ایشان کار کنم. البته با هم بازی نداشتیم ولی نقش عجیب و متفاوتی بود.
کیمیایی
به نظرم برای هر بازیگری خوب و لازمه که با آقای کیمیایی کار کنه حتی برای یک تجربه.
قسمت و تقدیر
همچنین باید بگویم من در سینما به قسمت و اتفاقی که برای آدمها میافتد اعتقاد دارم. من باور دارم مسیر من مشخص شده است.
ماجرای دوست نداشتنی ترین مهناز افشار سینمای ایران
جالب است بدانید مهناز افشار چند سال قبل در بخشهایی از این مصاحبه خود با روزنامه صبا به بازی در فیلم بیگانه بهرام توکلی اشاره کرده و گفته است :همکاری با بهرام توکلی سخت اما لذت بخش بود.در طول کار هم به این نتیجه رسیدم آقای توکلی یکی از متین ترین وعجیب ترین هاست.
او در ادامه گفته است :به خود آقای توکلی هم گفتم وقتی می خواهند کارگردانی کنند خیلی عجیب آدم را خلع سلاح می کنند.من هم تا به حال با این نوع از کارگردانها کار نکرده بودم.البته روزهای اول خیلی سخت بود ،چون به هرحال هر بازیگری بعد از چندین سال کار ،یک پیشینه ای از خود دارد.با آقای توکلی بحث می کردم که اینحا من باید به این شکل بازی کنم ،من می دانم من می دانم! ولی ایشان به شکل عجیبی تمام من می دانم ها را از من گرفتند. بخشی از صدای من را از حنجره ام را بیرون کشیدند که خودم تا به حال نشنیده بودم. یک بار به شوخی به آقای توکلی گفتم که شما دوست نداشتنی ترین مهناز افشار سینمای ایران را ساختید. چون با آن جنس کارگردانی هر چبزی که می توانست کمک کند تا حداقل بخشی از همان مهناز افشار باشم را خیلی شیک وتمیز از من گرفتند.
مهناز افشار دربخش دیگری از مصاحبه خود گفته است :آقای توکلی یک کارگردان به شدت ایرانی وباسواد است. آقای توکلی ایران را می شناسد. به جنس زندگی وسنتهای ایرانی به شدت آشناست. حتی سنتهایی که درایران لباس مدرن برتن کرده اند را می شناسد. خودمن با اینکه از یک نسل خاص هستم اما به خاطر تربیت وخانواده ام این سنتها در من نهادینه شده.
مهناز افشار : همیشه حضور خدارا جدی بگیر
مهناز افشار بازیگر سینمای ایران چندسال پیش دیداری با آمنه بهرامی قربانی ماجرای اسید پاشی داشته است که دراین دیدار حرفهای جالبی درباره توکل کردن به خدا زده است .
،دراین دیدار که نشریه زندگی من گزارش کامل آن را منتشر کرده مهناز افشار خطاب به آمنه بهرامی گفته :ان شائ الله حتما صورتت وشرایط جسمی ات کلا بهبود پیدا کند . همیشه حضور خدا را جدی بگیر .همیشه وقتی که فکرش را هم نمی کنی اتفاقی می افتد که باورت نمی شود .(دهم شهریور ۱۳۹۰)
/ستایش از کیارستمی/
مهناز افشار از جمله هنرمندانی بود که پس از مرگ عباس کیارستمی به ستایش از این کارگردان بزرگ پرداخت .مهناز افشار در مصاحبه ای با بی بی سی فارسی گفت: کیارستمی، نگین انگشتر سینمای ایران بود /ورفتار کیارستمی الگویی برای همه سینماگران است ..افشار در اداکه گفته بود : بدرقه کیارستمی ،بدرقه بسیار زیبایی بود و همه ایران، عزاداراو بود .
/پرویز نوری :یکی از بهترین بازی های مهناز افشار در فیلم مترو پل است/
پرویز نوری منتقد قدیمی سینما در ضمیمه جشنواره فجر روزنامه شرق در سال ۹۲ مطلب جالبی درباره فیلم متروپل نوشته و دربخشهایی از این مطلب ،بازی مهناز افشار در این فیلم را یکی از بهنترین بازی هایش دانسته . به نوشته این منتقد سینما: فیلم کیمیایی در خود سینما میگذرد و درواقع استعارهای از خود سینماست. سینمایی که متروک شده و حالا به جایش بیلیاردخانه نشسته، با سالنی که انبار موتورهای بیشمار شده است با دو صاحب که در حقیقت یک روحند در دو بدنو یک زن بیپناه اما استوار (مهناز افشار در یکی از بهترینهایش) که انگار از درون همان فیلمهای گذشته درآمده است.