«خالتور» در طرح داستانی و تیپها قرار است بازسازی «گنج قارون» (سیامک یاسمی ۱۳۴۴) باشد. در جزئیات ظاهرا فیلمفارسی دیگری الگو قرار گرفته، ولی آنچه در تنه داستان به چشم میآید همان «گنج قارون» است. پوریا پورسرخ جای فردین را گرفته است. محمدرضا شریفینیا، آرمان است، سحر قریشی هم فروزان؛ نقشی که ظهوری در «گنج قارون» بازی کرده، ازسوی سازندگان «خالتور» تکثیر شده تا مهران غفوریان و علی صادقی به نمک فیلم بیفزایند. «گنج قارون» بهعنوان یک فیلمفارسی کلاسیک بارها چه در قبل از انقلاب و چه پس از انقلاب، بازسازی یا عناصر، مضامین و تیپهای نمایشیاش استفاده شده است. داستان مفصل سری فیلمهای موسوم به فردینی سالهای دور را که کنار بگذاریم، در همین سالها «گنجقارون» بهعنوان منبعی الهامبخش مورد بهرهبرداری فعالان سینمای عامهپسند قرار گرفته است. مثالش را میشود آرش معیریان کارگردان «خالتور» زد که چند سال پیش ورسیونی از «گنج قارون» را با نام «شیر و عسل» کارگردانی کرد که اتفاقا در آن هم پوریا پورسرخ و مهران غفوریان حضور داشتند و اگر قرار بود مقایسه باشد «شیر و عسل» بهعنوان یک فیلم عامهپسند ضعیف، سروشکل نسبتا بهتری از «خالتور» دارد، اما «خالتور» را اگر کنار «گنج قارون» قرار دهیم با واقعیت غمانگیزی مواجه میشویم؛ واقعیت غمانگیزی که از سقوط سینمای عامهپسند ایران حکایت دارد. موضوع این نیست که چرا «خالتور» براساس «گنج قارون» ساخته شده، مسئله اینجاست که چرا فیلم این همه از منبع اقتباسش عقبتر است. ۵۲ سال پیش وقتی «گنج قارون» اکران شد و رکورد فروش را جابهجا کرد، هیچ منتقدی حاضر نشد درباره فیلم بنویسد. آن سالها منتقدان نوشتن درباره فیلمهای عامهپسند فارسی را کسر شأن خود میدانستند. در سالهای بعد هم از «گنج قارون» بهعنوان فیلم نمونهای سینمای رویاپرداز یاد شد. بهعنوان عصاره و نمادی از فیلمفارسی که با سرهمبندی ساخته میشد و کارش هم تحمیق تودهها بود. امروز که «خالتور» را میبینیم به نظر میرسد بیش از هر زمان دیگر به اعاده حیثیت از «گنج قارون» نیاز داریم. اینکه فردین چقدر از پوریا پورسرخ بازیگر بهتری است و این شریفینیای منفصل و بیانگیزه تا چه اندازه از آرمان فاصله دارد و… اینکه سیامک یاسمی بهعنوان کارگردان دکوپاژ و میزانسهای بسیار بهتری نسبت به آرش معیریان دارد که حدود ۱۵سال است فیلم عامهپسند میسازد، ولی جز یکی دو استثنا، همواره زیراستاندارد فیلم ساخته است.
میزان پیشپاافتادگی «خالتور» حتی در مقایسه با دیگر محصولات «پویافیلم» بهعنوان پیگیرترین دفتری که پس از انقلاب به بازسازی فیلمفارسیها پرداخته، هم حیرتانگیز است.
درباره «خالتور» مثل هر فیلم دیگری از دفتر «پویا فیلم»، آدم اصلی و تعیینکننده نه کارگردان که تهیهکننده است. حسین فرحبخش پس از شکستهای پیدرپی فیلمهایش در یک دهه اخیر، اعتقادش به فیلمفارسی را از دست نداد، فقط کوشید محصول نهایی را تا میتواند ارزانتر از کار دربیاورد تا دستکم محصولاتش دخل و خرج کند. «خالتور» بهعنوان فیلمی ارزان که با صرف حداقل وقت و دقت ساخته شده توانسته در صدر جدول گیشه فیلمهای روی پرده قرار گیرد. حرفزدن درباره اینکه «خالتور» چقدر از جامعه امروز ایران عقب است، کار بیهودهای به نظر میرسد. فیلم با چنان سرعت و بیدقتیهای ساخته شده که کف استانداردها هم در آن رعایت نشده است. نتیجه اینکه «گنج قارون» در مقایسه با «خالتور» شاهکار به نظر میرسد. درفیلم سیامک یاسمی که نیمقرن بهعنوان سمبل فیلمفارسی فحش خورده، استانداردهایی رعایت شده است که در «خالتور» خبری از آنها نیست. «خالتور» بهشکل حیرتانگیزی پیشپا افتاده است. آتراکسیون لالهزاری سطح پایین و مبتذل (به معنی پیشپا افتاده) که بهعنوان کمدی عامهپسند میفروشد و تماشاگر مییابد، اما نه کمدی است و نه حتی عامهپسند.
فیلم بهشکل غریبی ضد الگوی خود عمل میکند و سر و شکل یک هجویه را به خود میگیرد. داریم درباره فیلمی حرف میزنیم که مثلا فیلمبرداریاش از سطح تصویربرداری مجالس عروسی فراتر نمیرود و نمونه مثالزدنی از تولیدات «بزن دررویی» است. یک محصول ارزان و بیکیفیت که سقوط آزاد سینمای عامهپسند ایران را به نمایش میگذارد.

لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- رسم اعتراض/ مسعود کیمیایی و عدالتی که همیشه نگران قضاوت است
- چرا پرسش درباره فیلم نساختن ناصر تقوایی متظاهرانه یا دستکم سادهلوحانه است؟ ناخدای بازنشسته
- مغز دیگری/یادداشتی از سعید مروتی درباره مرد عوضی ساخته محمد رضا هنرمند
- خداحافظی طولانی/یادداشتی از سعید مروتی به مناسبت دومین سالگرد درگذشت کیارستمی
- ساعت ۵ عصر بهمن فرمانآرا در «دلم میخواد» از دلافسردگی به نشاط اجتماعی میرسد
- اشکهای «قدرت»/یادداشتی از سعید مروتی درباره گوزنها ساخته مسعود کیمیایی
- درباره فیلم «دهه پرشور ۱۹۲۰» از بهترینهای رائول والش
- غمگین بود و خسته/یادداشت سعید مروتی درباره فیلم لیلا ساخته داریوش مهرجویی
- نگاه سعید مروتی به فیلم «طعمگیلاس»، بهمناسبت ۲۰ سالگی آن: سنگی بر گوری
- ۳۰ سال گذشته و «اجارهنشینها» همچنان تماشاگرش را میخنداند:ساکنان یک کمدی مستحکم
- آخرین اخبار از اکران فیلمهای جدید در آستانه جشنواره فجر/ «خانه کاغذی» میرود، «پل خواب» میآید
- نگاهی به فیلم «آینهبغل» /یادداشتی از سعید مروتی
- عقبنشینی در پی عقبنشینی/یادداشت سعید مروتی درباره اکران نشدن عصبانی نیستم
- «خالتور» پنج میلیاردی شد/ تازهترین آمار فروش فیلمها
- «خالتور»بازی در عزای عمومی! /یادداشتی ازامیر پوریا
نظر شما
پربازدیدترین ها
- نگاهی هرمنوتیکی به «پیرپسر»/ از «درخت گلابی» تا چاقوی خونآلود: تراژدی چهل سالهها
- «سودابه»؛ فیلمی برخلاف ذائقهسازی مرسوم سینمای ایران
- «سودابه»؛ باورها و ترسها در اجتماع خشمگین
- تاریخچه سریالهای ماه رمضان از ابتدا تاکنون/ در دهه هشتاد ۴۰ سریال روی آنتن رفت
- مرگ رفاقتها در بزنگاه تاریخ/ نگاهی به سریال «تاسیان» به بهانه پخش قسمت بیست و یکم
آخرین ها
- یک سال پیش از اکران؛ بلیتهای آیمکس «اودیسه» از فردا فروخته میشود
- شگفتی امی ۲۰۲۵؛ اسکورسیزی و ران هاوارد نامزد جایزه بازیگری شدند!
- رویداد «جنگ چهره زنانه ندارد» برگزار شد
- در آستانه شش سالگی سوینا؛ نسخه ویژه نابینایان «نرگس» با صدای باران کوثری منتشر میشود
- هیات داوران جشنواره لوکارنو معرفی شد
- بماند به یادگار از دولت وفاق!/ نامه سرگشاده یک مستندساز به رئیس سازمان سینمایی
- تهیهکننده سریال خبر داد؛ «سووشون» رفع توقیف شد
- میزبانی جشنواره جیفونی از سه فیلم ایرانی
- «پیر پسر» در یک جمله؛ فیلمی که رازهای این سرزمین را آشکار میکند
- «بیسروصدا»؛ زمزمه تلخ زیر لایههای تاریک شهر
- ترامپ از برنامه «۶۰ دقیقه» ۱۶میلیون دلار خسارت گرفت
- یعقوب صباحی درگذشت
- فرانتیشک کلیشیک درگذشت
- خوانشی آدلری از پدر در «برادران لیلا»/ تاجی از توهّم بر سرِ عقده
- اجحاف در حقِ «بازی را بکش»
- «گلهای شب دریا» جایزه جشنواره مارسی را کسب کرد
- «پیرپسر»؛ شیاطین دنیایی فراموششده
- فروش جهانی ۲۱۷ میلیون دلار؛ «سوپرمن» صدرنشین گیشه جهانی سینما شد
- مستند ایرانی بهترین فیلم انسانشناسی جشنواره ایتالیایی شد
- «دختر قاصدکها» از ژاپن جایزه گرفت
- جشنواره ونیز در آستانه نشست خبری/ اعتباری که باربرا به جشنواره ایتالیایی بخشید
- با معرفی برگزیدگان پنجاه و نهمین دوره جشنواره؛ جایزه ویژه کارلووی واری به فیلم سهیل بیرقی رسید
- جایزه جشنواره روسی به «در آغوش درخت»
- «کودکان کاغذی» در راه انگلستان
- «بهانه سکوت»؛ بهانهای برای فکر کردن
- تحلیل ساختاری درام «وحشی» با تطبیق پیرنگ با فیلم «یک پیامبر» ژاک اودیار/ قهرمان رانده، پیامآور تقدیر
- اکران «ترک عمیق» از چهارشنبه
- امیر نادری رئیس هیئت داوران جشنواره ارمنستان شد
- مرگ رفاقتها در بزنگاه تاریخ/ نگاهی به سریال «تاسیان» به بهانه پخش قسمت بیست و یکم
- اختصاصی سینماسینما؛ نسخه مرمت شدهی «باشو غریبه کوچک» در جشنواره ونیز