![مهرجویی اعتراض](https://cinemacinema.ir/wp-content/uploads/2016/07/cinemacinema_ir-399-300x200.jpg)
اما با وجود تمام این حاشیهها و حرف و سخنها، مهرجویی همچنان دست از تألیف برنداشته است. کارگردان خبره و کارکشته سینمای ایران در این سالها آنقدر تجربه داشته که از این حواشی عبور کند. تازهترین اثر او «دو خاطره: سفرنامه پاریس، عوج کلاب» بود که به تازگی از سوی نشر بهنگار منتشر شده است. جلسهای با حضور منتقدان و نویسنده نیز دو هفته پیش برگزار شد که کتاب را به نقد و بررسی گذاشتند. این کتاب دو سفرنامه است که اولی تلفیقی بین واقعیت و خیال است و شخصیتها حقیقی نیستند. ماجرای این بخش، ماجرای سفر (یا به قول مهرجویی تبعید خودخواسته) کارگردانی به پاریس است در سالهای ١٩٨١ تا ١٩٨۵ میلادی. کارگردان ایرانی برای شرکت و اکران فیلمش در کن راهی فرانسه میشود، اما فیلم بهخاطر شرایط بحرانی کشور و تصمیم عوامل کانون پرورش فکری به جشنواره نمیرسد. این نوشته درواقع شرح زندگی بسیاری از ایرانیان در آن دوره زمانی خاص در خارج از ایران است. بخش بعدی کتاب (عوجکلاب) سفرنامه داریوش مهرجویی به دوبی است. ماجرا از این قرار است که مهرجویی همراه با گروهی از فیلمسازان راهی دوبی میشوند تا برای شرکت در مراسم اسکار ویزای آمریکا بگیرند، اما در فرودگاه دوبی مهرجویی را بهخاطر قرص اُگزازپام و قرص سرماخوردگی بازداشت میکنند. این سفرنامه ماجرای چند روزی است که داریوش مهرجویی در بازداشتگاه بوده و با نگاه تیزبینش بیعدالتی در آنجا را توصیف کرده است.
با اینحال، گذشته از رویکردهای تخصصی درباره این کتاب، مهم حضور پررنگ این کارگردان پیشکسوت در صدر اخبار کتاب است. او همچنان مینویسد؛ کاری که بین جماعت سینمایی کمتر نظیر دارد. وقتی از او درباره نوشتنش پرسیدیم، گفت: «نوشتن و فعالیت در حوزه ادبیات و رمان برای من همیشه مهمتر از سینما بوده. شما در مقام یک نویسنده همیشه حرفهای بیشتری برای گفتن داری. اصولا این مدیا، فضای بیشتری فراهم میکند. در رمان و ادبیات، روایت فضایی در اختیار شما قرار میدهد که فیلم و سینما چنین قابلیتی را ندارد. البته یک موضوع دیگر را هم باید در این میان مورد توجه قرار دهید. من کارگردانی هستم که بیشتر فیلمنامههای آثارم را خودم نوشتهام. بنابراین قبل از اینکه فیلمساز باشم، یک نویسندهام. ضمن اینکه بین نویسنده و رماننویس و کارگردان و فیلمساز بودن تعارضی وجود ندارد.»
با اینحال، گذشته از رویکردهای تخصصی درباره این کتاب، مهم حضور پررنگ این کارگردان پیشکسوت در صدر اخبار کتاب است. او همچنان مینویسد؛ کاری که بین جماعت سینمایی کمتر نظیر دارد. وقتی از او درباره نوشتنش پرسیدیم، گفت: «نوشتن و فعالیت در حوزه ادبیات و رمان برای من همیشه مهمتر از سینما بوده. شما در مقام یک نویسنده همیشه حرفهای بیشتری برای گفتن داری. اصولا این مدیا، فضای بیشتری فراهم میکند. در رمان و ادبیات، روایت فضایی در اختیار شما قرار میدهد که فیلم و سینما چنین قابلیتی را ندارد. البته یک موضوع دیگر را هم باید در این میان مورد توجه قرار دهید. من کارگردانی هستم که بیشتر فیلمنامههای آثارم را خودم نوشتهام. بنابراین قبل از اینکه فیلمساز باشم، یک نویسندهام. ضمن اینکه بین نویسنده و رماننویس و کارگردان و فیلمساز بودن تعارضی وجود ندارد.»
در این زمینه البته حق با داریوش مهرجویی است. کارگردانان بزرگ دیگری هم وجود دارند که همچنان با ادبیات و رمان مأنوس بودهاند و هستند؛ ازجمله بهرام بیضایی، ناصر تقوایی، مسعود کیمیایی و… با این حال به نظر میرسد حضور مهرجویی در ادبیات کشور بسیار پررنگتر بوده است. از چاپ رمانهای «آن رسید لعنتی» گرفته تا «در خرابات مغان». پیشتر هم البته آثاری داشته که همچنان محل ارجاع است که ازجمله آنها میتوان به «روشنفکران رذل و مفتش بزرگ» اشاره کرد. حتی خارج از ادبیات، در مباحث فراروانکاوانه نیز به ترجمه اثری همت گماشت که با استقبال فراوان از سوی خوانندگان ایرانی مواجه شد. «جهان هولوگرافیک» آنقدر شیفته پیدا کرد که در سالهای اخیر همیشه یکی از پرطرفدارترین آثار در نمایشگاه بوده و به چاپهای متعددی رسیده است. با این حال او همچنان شیفته رمان و رماننویسی است و به نظر میرسد زمانی که حواشی سراغش میآید، او به ادبیات و تألیف پناه میبرد. خودش در اینباره میگوید: «یکی از دلایل مهم در این زمینه مسأله «زمان» است. در سینما در بهترین حالت شما زمان اندکی دارید تا حرفتان را بزنید. ضمن اینکه باید توجه داشته باشید تماشاگر بههرحال فرصت به شما نمیدهد. باید حواستان باشد حوصلهاش سر نرود، اما در رمان اینطور نیست. زمان به این شدت شما را محدود نمیکند. میتوانید با فراغ بال بیشتری کار کنید. میتوانید شخصیتپردازی را با تمرکز بیشتری پیش ببرید و گرفتاریهای سینما را ندارید. به خاطر همین حتی باور من این است که مدیوم رمان قدرتمند است. شرایط مخاطبان هر دو مدیوم هم با هم تفاوت دارد. علاقهمندان سینما روش دیگری برای کشف مفاهیم دارند و خوانندگان رمان شیوه دیگری. سانسور هم مثل سینما در رمان وجود ندارد. گاهی سر یک پلان کلی گرفتاری پیش میآید درحالیکه رمان دست شما را برای پرداختن به موضوع از منظرهای دیگر بازتر میگذارد.»
موضوع دیگری که همیشه درباره رماننویسی مطرح است، تخیل است. خوانندگان رمان به جهت آزادی تخیل گاهی این مدیوم را به سینما ترجیح میدهند. فروش رمانهای چندصد صفحهای خوشخوان (چه در ایران و چه در سایر نقاط جهان) هم همین موضوع را تأیید میکند. خواننده رمان علاقهمند است خود را در جهان داستانش رها کند و مهرجویی نیز معتقد است این یکی دیگر از قابلیتهای رمان است: «شما یک جمله را میخوانید، بارها میتوانید برگردید و دوباره آن را بخوانید. یا یک فصل را برای درک بهتر و با تعمق بیشتر مرور کنید. میتوانید در درون خودتان آن را کشف کنید. اما سینما و تصویر اینطور نیست. دست تخیل شما را باز نمیگذارد و نمیخواهد تخیلتان را وارد کنید. ما در رمان و ادبیات داستانی با تخیل خودمان سر و کار داریم. با تخیل خودمان به گوش و کنار شخصیتها شکل میدهیم و روابط آنها را تصویر میکنیم، اما سینما و تلویزیون این تخیل را از ما میگیرد. اجازه تخیل و تمرکز نمیدهد. درواقع کاری میکند که در برابر آنها منفعل باشید، اما ادبیات و رمان به این شکل نیست. مخاطب حضور خلاقانه و فعالانه دارد. تخیل و تفکر شما را به حرکت وامیدارد و کاری میکند که مشارکت فعالانه داشته باشید.»
منبع :روزنامه شهروند- محبوبه قوام
![](/wp-content/themes/cinemacinema/img/tel.gif)
برچسبها: داریوش مهرجویی, سنتوری
لینک کوتاه
مطالب مرتبط
- دیوان عالی کشور ایرادات پرونده را پذیرفت/ احتمال وجود شخص یا چاقوی دیگر در پرونده قتل مهرجویی و همسرش
- صدور احکام بدوی ۴ متهم پرونده قتل داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر
- بزرگداشت داریوش مهرجویی و نمایش آثار سینماگران ایرانی در پاریس
- برپایی نمایشگاهی با عکسهایی از «داریوش مهرجویی»
- مرور آثار داریوش مهرجویی در مسکو
- بزرگداشت بیتا فرهی و یادبود داریوش مهرجویی در پاریس
- یادی از داریوش مهرجویی در بیستوپنجمین نشست ماهانهی «مستندهای ایرانشناسی»
- نمایش مستند «ساختن فیلم گاو» در پاریس
- صدور رای پرونده قتل داریوش مهرجویی و همسرش/ متهم ردیف اول به قصاص محکوم شد
- «تناقض»؛ روایتی از قتل داریوش مهرجویی و چند هنرمند دیگر
- ختم رسیدگی به پرونده قتل داریوش مهرجویی و وحیده محمدیفر
- گفتوگوی سینمایی نسلها/ نگاهی به مستند «موج نو»
- تعیین وقت در پرونده داریوش مهرجویی/ صدور رای غیابی برای تتلو
- آشنایی با دکتر سناریو با درآمد هفتهای ۳۰۰ هزار دلار
- صدور کیفرخواست متهمان پرونده قتل مهرجویی و همسرش
نظر شما
پربازدیدترین ها
- یادداشت کیوان کثیریان؛ کلی آیهی یأس و یک آرزو/ درباره انتخاب وزیر ارشاد دولت چهاردهم
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- سعید راد درگذشت
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- مراسم اکران خصوصی فیلم ساعت ۶ صبح / گزارش تصویری
آخرین ها
- عشق از راه میرسد/ نگاهی به فیلم «چرا گریه نمیکنی؟»
- معرفی فیلمهای سارایوو ۲۰۲۴/ ۵۴ فیلم در ۴ بخش رقابت میکنند
- فیلم استیو مککویین پایانبخش جشنواره نیویورک ۲۰۲۴ شد
- دو جایزه جشنواره ایتالیایی به «سرنوشتِ» ایرانی رسید
- مراسم اکران خصوصی فیلم ساعت ۶ صبح / گزارش تصویری
- «درون بیرون ۲» پرفروشترین انیمیشن تاریخ شد/ عبور از «یخ زده ۲»
- گفتوگو با مدیر جشنواره ونیز؛ سینما همچنان مؤثرترین راه برای اندیشیدن به دنیای معاصر است
- بهترین مستندهای سال در فهرست نهایی جوایز مستند بریتانیا ۲۰۲۴
- مراسم تشییع زنده یاد سعید راد / گزارش تصویری
- ستارهای که عاشق وطنش بود؛ بدرقه سعید راد به خانه ابدی
- واکنش وزیر ارشاد به انتقادات سینماگران از یک مصوبه
- به مناسبت آغاز ششمین سال فعالیت سوینا منتشر میشود؛ نسخه ویژه نابینایان «راتاتویی» با صدای محسن بهرامی
- بلوغ طلاق/ به بهانه نمایش دو سریال «افعی تهران» و «در انتهای شب»
- پدر، عشق و پسر/ درباره علیرضا داوودنژاد و «در انتهای شب»
- اعلام فیلمهای جشنواره ونیز؛ «شاهدِ» ایرانی در بخش افقها
- «مرد نمکی» به مثابه یک جریان بوروکراتیک
- جشنواره درسدن به «پریسان» ۳ جایزه داد
- نمایش «پیانو» در جشنواره «بچههای مارانو»
- سینمای ایران تیرماه امسال ۱۲۰ میلیارد فروخت
- سه نمایش جدید روی صحنه عمارت نوفل لوشاتو
- انتشار قسمت دوم نسخه ویژه نابینایان «هزار دستان» با صدای بهروز رضوی
- گفتوگوی اختصاصی سینماسینما با نادر ساعیور به بهانه حضور فیلمش در بخش جنبی جشنواره ونیز/ انسان دشواری وظیفه است
- فیلمهای بخش هفته منتقدان ونیز معرفی شدند/ فیلم یک سینماگر ایرانی در لیست
- انیمیشن ایرانی نامزد «گل طلایی» چینی شد
- «۱-» در آمریکا رقابت میکند
- سعید راد / گزارش تصویری
- معرفی بازیگران نمایش «رگتیچ»/ آغاز بلیت فروشی
- نمایش و تحلیل فیلم «ساز دهنی» امیر نادری در بنیاد حریری
- سعید راد درگذشت
- انتشار عکس گریم متفاوت رضا عطاران/ «قیف» اکران میشود