سینماسینما، محمد تاجیک – فیلمهای «شب» و «هر شب تنهایی» از ساختههای رسول صدرعاملی است که به موضوع زائران حرم امام رضا(ع) میپردازد.
هم فیلم ببینید وهم زیارت کنید
عموم منتقدان سینمای ایران در زمان اکران این دو فیلم، به استقبال از این ساخته های رسول صدر عاملی رفتند. منتقدی درباره «هرشب تنهایی» نوشت: «نکته جالب توجه اینکه صدرعاملی و گروه سازندهاش از زوایای مختلف حرم هنرمندانه استفاده کردهاند تا تصاویر زیبا و بدیعی خلق کنند. تماشای فیلم هر شب تنهایی در واقع مصداق یک تیر با ۲نشان زدن است؛ چون هم فیلم میبینید و هم زیارت میکنید.»
بردل مینشیند
منتقددیگری نیز درباره این فیلم صدرعاملی گفت: « فیلم «هر شب تنهایی» در مسیر فیلمسازی رسول صدرعاملی که در مسیر رویدادهای جاری اجتماع حرکت میکند، فیلمی پذیرفتنی است و فیلمی که از دل برآید بر دل مینشیند.»
ناامیدی گیجی وسرگردانی
شخصیت اصلی فیلم «هرشب تنهایی» عطیه با بازی لیلا حاتمی شخصیتی پیچیده و چندبعدی است؛ زنی که به گفته دکترها بیشتر از چند ماه زنده نیست و یکباره با احساس عمیقی از ناامیدی، گیجی و سرگردانی، انگار گم شده. عطیه به پیشنهاد و خواست شوهرش به مشهد آمده تا یک روز آنجا باشد و نمی خواهد حتی بیشتر از یک روز بماند. عطیه زنی مدرن و امروزی و نویسنده و گوینده رادیو است، و حالا یکپارچه ترس خورده و گیج با ورود به مشهد انگار سفر جدیدی را در خودش شروع میکند. انتخاب چنین کاراکتری که دور از قاعده های تکراری است، به علاوه عناصر دیگر فیلم باعث می شود مخاطبان مختلفی با فیلم ارتباط برقرار کنند.
برزخ ریاو سوء تفاهم
خود آقای صدرعاملی در باره ساخت فیلمهایی چون «شب» و «هرشب تنهایی» گفته است: «سالها بود که در پی نوشتن فیلمنامهای بودم که مفهوم «زائر» را به معنای عام آن مورد بررسی قرار دهد و البته نزدیکشدن به این موضوع امری بسیار مشکل بود، چراکه ممکن بود به ریا متهم شوم و یا سوءتفاهم ایجاد شود و این مسایل پرداختن به این موضوع را بسیار دشوارتر ساخته بود.»
کارگردان فیلمهای «شب» و «هرشب تنهایی» ادامه داد: «نزدیک به سه سال پیش در صحبتی که با اصغر فرهادی داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که باید این بحث را مطرح کرد و در پی آن بودیم که این موضوع را در بیش از سه فیلم بررسی کنیم، اما اصغر فرهادی گفت که نمیدانم این طرح در تصویر چگونه خواهد شد و واقعا هم همینطور بود که فیلم «شب» در جشنواره قبلی خیلی دیده نشد، اما «هر شب تنهایی» از وضعیت بهتری برخوردار شد و در جشنوارههای مختلفی که شرکت داشت، گاه نقدهایی درباره آن نوشته شد که برای خودم هم حیرتانگیز بود.»
فیلمهایی درباره ۱۷میلیون زائر
موضوع زائران حرم امام رضا (ع) موضوعی است که به گفته رسول صدرعاملی کسی تاکنون سراغ این مضمون نرفته است درحالی که در سال ۱۵ تا ۱۷ میلیون زائر به مشهد میرود که به این جامعه تعلق دارند و متأسفانه سینمای روشنفکر ما سراغ این موضوع نرفته بود.
صدرعاملی آن طور که خودش عنوان کرده به خاطر ساخت دو فیلم «شب» و «هرشب تنهایی» درباره زائران حرم امام رضا (ع) بارها از همهجا متهم شده که فیلم سفارشی ساخته است درحالیکه این فیلم به گفته خودش دلی بودو براساس اعتقاداتش آن را ساخته است.
گروه فیلمبرداری فیلمهای «شب» و «هرشب تنهایی» در واقع اولین گروهی بودند که توانستند در حرم فیلمبرداری کنند. گروه فیلمبرداری بعد از اینکه یک ماه در بیرون کار کردند توانستند دستاندرکاران مدیریت حرم امام رضا (ع) را جلب کرده وبه داخل بروند. اگرچه با توجه به اینکه از انتظامات آستان قدس رضوی اجازه کار صادر شده بود، اما هریک از خادمین برای خود قوانینی داشتند و بعضیها همکاری و بعضیها در تقابل با گروه فیلمبرداری بودند.
لیلا حاتمی و یکی از بهترین نقش آفرینیهای زنان تاریخ سینمای ایران
آرش خوشخو از منتقدان سینمای ایران سالها قبل و در هنگام حضور فیلم «هر شب تنهایی» درباره بازی لیلا حاتمی در یادداشتی نوشت: «آنچه هر شب تنهایی را از حافظهمان خارج نمیکند فراتر از کارگردانی صدرعاملی و صدابرداری ماهرانه فیلم و بازی متفاوت حامد بهداد، حضور حیرتانگیز لیلا حاتمی است.»
خوشخو در بخش دیگری از مطلب خود نوشت: «دوربین فرج حیدری با سلیقهای قابل تحسین، لیلا حاتمی را در یکی از بهترین نقش آفرینیهای زنان تاریخ سینمای ایران (حتی بهتر از نادره اجاره نشین ها، گلچهره سجادیه دندان مار، نیکی کریمی سارا و هدیه تهرانی «چهارشنبه سوری») در قاب خود میگیرد. لیلا حاتمی آرام و غمزده، در سکوت یا هنگام گفتن دیالوگ، نوعی از بازیگری را رقم می زند که از سقف و ظرفیت سینمای ایران فراتر است.»
یکی از بهترین بازیهای سینمایی
الهام طهماسبی دیگر منتقد سینما در روزنامه «اعتماد» درباره بازی لیلا حاتمی در «هر شب تنهایی» نوشت: «چیزی که پس از شخصیتپردازی ظریف و زیبای عطیه به آن هویت داده، بازی دلنشین و دیدنی لیلا حاتمی است که در کنار کارگردانی استادانه صدرعاملی، توانسته یکی از بهترین بازیهای سینماییاش را ارائه دهد.»
خطر کلیشهای شدن
طهماسبی در ادامه مطلب خود نوشت: «نقش عطیه با وجود سادگی ظاهری نقش دشواری است که اگر با ظرافت های بازی، حرکاتی، میمیک و لحن دوست داشتنی لیلا حاتمی همراه نمیشد ممکن بود تبدیل به یکی از هزار شخصیت کلیشه یی زنی سرطانی شود که کاملاً تک بعدی و تخت بوده و بارها در فیلمهای مختلفی دیدهایم.»
روایت منتقدان از فیلم «شب»
علیاصغر سید آبادی در زمان نمایش این فیلم در روزنامه «اعتماد ملی» نوشت: «رسول صدرعاملی پس از سه فیلمش با حال و هوای نوجوانانه با دنیای نوجوانانه خداحافظی کرده و وارد فضای تازهای شده بود. شب حال و هوایی معنویتگرا داشت، با بازی عزتالله انتظامی و خسرو شکیبایی و امین حیایی که از جذابیتهای فیلم بودند با داستانی ساده.»
امیر قادری دیگر منتقد سینما نیز درروزنامه «اعتماد» نوشت: «فیلم «شب» رسول صدرعاملی هم در حد و حدود خودش فیلم جمع و جور و خوش ساختی بود که کیفیت تصویر بدش خیلی بهش لطمه زد و فیلم این وسط گم شد. صدرعاملی بازی های خوبی از بازیگرانش گرفته (ری اکشن های شکیبایی عالی است)، ایده چرخاندن تخت و یکهو دیدن گنبد حرم هم خیلی خوب بود و مهارت صدرعاملی در ترکیب به جای تصاویر مستند با داستانی، اینجا هم جواب داده. او همچنان یکی از معدود کارگردان هایی است که در این سینما می تواند ملودرام بسازد و نمی دانم چرا نمیسازد. با این شرایطی که دیدیم، تماشای فیلم کارگردانی که دکوپاژ بلد است، کم کم دارد به «اتفاق» مهمی تبدیل میشود.»
حسین معززینیا نیز از منتقدان شناخته شده درروزنامه «اعتماد» درباره فیلم «شب» نوشت: «فیام «شب» (صدرعاملی) و «فرزند خاک» (آهنگر) البته فیلمهای بدی نیستند؛ «شب» با تمرکز بر یک موقعیت دراماتیک مشخص و با استفاده از سه بازیگری که کارشان را بلدند تا انتها پیش میرود و دیدنی است. مشکل ریتم دارد که البته مشکل بیشتر فیلمهای ماست. پایانبندی فیلم هم می تواند خیلی زودتر از اینکه هست آغاز شود.»
«شب» و «هر شب تنهایی» را باید جزو معدود نمونههای حرفهای و استاندارد «سینمای رضوی»
احسان رحیمزاده نیز درباره این دو فیلم در روزنامه خراسان نوشت: «ورود کارگردانهای خوش سابقه و کاربلد به «سینمای دینی» را باید اتفاقی مبارک تلقی کرد. رسول صدرعاملی نشان داده است که کارگردان «سفارشی سازی» نیست. میتوان از نوع پرداخت قصه و شخصیتها ایراد گرفت. اما نباید فراموش کرد که کارگردان برخلاف خیلی از فیلم های موسوم به «مذهبی»، از شعار دادن و مستقیم گوییهای رایج و کلیشهای پرهیز کرده و در پی به تصویر کشیدن «دغدغههای دینی» آدمهای معمولیاش بوده است. تا این جای کار «شب» و «هر شب تنهایی» را باید جزو معدود نمونههای حرفهای و استاندارد «سینمای رضوی» دانست. این دو فیلم با وجود تمام اشکالات جزئی شان یک سر و گردن بالاتر از نمونههای مشابه قرار میگیرند.»
لینک کوتاه
نظر شما
پربازدیدترین ها
- درباره سرژ رضوانی هنرمند ۹۶ ساله/ انتشار مشهورترین ساختههای آهنگساز ایرانی فیلمهای تروفو و گدار
- اختتامیه چهل و یکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران/ از تذکرات شهاب حسینی تا هشدار برای سرنوشت «هامون»
- درباره فیلم «شهر خاموش»/ دوزخ، اما سرد *
- بازدید پیمان جبلی از ۲ سریال الفویژه؛ پخش «سلمان فارسی» در زمان مقرر/ رونمایی از «موسی (ع)» در جشنواره فجر
- اکران فیلم سینمایی استاد / گزارش تصویری
آخرین ها
- واکنش پژمان بازغی به گلایه اکبر عبدی از حقوق بازنشستگی
- شیون فومنی به روایت کاوه بهرامی مقدم/ «دره پروانهها»؛ شاعرانگی یک زندگی
- سوینا منتشر میکند؛ قسمت پانزدهم نسخه ویژه نابینایان «هزار دستان» با صدای بهروز رضوی
- لیام نیسون زمان بازنشستگی از فیلم اکشن را اعلام کرد/ ۷۲ ساله هستم
- اختتامیه چهل و یکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران/ از تذکرات شهاب حسینی تا هشدار برای سرنوشت «هامون»
- معرفی بازیگران نمایشی به تهیهکنندگی سعید روستایی
- تشریح جزییات پوستر جشنواره «دیدار»
- افزایش تعداد اپراتورهای میزبان بستههای رومینگ دور دنیای همراه اول
- تغییراتی که باید، انجام میشود؛ پاسخ وزیر ارشاد درباره تغییر دبیر جشنواره فجر و معاون هنری
- فیلم ایناریتو با بازی تام کروز در بریتانیا ساخته میشود
- «ساموئل خاچیکیان؛ یک گفتوگو»؛ گفتوشنود با شبحی از گذشته که خیال رفتن ندارد
- پرویز ربیعی و فیلم سینمایی «شبکه» در بیست و پنجمین قسمت «صداهای ابریشمی»
- در آستانه برگزاری آیین اختتامیه؛ نامزدهای جشنواره فیلمکوتاه تهران معرفی شدند
- استیون اسپیلبرگ، اسپایک لی و کن برنز مدال ملی هنر میگیرند
- فراخوان عمومی تامینکنندگان تجهیزات تولید داخل
- نمایش «طعم گیلاس» در قزاقستان
- سخنگوی قوه قضاییه اعلام کرد؛ ابعاد پرونده قتل داریوش مهرجویی روشن است
- شهاب حسینی به فیلم هالیوودی علی عطشانی پیوست
- دبیر پنجمین جشنواره فیلم کوتاه موج انتخاب شد
- یادبود عباس کیارستمی در «شکوه سینما»/ بیلگه جیلان: کیارستمی روشِ فیلم ساختن را دگرگون کرد
- چرا باید این روزها فیلم «آر یو والیبال» را ببینیم؟
- درباره فیلم «شهر خاموش»/ دوزخ، اما سرد *
- بازدید معاون فراجا از غرفه همراه اول در نخستین روز نمایشگاه ایپاس
- «آبی روشن» در جستجوی هویت ایرانی
- یک تقدیر از فیلمساز مجارستانی/ بلا تار از جشنواره توکیو جایزه دستاورد میگیرد
- پوستر جشنواره «دیدار» رونمایی شد
- اولین روز مسترکلاس «شکوه سینما» برگزار شد
- اکران فیلم سینمایی استاد / گزارش تصویری
- حضور همراه اول در ایپاس ۲۰۲۴ با ارائه سرویسهای نوین ارتباطی
- «پایان خوش» برای بازنشستگی/ برنده ۲ نخل طلا و یک اسکار دیگر فیلم نمیسازد